Bu söyleşi, John Wray tarafından The Paris Review adına 2013 yılında gerçekleştirilmiştir.

Bütün içe dönükler bilir ki okulun ilk günü hatırı sayılır bir kriz sebebidir. Tanıdık olmayan bir kalabalığın içinde bulunma zorunluluğu ve sosyalleşme baskısıyla baş etmek gerekir. 2001 yılının eylül ayında ortaokula başladığım ilk gün, o zaman tarif edemesem de benzer duygular içindeydim. Nasıl olduysa, ilkokulu birlikte okuduğumuz birkaç içe dönük birbirimizi bulmayı başarıyor; kahkahalar…

Ursula, Fantastik Edebiyat’ın edebi kaygı güdebileceğinden, insan psikolojisine eğilebileceğine, bir antropoloji kitabı kıymeti görebileceğine kadar birçok eşiği türe atlatmış; dünya çapında bir okur kitlesine sahip olmuştur. Daha da önemlisi adını edebiyat tarihine altın harflerle işlemiş diğer usta yazarlar gibi zaman mefhumunu eserleriyle yenmiştir.

Yıllar yıllar sonra Ursula’nın ilk okuduğum kitabı Mülksüzler bana çok farklı duygular yaşatmıştı. Elbet bilim kurgu denen türün hastasıydım. Ursula ise tam burada hayatıma girdi. Hayal kurmayı öğreten Batılı bir nine. Ursula’yı yalnızca bir hayalci olarak da niteleyemem doğrusu. Bilim Kurgu türü içindeki en filozof yazardır Ursula.

İnsan bir yolu yürür. Bir yol üzere olduğunu görmesi, yolun başka yollara eklemleneceğini bilmesi, yolda karşılaştıklarının bir anlamının olduğunu fark etmesi beklenir. İnsan bilincinin yahut varoluşunun anahtarı konumundaki yol; kapının ötesinde olan’ı, erinçli bir yaşam için yürüyor olma’yı yani bir oluş’u imler. İnsan yaşam yolunu yürüyen bir gezgin, avare, yolcu olarak her adımda bir önceki adımından -hatalara düşse yahut kaybolsa da- daha ileridedir.

Ara sıra tuhaf durumlarla karşılaşsak da Denizyolu fantastik öğelerle dolu değil ve bilimkurgu öykülerinden oluşmuyor. Gerçekçi, sert öyküler bekliyor okuru. Ursula’nın konu seçiminde sıradan insanın en uç noktadaki hayal, hayal kırıklıkları, acılarına yönelmesi ve bunu her açıdan çok yalın biçimde yapması öykülere sert diye bilmemizin başlıca sebepleri.

Elbette yine ve sonuç olarak insanı anlatacaksın. Her iyi hikayede olduğu gibi. Sadece bu öykü yakın ya da uzak ama muhakkak gelecekte geçecek ve elbette karakterin, geleceğin yeni imkanlarıyla bir kez daha sınava tabii tutulacak.

Hikaye, insana kendini başkalarının yerine koymayı öğretir, hikayeye muhatap ve İnsan olmanın yeter şartı aynıdır; kendini başkalarının yerine koyabilecek hassasiyete, inceliğe, içgörüye sahip olmak.

Şehre inerken -bazıları için şehre sadece girilmez, inilir- kitabı kayamın üzerinde bıraktım. Rüzgârın sayfaları oraya buraya savurmasının kütüphanemde tozlanmasından daha iyi olacağını düşündüm. Şimdi bu fikir pek de parlak gelmiyor. Çünkü mülkiyet kayamın üzerindeki otları yoluyor.

Ursula diyor ki; bildiğin, senin olur. Sobaya dokunursa elinin yanacağını öğrenen çocuk, elinin yanmamasına yarayan büyüyü yapmayı öğrenir; bu büyü; sobaya dokunmamaktır. Ne kadar basit değil mi? Hayır, değil?