İslâm tarihinin en yıkıcı olaylarından biri, 1258 yılında gerçekleşen Moğol istilasıydı. Bu felaketin baş aktörlerinden biri de, Abbâsîlerin son veziri İbnü’l-Alkamî’ydi. Kimi tarihçiler onu ihanetle suçlamış, kimi ise dönemin siyasî şartlarının kendisini zor bir tercihe ittiğini savunmuştur. Ancak gerçek şu ki, İbnü’l-Alkamî’nin Abbâsî Devleti’nin son yıllarındaki rolü ve Bağdat’ın düşüşündeki…

Köle pazarından Mısır sultanlığına uzanan yolculuğunda Memlûk Sultanı Baybars, toplam 40 bin kilometre yol kat etmiş; Moğollarla 9, Ermenilerle 5, Haçlı kalıntılarıyla 21 savaş yapmıştır. Baybars, bu savaşların birçoğuna bizzat katılmış ve en ön safta mücadele etmiştir. Geride teşkilatlanmış bir Memluk devleti bırakan Sultan Baybars, savaşlarda sergilediği kahramanlıkların yanında birçok s…

Moğollar tarafından 1258’de gerçekleştirilen Abbâsîlerin eski görkemli başkenti Bağdat işgalinin şiddeti, sonrasında gerçekleşen diğer İslâm şehirlerinin işgalini gölgelemişti. Ancak Bağdat’ın işgaliyle Moğol ilerlemesi durmuş değildi; İslâm toprakları hırçın Moğol atlarının ayakları altında çiğnenmeye devam ediyordu. Ta ki iki yıl sonra gerçekleşecek Ayn Calut Savaşı'na kadar.

Kaynakların kısa boylu, hafif şişmanca ve olabildiğince esmer olarak tasvir ettiği Celâleddin Harizmşah, gözü pek cesur bir hükümdardı. Silahşörlüğü ile ünlenen sultan, siyasî tedbirler ve politika konularında aynı kabiliyete sahip değildi. Nitekim dış siyasette güvenilmez bir portre çizmiş ve Moğollara karşı oluşan ittifak girişimlerinin boşa çıkmasına neden olmuştu. Halkına karşı merhametli olmamasına rağmen Moğol istilasına karşı son ümit olduğu için çok sevilmişti. …

Moğol Hanı Cengiz tarafından Hârizm’in başkenti Gürgenç’te yağma esnasında katledilen Necmeddîn-i Kübrâ’nın halefi Seyfeddîn Baharzî önünde, Cengiz’in torunlarından ismi Moğolca "zorlu" manasına gelen Berke, Müslüman olmak için diz çökmüştür. Bu ihtida beraberinde birçok ihtidayı getirecek ve Orta Çağ İslâm âleminin kaderi değişecektir. Samimi dindar bir han olan Berke, Moğol töresini ve İslâm şeriatını topraklarında beraber uygulamıştı. Hanlığında Kur’ân …

Moğollar tarafından 1258 yılında gerçekleştirilen Bağdat işgali beraberinde büyük bir yıkım getirmiş, İslâm dünyasının bu kadim kenti tanınmayacak bir hal almıştı. Yakılıp yıkılan yapıların yanında bu tahribattan İslâm dünyasının en büyük âlimleri de nasibini almıştı. Moğollar öylesine büyük bir yıkım yapmıştı ki bu durum İslâm medeniyetinin gerilemesine giden sürecin başlangıcını oluşturmuştu.

Kendini hayatının hiçbir safhasında ifade edememiş bir çocuk ve ona bugüne kadar vermediği sevgiyi şimdi cüretkâr bir şekilde ondan talep eden bir anne var karşımızda. Ve bu anne, anne olmanın üstünlüğünü çocuğuna her sahada hissettiriyor. Çocuk ise davranış olarak ayna görevini görmekten başka bir şey yapmıyor aslında. Bu aynada kendini göremeyen anne ise beklentilerine hep haklı gerekçeler buluyor ve annelik onun arkasına sığındığı bir statü hâline geliy…

Kederinin tedavisi zaten bulunmadığından ruh, bir an için güzel olanda sessizleşir, huzur bulur ve rahatlarsa eğer bunun nedeni nesnelerde ebedi ve ilahi olanın ortaya çıkışındaki güzelliktendir; güzellik ise ânın ebedileştirilmesinden başka bir şey değildir. Tıpkı gerçeğin rasyonel bilginin sonu oluşu gibi güzellik de temelinde belki de irrasyonel olan umudun sonudur.

Geçmişle barışık Abbasi hanedanı camilere sığındı. Yerlere kapandılar. Efendimiz aleyhisselamın hatrına yardım istediler. Ya Kahhar! Azabını bu Moğol çapulcularının üzerine sal. Bunu hakeder gibi söylüyorlardı, sanki bir pazarlığa tutuşur gibi. Ya Kahhar! Biz şimdiye kadar bunu hakedecek n’aptık. Biz ve atalarımız senin dinini yaymaya çalışmadık mı?

Selçuklu tarihçisi Mustafa Alican’ın yeni kitabı Tarihin Kara Yazısı Moğollar, dünyayı titreten bu halkın İslam medeniyetine verdikleri zarardan Cengiz Han’ın Türk olup olmadığına kadar merak edilen birçok soruyu aydınlatıyor.