Samsa, hayvan bedenine neredeyse hapsedilmiş bir insan bilincine sahiptir. Bu bilinç, sefil haldeyken onu yaralar. Ne geriye dönüp yeniden insan olmaya doğru harekete geçirtir onu ne de ileriye doğru umutlanmasına imkân tanır. Bilincini her iki halde de yaralar. Bu yaranın gerçek sebebi ise Samsa’nın insani bilincini tamamen unutamamasıdır.

Gregor Samsa üniversitesi Dönüşüm Fakültesi'ne hoş geldiniz. Nasıl bir tiyatro düzenleniyor anlayamadık ama resmen Dönüşüm kitabının virali olmuş.

Dünya değişiyor ve her şeye çok çabuk alışıyoruz. Bir küçük dokunuş ile bütün hayatımız değişti ve hepimiz bir anda kendimizi çarkın dişlileri arasında bulduk. Dünya bir hapishane oldu ama biz her şeyi pencerelerimizden seyretmeye alıştık. Bir Yeşilçam filminde gibi düşünceli düşünceli dışarıyı seyrediyoruz sanki yıllardır. Alışıyoruz ve kırıla kırıla geçiyor zaman. Herkes acının merkezinde ve bütün hüzünler kendinde birikiyormuş gibi bir kıvranma var kimsenin göremedi…

Her devrimin bir kahramana ihtiyacı olur. Bir William Tell'e ihtiyaç varsa bulunur, inşa edilir. Ama aslında dünyadaki bütün mitler kardeştir. Bütün efsane ve anlatılar bir yerlerde kesişir.

Biz karakteri duymadan, onu tanımadan hatta, hikâyesine şahitlik ediyoruz. Diğer insanların onun için dediği sözleri duyup bir şekilde çıkarım yapmaya da çalışıyoruz. İlk etapta toplumun dışına itilmiş bir adam portresi çizse de, içinde bulunduğu bu hâl de bir tercih aslında. O susmayı, hiçbir şey yapmamayı, öylece durmayı, yaşayacak kadar yiyecek bulmayı tercih eden bir adam.

Bu işte bir terslik var deyip kendi kendime gülmeli miyim diye içimden bir anlığına geçirdim. Düz durmak gibi bir niyetim yok. Böyle iyi aslında. Dışarıdan bir anons geliyor. "nıglas elyibebes neyjih anırallaruk neftül takkid milede" Bu bile ters ama ne söylendiğini anladım. Buna şaşırmam gerekir diye düşünürken şaşırmadığıma da şaşırmadım.

Aylaklık evet hakikate, derin düşünceye, yekpare geniş bir an yaratabilme potansiyeliyle zamana ulaşabilmeye, zaman olmaya yakın bir hâl. Dervişane bir telvini içinde barındıran bereketli bir durum. Fakat bugün seçilmiş bir aylaklık mümkün mü? Bütün ihtimallerin kıyısında kalabilmek, yürümemek, arafta durabilmek mümkün mü? Zor soru galiba bu.

Hüseyin Su'nun Kırklar Cemi kitabındaki öykülerini okurken sık sık kurmaca ve gerçeklik arasında bocaladım. Her defasında da yazdıklarının "dilsel bir yapılanış" yani bir el tarafından yaratıldığını hatırlattım kendime. Çünkü kitaptaki öyküler beni alıp suni olmayan bir atmosferin içine taşıyor gibiydi.

Yaşadığımız bu sonsuz uzay birbirinin içine geçmiş anlatıları barındırır. Öyle ki Gregor Samsa’yı aradığımız bir sokakta gördüğümüz kapalı kapıyı araladığımızda kendimizi bir anda Ashab-ı Kehf anlatısının tam ortasında bulabiliriz. Ashab-ı Kehf ’in rehberliğinde Yeraltı’na ve Genç Werther’in Acıları’na ulaşırız.

Kahraman öyküden fırlayabilir mi? Öyküden çıkış var mı? Çıkarsa nereye gider bu kahraman? Ete kemiğe bürünüp Devlet Demiryolları’nda 8-5 mesaiye başlayabilir mi mesela? Öyküden fırlayan kahramanın öyküsü de bir öykü değil midir nihayetinde?