Tekne kötü durumdaydı. İçi böcek ve yengeç doluydu. Hatta birdenizkestanesi bile vardı. Ve ciddi şekilde su almıştı. Suları sıraylaboşaltarak yol almaya başladık. Ama arada sırada yine boşaltmakgerekiyordu çünkü tekrar su alıyordu. Yengeçler ise bazen ortayaçıkıyor sonrakaçıyorlardı.

Hikâyemizin geçeceği Ngorongoro bölgesinde hareket etmek çokmaliyetliydi. Cuma saatinden geceye kadar saatlerce tartıştık, istişareettik. Sonunda ise Serengeti ve Ngorongoro hikâyesini şimdilik iptal edipZanzibar’a geçmeye karar verdik. Safari turizmini ve Masailer’in eşyamuamelesi görmesini eleştirmek için gelmiş ancak zaman kısıtlı vehikâye riskli olduğu için vazgeçmiştik.

Abdullah Kibritçi’nin Katmandu’ya Yol Arkadaşı Aranıyor kitabı Ketebe Yayınları etiketiyle raflardaki yerini aldı. Kitabı bitirdiğimde, kendisinin son hikâyede anlattığı, hayallerinin peşinde durmadan koşan Amani’ye çok benzediğini fark ettim. Çocukken mahallesini gezerek başladığı yolculuklar, âlemin renklerinin peşinde tüm dünyayı dolaşacağı uzun bir koşuya dönüşmüş. Kibritçi, bu çocukluk yürüyüşlerinin onu uzak diyarlara taşıyan bir dua olduğuna inanıyor. Aslınd…

O gün kampta gezerken bir kızla tanışıyorum. Adı Mebruka, 13 yaşında. Her sabahyumurta haşlayıp bir tepsiye koyuyor ve satmak için kampı dolaşıyor. Peşisırayürüyüp nasıl çalıştığını izliyorum. Çadırlar arasında sessizce dolanıyor, yumurtaisteyen biri olursa kabuklarını temizleyip tuzlayıp veriyor. Tepside aynı zamandaküçük poşetlere ayrılmış şekerler de var. Neden satıyorsun bunları Mebruka?Yaşadığı eve katkıda bulunmak içinmiş. Yaşadığım ev, dediği naylon bir…

Çad hakkında ne kadar konuşursak konuşalım içimdeki merak dinmiyor. Bunlarıanlatmalıyım diyorum, insanlara bunları anlatmalıyım... Çünkü gördüm, kendihayatlarımıza, çok önem atfettiğimiz -o olağanüstü değerli- kendi meselelerimizetakılıp, dünyayı kendimizden ibaret sandığımızı... Bu gerçeği ne zaman unutsam,bana tekrar hatırlatan hep yol oluyor.

Ayak bastığımız bu toprak parçasında Afrikalılar yaşıyordu ama burası Afrika değildi. Afrikalı milyonlarca insanın Amerika’da işi neydi? Kalacağımız otele doğru yolculuk yaparken cevabını bildiğim bu soruları daha derin düşündüm ve o günleri hayal etmeye çalıştım. O günleri, yani bundan yüzyıllar öncesini.

Yetimhanenin yöneticisi bir kadınmış. Kadın ateist olduğu ve çocuklar herhangi bir diniöğretiye göre yetiştirilmediği için misyoner kuruluşlar yetimhaneye destek vermiyormuş.Ancak İHH belli aralıklarla bu yetimhaneye yardım gönderiyor, Ebubekir’de bir kaç ayda biruğrayıp yardımları teslim ediyormuş. Hikâye çok ilginç...

Sıradan insanların bu işlerin eğitimini almadanve organize olmadan nasıl büyük birdestan yazdığını gördük. Allah’ın yardımı bizimleydi.Ancak daha büyük kalkışmalarda,işgal ve darbelerde neler yapabileceğimizigözden geçirmekte fayda var. Elektriğin veinternetin kesildiği durumlarda nasıl haberleşeceğimizidüşünmemiz gerekiyor.

Otobüsten yeni inmiş ve yeni elbiselerle giydirilmiş birçocuk elindeki keke bakıp bakıp gülüyor. Türkiye’dengelen yiyecekler tahliye noktasını bayram yerine çevirmiş. Korkuylagelen insanların biraz sonra yüzleri gülmeye başlıyor. Burası Halep kırsalı, Raşidin bölgesi

Eğer Afganistan’dan kaçmak istiyorsan yoldaki her kaçakçıyla anlaşman gerekmez.Yola çıkarken bir kaçakçıyla anlaşırsın ve yol boyunca seni alacak kişilerio ayarlar. Ne kadar ödeyeceğin ve ne zaman ödeyeceğin senin pazarlığına kalmış.

Biraz bekledikten sonra ağabeyim gelip bizi buldu. Kucağında en küçük kardeşim vardı.Annemi sorduğumda bilmediğini söyledi. Anlattığına göre evden çıkınca önce annemeyetişmiş, sonra da küçük kardeşimi onun kucağından alıp koşmaya devam etmiş.“Buralardadır, birazdan gelir” dedi. Ama annem gelmedi. Annem hiç bir zaman gelmedi.

Birazdan Çad’ın başkenti Encemine’den güneye doğru uzun bir yolculuğa çıkaktık ve ben yabancısı olduğum bu ülkede yol kenarında tanımadığım birinin tezgahında misvak satmaya çalışıyordum.

Çatışmaların ilk başladığı zamanlarda rejime muhalif oldukları için ağabeyi ilebirlikte tutuklandılar. Yıllarca hapis kaldılar. Sonra bir takasla ortanca oğlumkurtuldu. Takas sırasında bir rejim askeri cesedine karşılık oğlumu vermişlerdi.Ama o artık eski oğlum değildi. Beton hücrelerde kalmış ve işkence görmüştü.