Pavlakilik, Anadolu’nun doğusunda, başlangıçta Ermeni nüfus arasında görülen fakat Trakya’ya doğru yayıldıkça Slavlar ve Türkler arasında da etkin olan bir Hıristiyan mezhebidir.

Öğrenmeye hele onu günümüzle kıyaslamaya uzakken kimi zaman gözümüze ilişen anekdotlarda Derin Tarih dergisi bizi sorgulamaya davet ediyor.

Washington Büyükelçisi Münir Ertegün’ün naaşının Nisan 1946’da Missouri zırhlısı ile İstanbul’a getirilişi, Türk-Amerika ilişkilerinde bir dönüm noktası olmuştur.

Resmi adıyla Tayland Krallığı, eski adıyla Siyam; Hindiçin yarımadasının orta kısmında bulunan Güneydoğu Asya ülkesi. Abdülhamit Kırmızı II. Abdülhamid’i ziyarete gelen ülkesini sömürge yönetimi altına girmekten korumuş ve kapsamlı reformlar yapmış Siyam Kralı Chulalongkorn'a mercek tuttu.

Çeyrek asra yaklaşan bu ana vatanın yanı başındaki gurbet hayatı, Hatay tarihini pek çok açıdan ilginç hale getirmiş ama bu 'yabancılık' veya nüfuz edilemezlik, aynı şekilde yanlış bilgi ve efsanelerin de türemesine uygun bir zemin hazırlamıştır. Onun için Hatay tarihi hakkında kamuoyuna hatalı olarak yansıtılan birkaç konuyu kaynaklara dayanarak yeniden değerlendirmek ve doğruları göstermek istedik.

​Lozan Barış Antlaşması Türkiye tarihinin en keskin kırılma noktasıdır. Bu önemine rağmen iç yüzü, henüz tam anlamıyla aydınlığa çıkarılmış değildir. Doç. Dr. Cemal Fedayi Derin Tarih dergisinde bu muallağı döneme şahit olanların ifadeleriyle açarak anlatmaktadır.

Lozan, Türkiye’nin kapitalist-emperyalist dünyada var olma isteğinin, bu ‘dünyaya’ sözleşmeler yoluyla biat etmesinin onanmasından başka bir şey değildir ve bu anlamda da kesinlikle anti-emperyalist değildir.

Hicaz Kuvve-i Seferiye Kumandanı Fahreddin Paşa, temkini elden bırakmamak için naklin dinî açıdan bir sakınca taşımadığına emin olduktan sonra, Kutsal Emanetlerin güvenli bir şekilde Topkapı Sarayı’na götürülmesi işlemini büyük bir titizlikle bizzat organize etmiştir. Makam-ı Mukaddes'in tahliye ve teslimi için 'Medine Müdafimi' büyük sorumluluk ve fedakarlıkla 2 yılı aşan zorlu bir yolculuğa koyulur.

Ve Lozan Konferansı başlıyor! 20 Kasım 1922’de Lozan'a gelindiğinde Osmanlı-İslami düzenden geriye kalan tek şey Hilafetti...

İngiltere Kralı, Ocak 1924’te yaptığı Parlamentoyu Açış Konuşması müsveddesinde üyelere yeni yasama yılında neler yapılacağını izah ediyor. Yoksa bir kaç ay sonraki Hilafetin kaldırılışına bir gönderme mi yapıyordu? Mehmet Niyazi Derin Tarih dergisinde Lozan'ı yorumladı.

Yakın tarihte en fazla merak edilen sorulardan biri de II. Abdülhamid’in bu kadar yaygın hafiye teşkilatına rağmen Makedonya’daki Jön Türk ayaklanmasını nasıl olup da haber alamadığıdır. Belgelere göre evet ama bizzat bu işle görevlendirdiği Paşası, istihbaratı Padişaha bildirmemiş, adeta ayaklanmaya yardım etmişti. Süleyman Demirel’in MİT’in kendisini darbeden haberdar etmediği ifadesini bir de bu tarihî olayın ışığında okumaya ne dersiniz?

Bugün yerinde bir apartmanın yükseldiği Hammal Ağa Mescidi, 'Ah' seslerini kalbinde duyacak ve 'Eyvah' deyip harekete geçecek hamiyetperverleri bekliyor.​ Uzman sanat tarihçisi Zeynep Emel Ekim tahrip edilen mescidin hikayesini Derin Tarih'te satırlara taşıdı.

Medeniyet tarihi alanındaki çalışmalarla tanınan Roger Garaudy 99 yaşında vefat etti. Çok sayıda kitabını dilimize çeviren Cemal Aydın, Garaudy’yi Derin Tarih için Paris’ten yazdı.

Olimpiyat oyunlarının temelleri MÖ. 8. yüzyılda Olimpiya'da gerçekleştirilen antik oyunlara dayansa da modern oyunların ilki 1896 yılında gerçekleştirildi. Londra, 27 Temmuz 2012 tarihi itibariyle Olimpiyat Oyunlarına üçüncü kez ev sahipliği yaparak tarihte bir ilki gerçekleştirdi. Londra'nın ilk ev sahipliği yaptığı 1908 yılının siyasi şartlarının ele alınarak anlatıldığı yazıyı Niyazi Berkoğlu Derin Tarih okurları için kaleme aldı.

İtalya'daki nüfuzlu bir topluluk olan Scuola di San Marco, İtalyan ressam Gentile Bellini'ye 1492'de bir tablo sipariş eder. Bu tabloda MS 75 yılında İskenderiye'de Hıristiyan Kilisesi'ni kuran Aziz Markos'un betimlenmesi istenir. Gentile tabloya 1505 yılında başlar ancak tamamlayamadan vefat eder. Ölüm döşeğinde kendisinden daha az meşhur ancak sanatında daha usta kardeşi Giovanni'ye tabloyu tamamlamasını vasiyet eder ve tablo 1507'de tamamlanır. İ…

Roma İmparatorluğu'nun Daçya Savaşı'ndan elde edilen ganimetlerle zaferi sembolize etmek üzere yaptırdığı dev sütun: Traianus

Komitacılık bir İttihatçı geleneğiydi. ‘Son komitacı’ İsmail Hakkı Tekçe 20 Nisan 1920’de Mustafa Kemal’in yanında göreve başlamış ve 18 yıl boyunca ondan başka merci tanımamıştı. Emir verildiğinde gözünü kırpmadan kendini ölüme atmış, inandığı davaya zarar verenleri gözünü kırpmadan susturmuştu.İsmail Akbal’dan Derin Tarih okuyucuları için son komitacı İsmail Hakkı Tekçe’nin hazin öyküsü…

Yahya Kemal’in şair yönü genellikle öne çıkarılır. Ancak düşünür tarafını, hele ‘Tarih Musahabeleri’ndeki derinliği ihmal etmek bizi bu zengin hazineden mahrum bırakacaktır. O, etrafındaki sarsıcı değişimin ortasında bir ada gibi durarak Osmanlı tarihini adeta devam ettirmiş, onun kapanmamış bir kitap gibi yeniden okunmasını sağlamıştı. Mustafa Armağan “Tarih şiirinin şairi” Yahya Kemal’i Derin Tarih okurları için kaleme aldı.

Tarihe ‘Arabın 4 dehasından biri’ olarak geçen ve İslam tarihinde birçok ilke imza atan, halifeliği saltanata dönüştüren Muaviye’nin liderlik sırlarını Prof. Dr. Mustafa Demirci Derin Tarih okurları için yazdı.

Pervasızca eleştirilen, bu yüzden de pek çok hizmeti göz ardı edilen Osmanlı padişahlarının başında kim gelir? Cevap gayet net, söylemeye ne hacet! Peki, bu sultanın dünyadaki sağlık gelişmelerini yakından takip ederek önemli tıp hizmeti girişimlerinde bulunduğunu, doktorları yurt dışında eğitime gönderdiğini ve pek çok yabancı bilim adamını nişanla ödüllendirdiğini söylesek… Şimdiden şaşırma sevgili okur; çünkü ilerleyen satırlarda Sultan II. Abdülhamid'in sağlık ve …

Osmanlı ordusunun bu en şöhretli, en polemikli ve en cüretkâr sınıfının tarih sahnesine çıkış, yükseliş ve sona eriş öyküsü, bir orduda disiplin ve itaatin hayatî değerini göstermesi açısından da ibretlik bir tarihî vesika değerindedir. Prof. Dr. Abdülkadir Özcan Yeniçeri Ocağı' nın geçtiği keskin ve sancılı dönemeçlerde Derin Tarih okuyanları için kısa bir gezinti yapmakta ...

İhtiyaçtan doğan asa fikri ve uygulaması giderek cemiyet içinde bir mevki, bir memuriyet alameti olmuş, hem de protokol icabı kullanılmaya başlanmıştır. Asanın Musa’nın asasından Frenk değneğine dönüş sürecini Prof. Dr. M. Zeki Kuşoğlu Derin Tarih’te okuyucuları için yazdı.