İbadethane 20: Ballie Camii

İBADETHANE 20
Proje: Ballie Camii
Mimar: Commonsense Studio
Yıl: 2023
Konum: Elbasan / Arnavutluk


Arnavutluk'un Elbasan şehrinde 2023 yılında tamamlanan Ballie Camii, şehrin tarihsel ve mimari kimliğinde önemli bir yer tutuyor. Cami, 17. yüzyılda Osmanlı etkisiyle inşa edilen Balizade Camii'nin bulunduğu yere yapılıyor. Eski cami, komünist rejimin 1967 yılında birçok dini yapıyı yıktığı dönemde ortadan kaldırılıyor. Bu yıkımın ardından elli yıl sonra, Elbasan Müftülüğü tarafından şehrin en büyük ve en önemli camisini inşa etme kararı alınıyor.


Başlangıçta, eski Balizade Camii'nin bir kopyasının yapılması önerilse de, uzun tartışmalar sonucunda caminin sadece bir taklitten ibaret olmaması gerektiğine karar veriliyor. Yeni tasarım, şehrin gelişen sosyal ve kültürel yapısıyla daha derin bir etkileşim kuran, çağdaş toplumun gereksinimlerine yanıt veren bir yapı olarak düşünülüyor.


Caminin tasarımında geometri ve ışık kullanımı dikkat çekiyor. Cephe, kubbe ve minareler geleneksel unsurları çağdaş bir yorumla yeniden canlandırırken, iç mekan da sürekli değişen ışık oyunlarıyla ziyaretçilere zamansal bir yolculuk sunuyor. Gün ışığının mekana ince açıklıklardan sızarak içeri dolması, ziyaretçilere huzur veren bir atmosfer oluşturuyor. Seçilen malzemeler de derin bir anlam taşıyor: Mermer zamansız bir dayanıklılık sunarken, bakır kubbe zamanla doğal bir patina kazanarak yılların geçişine tanıklık edecek. Ahşap iç mekan ise doğal ışıkla birleşerek sürekli değişen bir sıcaklık hissi oluşturuyor.


Cami, yaklaşık 1700 kişiyi aynı anda ağırlayabilirken, önündeki meydanla birlikte bu kapasite 4600 kişiye çıkabiliyor. Ballie Camii, geleneksel ve modern unsurları bir araya getirerek dini yapıların toplumsal ve kültürel dönüşümdeki rolüne dair derin bir düşünme fırsatı sunuyor. Hem geçmişin mirasını koruyan hem de geleceğe yön veren bu cami, Elbasan'ın kültürel dokusunda kalıcı bir iz bırakıyor.


@commonsense.studio
📸 @besartcaniphotoworks