İbadethane 15: Büyükada Nizam Camisi

İBADETHANE 16
Proje: Büyükada Nizam Camisi
Mimar: Degostudio Mimarlık ve Tasarım
Yıl: 2023
Konum: Büyükada / İstanbul


Büyükada'da yer alan Nizam Camisi, Degostudio Mimarlık ve Tasarım tarafından tasarlandı. Proje, 1967 yılında inşa edilen ve birçok soruna sahip mevcut cami yapısının yerini alırken işlevsel yetersizliklerine, cemaatin beklentisine ve arazi şartlarına çözüm sunuyor.


Tasarım; biçimsel farklılığın, mevcut şartlar ve talepler altında bu arazide nasıl bir ibadet mekanı yapılır sorusa cevap arıyor. Eski caminin cemaat mahfilleri arasındaki bağlantı sorunları ortadan kaldırılarak daha kapsayıcı bir tasarım gerçekleşiriliyor. Önceki yapının yol kotunun çok üstünde olması sebebiyle yaşlı ve engellilerin yaşadığı erişim sorunu yeni tasarımda çözüme kavuşturuluyor.


200m² olan küçük köşe parselde ibadet alanı ve kapasitesi arttırılırken camiye giriş yine Nizam Caddesi kotundan sağlanıyor. Nizam Deresi Sokağı'ndan erişilen bodrum katta aşevi olarak da hizmet veren çok amaçlı salon, ıslak hacimler ve imam odası yer alıyor.


Kıble yönünün parselin şeklinden dolayı köşe noktaya gelmesi sebebiyle cami kütlesi eski camiye benzer şekilde hareketli şekilde kurgulanıyor. Kütle, mihrap yönündeki parselin köşesine doğru daralarak parçalı duvarlar halinde ilerliyor.


Parçalı duvarlar arasına yerleştirilen dikey doğramalar, kütleyi hafifletirken iç mekanın gün boyunca doğal ışık almasını sağlıyor. Dikey açıklıkların önündeki geleneksel desenlere sahip güneş kırıcılar, iç mekanın termal yükünün artmasını önlüyor. Ayrıca iç mekana düşen desen gölgeleri gün boyu değişiyor.


Cami genel itibariyle sade bir şekilde tasarlanıyor. Ana cami kütlesi asmakata ulaşımı sağlayan eğrisel merdiven kovası ve ince minare ile tamamlanıyor. Sade minare tek başına kubbesiz caminin sembolizm yükünü taşıyor. Kütle tasarımındaki yalınlık minber ve mihrapta sürdürülüyor. Mihrap, sadece bir oyuk olarak ele alınırken minber ise metal bir konsol merdiven gibi tasarlanıyor.


Oldukça sade olan cami yapısı, cephede ve iç duvarlarda büyük boyutlu küfi tarzda hatlar ile süsleniyor. Hat tasarımları Recep Minga, uygulaması ise Songül Demirdöğen ve Ayşe Bilgi Mustu tarafından yapılıyor. Cami duvarlarında geleneksel çini tasarımlarını andıran altıgen seramikler sade süsler olarak kullanıyor.


@dego.studio
📸 @studio_hcrbzkrt