Çeşitli gerekçelerle kelâm adı verilen bilim, İslam’da ortaya çıkan ilk teorik düşünce geleneği olduğundan, Müslümanların bir bütün olarak, mevcut hakkında geliştirdiği ilk “bilimsel akla” tekâbül eder. Bu bilimsel akıl, insan, âlem ve Tanrı hakkında, diğer deyişle insan iradesinden bağımsız mevcutlar hakkında İslam’ın sonraki tüm dönemlerinde çeşitli değişikliklerle varlığını devam ettiren kapsamlı bir açıklama getirmiştir. Bu açıklamanın esasını, kelamcıların zât-sıfat ve kad…

Kelamcı, bir tabiat bilimci gibi davranır. Maksadı, cisimler dünyası hakkında dakik bir kavrayışa ulaşmak ve Tanrı’nın zâtı ve sıfatlarına dair araştırmaları ile bu kavrayışın irtibatını kurmaktır. Dolayısıyla kelamcı, hakikat araştırması yaptığı ve eşyanın hakikatine dair dış dünyaya mutabık bir kavrayışa ulaştığı iddiasındadır. İşte bu kavrayış, kelamcının başta Tanrı’nın zâtı ve sıfatları olmak üzere duyularla idrak edilemeyen mevcutlar hakkındaki akıl yürütmelerinin t…

Kelamî atomculuk kozmolojik kriz için bir tür karar anını temsil eder. İnayetle buluşarak ehlileşmiş mekanizm ve ilahi adet anlayışının sağladığı düzen fikriyle kelamcılar, parçacıkçı ve nitelikçi yaklaşım arasındaki karar denklemini eşitlikten çıkarma gücüne sahip bir müdahaleyle düşünce tarihine giriş yapmıştır.

Kelam geleneği sadece teorik fizikte değil, aynı zamanda insan tanımında da başka herhangi bir ekolde benzeri görülmeyecek kadar çeşitlilik içerir. İnsanın biri manevî diğeri maddî cevher olan ruh ve bedenden oluştuğunu iddia eden teorilerden insanın sadece bedenden ibaret olduğunu iddia eden teorilere varıncaya değin geniş bir görüşler yelpazesi kelam geleneğinin temel kabulleriyle uyumlu şekilde savunulabilmiştir.