Bir kara elmas madeni: Zonguldak

Zonguldak, Zonguldak ilinin merkez ilçesi ve aynı isme sahip şehri.
Zonguldak, Zonguldak ilinin merkez ilçesi ve aynı isme sahip şehri.

Karadeniz'e kıyısı bulunan illerimizden olan Zonguldak, bir liman kenti. Deniz ticaretinde oldukça gelişmiş olan şehir, aynı zamanda Türkiye'nin en zengin taşkömürü madenlerine de sahip. Tarihi Milattan Önce 2500’lü yıllara uzanıyor. Tarihiyle olduğu kadar doğal güzellikleriyle keşfedilmeye hazır bir şehir.

Şehrin ismi nereden gelir?

Zonguldak isminin kaynağına dair birçok rivayet bulunmaktadır. Sazlık ve kamışlık anlamına gelen "zongalık"tan veya sisli bir havada gemisiyle buraya giren kaptanın sis kalktıktan sonra "Burası zongalıkmış." demesinden gelmiş olabileceği söylenir. Bir başka görüşe göre adını Göldağı’nın nirengi noktası alınması sonucu Göldağı kesimi ya da bölgesi anlamına gelen "Zone Ghuel Dagh"ın Türkçe okunuşundan almıştır.

Tarihçe

Maden Müzesi.
Maden Müzesi.

Şehrin oluşumu çevresindeki kömür madeninin işletilmesiyle başlasa da bölgenin tarihi çok daha eskiye dayanmaktadır. Zonguldak çevresindeki insan yerleşimi M.Ö. 2500 yıl önceye kadar dayanmaktadır. Bölgeye ilk yerleşenler Hattiler, daha sonra ise Hititler olmuştur. M.Ö. 7. yüzyılda başlayan Batı Anadolu'dan Karadeniz'e Yunan kolonizasyonu sürecinde yörede ticaret amaçlı limanlar kurulmuştur. M.Ö. 334'e kadar Perslerin egemenliğinde kalan bölge, Büyük İskender'in Anadolu seferinin ardından kısa bir süre için Makedonyalı subaylar tarafından yönetilmiştir. Batı Karadeniz Bölgesi'nde kurulan Pontus Devleti'nin parçası olan Zonguldak, Roma İmparatorluğu'nun bu devleti M.S. 1. yüzyılda yıkmasına dek sürmüş, Roma'nın ikiye bölünmesinin ardından da Doğu Roma toprağı olmuştur. Anadolu Selçuklu ordusu 1084 yılında gelmiş ve yöreyi fethetmiştir.

1460 yılında Fatih Sultan Mehmet’in Amasra’yı almasıyla birlikte Zonguldak ve çevresi tamamen Osmanlıların eline geçmiştir. Bölgede ilk kömür 1829 yılında, II. Mahmut döneminde bulunmuştur. 1848'de ise ilk kömür ocakları açılmıştır. Bu ocakları Belçikalı ve Fransız şirketler tarafından işletilmiştir. Madenlerin faaliyete geçmesiyle havzaya yerli ve yabancı sermaye girişi başlamış, böylelikle kömür ocakları, birbiri ardına açıldıkça baş gösteren ekonomik ve sosyal koşullar bölgede yeni bir yerleşim birimi oluşturmuştur. Cumhuriyetin ilanından sonra kurulan şehirlerin ilki Zonguldak'tır.

Cehennemağzı Mağaraları.
Cehennemağzı Mağaraları.

Zonguldak nerededir?

Zonguldak, Karadeniz bölgesinin batısında yer alır. Kuzeyde Karadeniz, kuzeydoğu'da Bartın, doğu ve güneydoğuda Karabük, güneyde Bolu, batıda Düzce illeriyle komşudur.

Şehre ne zaman gidilir?

İlkbahar ve sonbahar aylarında yoğun yağmur alan Zonguldak'ta kışlar oldukça soğuk, yazlar ise ılık geçer. Yaz aylarında güneşli, ılık bir gün şehri gezmek için en uygun ve keyifli hava olacaktır.

Şehri gezerken çalma listesi

  • - Olcay Köker - Ada Yolları Toz Olur
  • - Grup Abdal - Karadır Kaşların
  • - Brenna Maccrimmon - Yağmur Yağar Taş Üstüne
  • - Zara - Düriyemin Güğümleri Kalaylı

Zonguldak 4'lüsü

Maden Müzesi:Zonguldak Maden Müzesi, Türkiye Taşkömürü Kurumu tarafından eğitim ocağı olarak kullanılan alandan müzeye çevrilmiştir. Ocakta yer altı kuyusu hariç bütün madencilik üniteleri mevcuttur. Geçmişten günümüze madencilik faaliyetlerinde kullanılan araç gereçlerin sergilendiği müze, Türkiye'nin ilk maden müzesidir.

Teion - Billaos Antik Kenti.
Teion - Billaos Antik Kenti.

Cehennemağzı Mağaraları: Ereğli Müzesi’ne bağlı ören yeri olarak faaliyet gösteren Cehennemağzı Mağaraları, yan yana sıralanmış üç mağaradan oluşmaktadır. Mağaralar geçmişte Roma ve Bizanslılar tarafından kullanılmışlardır. Bulundukları bölge, (Zonguldak'ın Ereğli ilçesi) antik dönemde Acheron Vadisi olarak bilinmektedir. Cehennemağzı Mağaraları’nın birincisi olan ve kilise mağarası olarak da bilinen mağara içindeki sütunlar, sütun başlıkları, mozaik döşeme ve kandil yuvaları, mağaranın paganizmin egemen, Hıristiyanlığın ise yasak din olduğu dönemde, ilk Hıristiyanlar tarafından gizli bir ibadet merkezi olarak kullanıldığını işaret etmektedir.

Teion - Billaos Antik Kenti:Eskiden Billaius adıyla bilinen antik kent, Filyos Nehri' nin Karadeniz'e döküldüğü alanda yer almaktadır. Günümüze ulaşan kalıntılar arasında harabe durumunda bir tapınak, tiyatro ve büyük bir yapıya ait olduğu düşünülen üç kemerli bir duvar ve Çayır Mağarası'ndan çıkan suyu kente taşıyan su kemeri kalıntıları vardır.

Halil Paşa Konağı.
Halil Paşa Konağı.

Halil Paşa Konağı:19. yüzyılın sonlarında Halil Paşa tarafından yaptırılan konak, dönemin mimarisinin en güzel örneklerinden biridir. Günümüzde müze olarak kullanılan Halil Paşa Konağı'nda şehirdeki arkeolojik kazılar sonucunda gün yüzüne çıkan Grek, Roma ve Bizans dönemlerinden kalma eserler bulunmakta.

Zonguldak'ta ne yenir?

  • Tirit.
  • - Uğmaç Çorbası
  • - Tirit
  • - Ereğli Pidesi
  • - Malay
  • - Kızılcık Çorbası
  • - Kabaklı Börek
  • - Cevizli Dolma
  • - Sütlü Armut