0

MECRA HAKKINDA // NEDİR, KİMDİR?

"İslâm'ın koruyucusu": Benito Mussolini

Ümmühan Kevser Kıpramaz
ÜMMÜHAN KEVSER KIPRAMAZ
05 ARALIK 2023 , SALI 16:30
Abone ol
Libya'da kendisine takdim edilen 'İslâm'ın Kılıcı’nı kuşanan Benito Mussolini at sırtında, Mart 1937.
Libya'da kendisine takdim edilen 'İslâm'ın Kılıcı’nı kuşanan Benito Mussolini at sırtında, Mart 1937.

20. yüzyılın en tanınmış liderleri arasında yer alan İtalyan lider Benito Mussoli'nin ünvanları arasında İtalya Başbakanı, dulce, diktatör ve faşist gibi payeler yer alsa da dindar Katolik bir ailede yetiştirilen etnik İtalyan Mussolini’nin şüphesiz en ilginç ünvanı “İslâm’ın koruyucusu” olmaktı.

1910'larda beyaz İtalyan ordusu, deniz aşırı komşuları Libya’da sömürge egemenliğine karşı isyan eden mücahid Senûsî kabilelerinin direnişiyle karşılaştı.

İtalya’yı Roma İmparatorluğu dönemindeki gücüne kavuşturmayı hayal eden faşist lider Benito Mussolini, 1923 yılından itibaren ülke üzerindeki işgali derinleştirme kararı aldı. Ancak Senûsî tarikatının tekkelerinde yetişmiş Ömer Muhtar’ın öncülünde büyük bir direniş hareketiyle karşı karşıya kaldı.

İlginizi çekebilirDirenişin çöldeki kalbi ve aklı: Ömer Muhtar
Libya'nın millî kahramanı Ömer Muhtar, Senûsî tarikatından savaşçılarla birlikte İtalyanlara karşı güçlü bir direniş göstermişti.
Libya'nın millî kahramanı Ömer Muhtar, Senûsî tarikatından savaşçılarla birlikte İtalyanlara karşı güçlü bir direniş göstermişti.

İşgalci İtalyanlara karşı yürütülen cihad operasyonları çok büyük kitlelere ulaşmıştı, öyle ki 1922 ile 1932 yılları arasında İtalyanların yaklaşık 100 bin kişiyi öldürdüğü tahmin ediliyor. Ancak 1932'de Libya direnişinin yenilgiye uğratılmasıyla Mussolini, İtalyan yerleşimciler ile Libya halkı arasındaki ilişkileri uzlaştırmayı amaçlayan bir politika uygulamaya karar verdi.

Bu yıllarda pek çok İtalyan, Libya’da bilhassa büyük şehirlere yerleşmişti. Trablus, Bingazi ve Misurata'ta yaşayan İtalyanlar, nüfusun üçte birinden fazlasını oluşturuyordu. Ancak Hristiyan nüfusunun artışıyla birlikte yeni kiliselerin kurulması ve her geçen gün daha fazla Katolik misyonerin ülkelerine ayak basması, yerel Müslüman nüfusu oldukça endişelendiriyordu.

Ömer Muhtar'ın idamından sonra Libya'yı ziyaret eden Benito Mussolini, Libyalı yerel liderler ve ulema tarafından karşılanmış, Libyalı din adamlarının Mussolini’ye itaat ve bağlılıklarını sundukları törenler düzenlenmişti.
Ömer Muhtar'ın idamından sonra Libya'yı ziyaret eden Benito Mussolini, Libyalı yerel liderler ve ulema tarafından karşılanmış, Libyalı din adamlarının Mussolini’ye itaat ve bağlılıklarını sundukları törenler düzenlenmişti.

Bu nedenle Mussolini, Libya halkının desteğini almak için her şeyden önce onlara İslâm dinine saygı gösterilmesini garanti etmesi gerektiğini düşünüyordu. Mussolini dindar bir adam değildi ama dinin siyasî öneminin pekâlâ farkındaydı; 1927'de Papa ile Lateran Antlaşması’nı imzalayarak Katolik Kilisesi ile İtalyan devleti arasındaki ilişkiyi ve Roma'nın paylaşımını, Vatikan'ın sınırlarını çizen İtalyan Katoliklerinin desteğini almıştı.

İlginizi çekebilirSenûsi Tarikatı
  • Aynı şeyi İslâm'a da yapmayı düşünen Mussolini, bu nedenle 1934'ten itibaren camiler kurmaya, Kur'ân-ı Kerîm okutulan okullar inşa etmeye başlamış, Mekke’ye gidecek hacılar için kolaylaştırıcı programlar oluşturmuş, çeşitli konuşmalarında Libyalıları "İtalya'nın dördüncü kıyısındaki İtalyan Müslümanları" olarak tanımlamıştı.
İtalya'da imal edilen "İslâm'ın kılıcı"
İtalya'da imal edilen "İslâm'ın kılıcı"

Mussolini'nin İslâm yanlısı duruşu, o zamanlar İngiliz ve Fransız mandası altında olan diğer Arap ülkelerinde de sempati kazanmayı amaçlayan bir politikaydı.

1937'de resmî olarak Libya'yı ziyaret eden Mussolini, burada İtalyan yönetimine teslim olan Libyalı yerel liderlerle görüştü. Mussolini'ye bağlılıklarını bildiren ve İtalyan işgalini destekleyen önde gelen Berberî liderlerden Yusuf Kersiç'in kendisine sözde "İslâm'ın Kılıcı"nı verdiği büyük bir tören düzenlendi.

İlginizi çekebilirDirenişi öğreten cephe: Trablusgarp
Bu törende Benito Mussolini, "İslâm'ın koruyucusu" (Hâmîu’l-İslâm) ilân edildi.

Mussolini'nin kılıç giyme töreni; absürt, tuhaf ve çelişkili görüntüleri nedeniyle İtalyan halkı arasında eğlenceyle karşılandı. Bu durum, Mussolini'nin bir seyis tarafından yularından tutularak at sırtında otururken çekilen fotoğraflardan birinin yeniden düzenlenerek yayınlanmasına sebep oldu. Bu değişikliğin ardındaki amaç, Mussolini'nin hiçbir yardıma ihtiyaç duymadan kendi atına binebileceği yanılsamasını yaratmaktı.
Mussolini'nin kılıç giyme töreni; absürt, tuhaf ve çelişkili görüntüleri nedeniyle İtalyan halkı arasında eğlenceyle karşılandı. Bu durum, Mussolini'nin bir seyis tarafından yularından tutularak at sırtında otururken çekilen fotoğraflardan birinin yeniden düzenlenerek yayınlanmasına sebep oldu. Bu değişikliğin ardındaki amaç, Mussolini'nin hiçbir yardıma ihtiyaç duymadan kendi atına binebileceği yanılsamasını yaratmaktı.

[Müslüman ellerden çıkmayan “İslâm’ın kılıcı”, Mussolini'nin emriyle bu tören için Floransa'da yaptırılmıştı. Daha sonra Mussolini'nin yazlık evi Rocca delle Caminate kalesinde tutulan kılıç, İtalya’daki faşist rejimin düşmesiyle kalenin 1943'te İtalyan direniş savaşçıları tarafından saldırıya uğrayıp yağmalanmasından bu yana kayıp durumda.]

Trablus'ta, 1943'te müttefiklerin şehri işgal etmesiyle yıkılan, “İslâm'ın Kılıcı”nı sallayan Mussolini'yi at sırtında tasvir eden büyük bir anıt bile dikildi.

İlginizi çekebilirMare Nostrum’da iki Trablus’un hikâyesi

2.600 süvarinin başında ve gelişinin şerefine atılan topların sesleri arasında Trablus'a giren Mussolini, Müslümanlara "barış, adalet, esenlik ve Peygamber'in kanunlarına saygıyı" garanti etmişti.
2.600 süvarinin başında ve gelişinin şerefine atılan topların sesleri arasında Trablus'a giren Mussolini, Müslümanlara "barış, adalet, esenlik ve Peygamber'in kanunlarına saygıyı" garanti etmişti.

“İslâm'ın koruyucusu” payesi, halifeler ve Osmanlı padişahları tarafından kullanılan bir ünvandı ve 1911 Trablusgarp Savaşı’na kadar Libya, Osmanlı İmparatorluğu'na aitti. Ancak Mussolini, “Duce” (lider) rolünün kendisine ait olduğunu öne sürerek Halifelik yetkisine sahip olduğunu iddia etmiş ve başka bir dinin ünvanının da kendisinin olduğunu kabul kabul etmişti.

Ancak, II. Dünya Savaşı’nın adım adım hissedilen dalgaları sonucunda İtalya, Libya’da kalıcı olamayacak, yerini İngiltere’ye bırakmak zorunda kalacaktı.