Türkiye'nin çöl iklimine sahip tek bölgesi Karapınar'a inşa edilen yapı: Scada Binası

Türkiye'nin çöl iklimine sahip tek bölgesi olan Karapınar'a inşa edilen yapı; Scada Binası.

Bilgin Mimari Tasarım tarafından tasarlanan ve Kalyon Karapınar 1.350 MWp GES - Merkezi Kontrol Binası olarak da bilinen proje, jüri üyeleri arasında Refik Anadol, Deniz Aslan, Murat Tabanlıoğlu, Melike Altınışık, David Green gibi isimlerin yer aldığı 2019'da açılan bir yarışma sonucu 1.cilik ödülü alarak hayata geçirildi.

Tarım için elverişsiz fakat çöl iklimi dolayısıyla önemli bir enerji kaynağı potansiyeli olan bölgede, 20 kilometrekarelik bir alan mevcutta enerji ihtisas alanı olarak belirleniyor ve Kalyon Enerji tarafından buraya 1350 MWp kapasite ile bir güneş enerjisi santrali kuruluyor.

Avrupa'nın en büyük güneş enerji santrali olma özelliğini taşıyan santralin işleyişi, Merkezi Kontrol Binası üzerinden yürütülüyor. Bu yüzden Scada Binası'nın temel işlevlerinden biri de santralin kontrolünü sağlayan teknolojik bir altyapı sağlamak oluyor.

Sürdürülebilir enerji teknolojilerini temsil eden bir arayüz olarak ele alınan yapı, güneş panellerine 40 metre mesafede ve aynı doğrultuda, gölgesinin panelleri etkilemeyeceği bir alana konumlandırılıyor.

Yerden 150 cm yükseklikte konumlanan güneş panelleri, tüm bölge için adeta yeni bir zemin kotu oluşturarak yapının tasarımını da doğrudan etkiliyor. 86 adet sürtünme kazığı üzerine oturan yapı, mevcut zeminden 2 metre yukarı konumlandırılıyor. Avlu izinin boşaltıldığı noktada ise peyzaj doğal zemine doğrudan yerleşiyor.

Çevresine 4 metrelik konsollarla uzayan yapıya hafifçe yükselen bir rampayla erişim sağlanıyor. Yapının dört köşesinde bulunan betonarme çekirdekler, zemin kata hizmet veren altyapı mekanları ve düşey sirkülasyonlar ile işlevlendiriliyor.

İlk izlenimde cephe tasarımıyla dikkatleri üzerine çeken yapı, iki cidardan oluşuyor. Ana cephe, üzerine düşen radyasyonu en aza indirgeyecek şekilde tasarlanıyor. İkinci cephe, yılın büyük bir bölümü maruz kaldığı yüksek ısının iç mekanlara ulaşmasını engelleyecek şekilde planlanıyor. Bu cidar, dört farklı geçirgenlik seviyesinde toplam 7200 paslanmaz çelikten oluşuyor. Yansıtıcı yüzeyi sayesinde malzeme renk değiştirerek günün her saati ve farklı hava koşullarında dinamik ve farklı bir ambiyans sunuyor.

@bilgin.studio

Fotoğraf: Egemen Karakaya @egemenkarakaya