Yaklaşık 1.000 kişilik nüfusuyla Sakız Adası'nın güneyinde yer alan Pyrgi, zamana direnen taş dokusuyla ziyaretçilerini karşılıyor. Orta Çağ'dan günümüze büyük ölçüde korunarak gelen bu yerleşim, dar sokaklara sıkışmış bitişik nizam taş evlerden oluşuyor. İki veya üç katlı evlerin çoğu, avlulu düzende inşa ediliyor ve dış cephelerinde büyük oranda açıklık yerine, yapının mahremiyetini koruyan küçük pencerelere yer veriliyor.


Pyrgi'yi mimari açıdan eşsiz kılan en belirgin özellik ise “xysta" olarak bilinen cephe süslemeleri oluyor. Bu teknik, sıva yüzeyine önce beyaz bir kat uygulanmasını, ardından desenlerin kazınarak alttaki gri katmanın açığa çıkarılmasını içeriyor. Böylece siyah-beyazın kontrastı içinde, geometrik motiflerle bezenmiş etkileyici bir doku elde ediliyor. Bu yöntem, 14. yüzyılda bölgeye hâkim olan Cenevizlilerin etkisiyle köye taşınıyor ve zamanla yerel bir kimlik halini alıyor.


Pyrgi'deki kamusal yapılar, köyün tarihsel katmanlarını yansıtan strüktürel ve tipolojik özellikler taşıyor. Köy merkezinde yer alan 14. yüzyıl tarihli Aziz Havariler Kilisesi (Agioi Apostoloi), Bizans dönemine özgü tuğla örgü sistemi ve iç mekânda yer alan duvar resimleriyle dönemsel mimari karakteristiği belgeleyen bir yapı örneği sunuyor. Koimisis Theotokou ve Taksiarchis gibi diğer dini yapılar ise Sakız Adası'nın kırsal dini mimarisi içinde süreklilik gösteren malzeme kullanımı, ölçek ve mekânsal kurgu açısından benzer özellikler taşıyor.


Kaynak: Hausoft, Travel.gr