Kitabeler 08: Bâb-ı Hümâyun

Kitabeler 08: Bâb-ı Hümâyun


Fâtih Sultan Mehmed, İstanbul'un fethinden hemen sonra Beyazıt'ta Sarây-ı Atîk adlı sarayı inşa ettikten sonra şehrin doğu ucunda Sarây-ı Cedîd veya Yeni Saray olarak bilinen bir sarayın yapımına başlıyor. Bu saraylar, Osmanlı Devleti'nin idare merkezi olarak uzun bir süre kullanılıyor ve oldukça geniş bir alanı kapsayan Sûr-ı Sultânî adı verilen bir sur duvarı ile çevriliyor. Bu sur duvarındaki kapılar şehir dışıyla bağlantı kuruyor. En önemli kapılardan biri, ana cadde olan Divanyolu'nun sarayla buluştuğu yerde bulunan Bâb-ı Hümâyun'dur. Bu kapı, bir zafer takı şeklinde tasarlanıyor.


Bâb-ı Hümâyun kapısının kemeri üzerindeki Arapça kitâbede, surun ve dolayısıyla kapının Fâtih Sultan Mehmed tarafından Ramazan 883 (Aralık 1478) tarihinde yaptırıldığı belirtiliyor. Ancak, Kemalpaşazâde'nin belirttiğine göre surun yapımına başlanış tarihi Zilkade 882 (Şubat 1478) olarak veriliyor.


İç Taraftaki ayet kitabesi (1.) ;


بسم الله الرحمن الرحيم
إن المتقين في جنات وعيون ادخلوها بسلام آمنين ونزعنا ما في صدورهم من غل إخوانا على سرر متقابلين لا يمسهم فيها نصب وما هم منها بمخرجين
Kur'ân, Hicr Suresi,


"Şüphesiz Allah'a karşı gelmekten sakınanlar, cennetler içinde ve pınarlar başındadır. Onlara, “Girin oraya esenlikle, güven içinde" denilir. Biz, onların gönüllerindeki kini söküp attık； onlar artık köşkler üzerinde karşı karşıya oturan kardeşler olacaklar. Onlara orada hiçbir yorgunluk gelmeyecek ve onlar, oradan çıkarılmayacaklardır."


İç taraftaki ayet kitabesi (2.) ;


نصر من الله وفتح قريب وبشر المؤمنين يا محمد
1284


Kur'ân, Saff Suresi, 61:13: "...Allah'tan bir yardım ve yakın bir fetih. Ey Muhammed! Mü'minlere müjdele!


Dış taraftaki 2. Kitabe;


هذه قلعة مباركة اسس بنيانها تاييد من الله و رضوان و رصص اركانها بتشييد منه بالامن والامان بامر سلطان البرين و خاقان البحرين ظل الله فى الثقلين عون الله بين الخافقين قهرمان الماء و الطين فاتح قلعة قسطنطنية ابو الفتح سلطان محمد خان بن سلطان مراد خان بن سلطان محمد خان خلد الله تعالى سلطانه و اعلى على فرق الفرقدين مكانه فى تاريخ شهر رمضان المبارك سنه ثلاث و ثمانين و ثمانمائة


"Bu mübarek kale, Allah'ın yardım ve izni üzerine, emniyeti kuvvetlendirmek muradıyla iki karanın sultanı ve iki denizin hakanı, insanlar ve cinler üzerinde Allah'ın gölgesi, doğu ve batıda Allah'ın yardımında kavuşan, su ve karanın kahramanı, Kostantiniyye kalesi fatihi Ebu'l-feth Sultân Mehmed Hân bin Sultân Murâd Hân bin Sultân Mehmed Hân'ın emriyle yapıldı. Allah saltanatını ebedi eylesin. Onu kutup yıldızından yüce kılsın. 883 senesi mübarek ramazan ayında yapıldı."