Bu yazıda Nâzım Hikmet’in Doğuş mecmuasının gençlikle ilgili anketine verdiği cevap ile Naci Sadullah’ın yaptığı iki mülakata cevapları dikkatlere sunulmaktadır.

1959’da yayımladığı Dünyanın En Güzel Arabistanı, Uyar’ın şiir tarihinde önemli miladı işaret eder. Zira bireyin iç dünyasının farklı bir dil ve üslupla işlendiği bu kitap; Cemal Süreya’nın Üvercinka, İlhan Berk’in Galile Denizi, Edip Cansever’in Yerçekimli Karanfil kitaplarıyla birlikte İkinci Yeni hareketini müjdeleyen eserlerden biri olarak değerlendirilir.

Dönemin popüler ilim, fikir ve sanat mecmuası Millet’te yayımlanan “Yollarda” ve Dikmen dergisinde yayımlanan “Selâm”; Ahmed Arif’in toplumcu-gerçekçi şiir anlayışına ulaşmadan evvel kaleme aldığı gençlik dönemi ürünleridir.

8 Teşrinisani (Kasım) 1928 tarihli Servet-i Fünun mecmuasında yayımlanan “Kedi”, Ziya Osman Saba’nın ilk hikâyesidir ve yazarın bütün hikâyelerinin toplandığı kitaplarda yer almamaktadır.

Uzun yıllarını hapishanede geçiren Nâzım Hikmet, o dönemde dokumacılık hususunda hayli maharet kazanmıştır. Kemal Tahir’e yazdığı mektupların satır aralarında bu hususta hayli malumat vardır. Nâzım’ın hürriyetine kavuştuktan sonra hapishanede aşinalık kazandığı dokumacılığa devam etmeyi düşünmesi ve tavuk yetiştirmeyi tasarlaması hayli ilginçtir. Bu mülakatın neşrinden kısa bir süre sonra Nâzım özgürlüğüne kavuşmuş, İstanbul’a gitmiş, bir yıl sonra da çeşi…

Bu mektup, şair tarafından 1931 yılında Ali Naci Karacan’a yazılmıştır.Dönemin önemli gazetecilerinden Ali Naci Karacan, aynı zamanda AhmetHâşim’in çoğu düzyazısını neşrettiği İkdam, Akşam, Milliyet ve Politika gibigazetelerin de yayıncısıdır ve şairin yakın dostlarından biridir.

Edebiyat tarihimizde daha çok “şair” kimliğiyle ön plana çıkan Behçet Necatigil,hiçbir edebî akım veya hareket içinde yer almamış, bununla birlikte kendini“toplumcu realist” bir şair olarak nitelemiştir. Necatigil, edebiyatımızın velutkalemlerinden biridir ve şiir kitapları dışında radyo oyunu, deneme-inceleme,mektup, sözlük gibi türlerde eserler neşretmiş; dünya edebiyatından pek çokeseri tercüme ederek dilimize kazandırmıştır.

Başkent olmasının ardından ilim, kültür, sanat ve eğitimin önemli bir merkezihâline gelen Ankara, aynı zamanda Türk edebiyatında ağırlığı hissedilen biredebî muhite dönüşmüştür. Ankara’nın hükûmet merkezi olduktan sonrazenginleşen edebiyat hayatı, edebiyat mahfillerinde de karşılığını bulurve bazı pastaneler, lokantalar, meyhaneler, şair/yazar evleri, dergi/gazeteidarehaneleri, oteller, kitabevleri, kahvehaneler ediplerin birbirleri ileiletişime geçtikleri birer mahfil ol…

Sait Faik’i ele alan bütün kaynaklarda onun yayımlanan ilk şiirinin 1932 yılında Mektep dergisinde çıkan “Hammal” olduğu vurgulanmıştır. Şimdiki tespitlerimiz ışığında söyleyebiliriz ki Sait Faik’in neşredilen ilk şiirleri, zikredilen bu şiirden yaklaşık iki yıl önce basılan “Türk Neferi” ile “Ocak ve Çevre”dir.

Türk edebiyatının mihenk taşlarından Ahmet Hamdi Tanpınar’ın yukarıda zikredilen kitaplarda yer almayan üç yazısı aşağıda dikkatlere sunulmaktadır. Bu yazılardan ilki, ressam Namık İsmail üzerinedir ve Zaman gazetesinde yayımlanmıştır.