Sade, anlaşılır bir dile sahip olmakla birlikte, İbn Haldun’u derinlemesine kavrayan, Allen James Fromherz tarafından kaleme alınan “İbn Haldun: Hayatı ve Dönemi” eser, İbn Haldun’un dünyasına girmek, kendisini tanımak isteyen okuyucular için “mukaddime” niteliğinde bir eser olacaktır.

İslâm dünyasının yetiştirdiği önemli tarihçilerinden biri olan Makrîzî, 14. ve 15. yüzyıllarda Mısır ve çevresindeki bölgelerde büyük etki uyandırmış bir âlim olarak biliniyordu.

Günümüzde değerlendirmeye tutulduğunda içerisinde pek çok ilimle alakalı mevzu içeren, pek çok ilmî disiplinin sahasına giren Mukaddime her şeyden önce şüphesiz tarihte bir usûl koyma iddiasını taşır. İbn Haldun’a göre sıradan, hatta gaflet içerisindeki kişilerin bile öğrenmek için heveslendikleri tarih ilmi aslında hiç de basit bir ilim değildir, anlaşılması derin bir vukûfiyet ister. Öyle ki bu ilmin sahip olduğu değer kendisinin hikemî ilimlerden sayılmasını da zorunlu kılar.

Başta "Mukaddime" olmak üzere eserleriyle yüzyıllarca Doğu ve Batı dünyasını derinden etkileyen İbn Haldun'un çalışmaları, Avrupalı tarihçiler tarafından keşfedildiği 19. yüzyıldan itibaren büyük takdir gördü. Osmanlı tarihçileri, devletin yükselişi veya çöküşünü pek çok defa İbn Haldun'un teorileriyle analiz ederken, kendisinden sonraki yüzyıllarda Avrupalı birçok düşünür ve ilim insanının benzer fikirler ortaya koyması, onun etkisinin büyüklüğünü gösterdi

İbn Haldun’un Emir Timur ile buluşması şüphesiz İslâm tarihinin en ilginç anekdotlarından biri. Timur hakkında objektif sayılabilecek yorumlarda bulunan İbn Haldun, kabul etmek gerekir ki kendisinin gücünden de etkilenmişti. Zira İbn Haldun, daha sonra Mağrib sultanına Timur ile alakalı bir mektup göndermiş ve burada Timur’un kavminin sayılamayacak kadar çok olduğundan ve eğer yeryüzünde çadır kurarlarsa bütün alanı dolduracaklarından bahsetmiştir.

Jim Collins, çağdaş bir İbn Haldun. Tunuslu tarihçi 14. yüzyılda şehirlerin yükseliş ve düşüşlerini açıklamaya çalışıyordu; Amerikalı işletme hocası ise 21. yüzyılda şirketlerin yükseliş ve (daha da çok) düşüşlerinin sebeplerini arıyor. Collins’in İbn Haldun’dan haberdar olup olmadığını bilmiyorum; ama şeması onunki gibi beş aşamalı. Yalnız, İbn Haldun yükseliş ve düşüşü beş aşamada resmederken, Collins sadece düşüşe beş evre ayırıyor. Sonuç değişmiyor ama: N…

Umran adını verdiği yeni bir ilim geliştiren İbn Haldun’a göre, devleti ortaya çıkaran iki faktör asabiye (dayanışma ruhu) ile ahlaktır. Başkan dahil bütün asabiye mensupları ahlak erdemine sahip olmazsa mülk ve siyaset oluşmaz.

İbn Haldun’un Mukaddime’de modern sosyolojik bakıştan-sözgelimi Durkheim’dan- yüzyıllar önce toplumsal olgu (social fait) denebilecek birçok fikri nesneyi ayırt ettiği, birbiriyle ilişkilendirdiği, toplumsal alanı ontolojik olarak belirlediği ve insanın böylesi bir toplumsal bütün içerisinde oluşunun ve bu oluş hâlinin dış şartlarla ilişkilerini çözümlediğini gözlemleriz.

Ketebe Yayınevi, temmuz ayında İbn Haldun hakkında önemli bir biyografi kitabı yayımladı. İbn Haldun Hayatı ve Dönemi başlığıyla, son dönemde yaptığı başarılı çeviriler ile dikkat çeken Yusuf Selman İnanç’ın kaleminden Türkçeye çevrilen eser, muhtemelen İbn Haldun hakkında yazılmış en ayrıntılı biyografi değil. Fakat eserin önemi, yazarı Allen James Fronmherz’in mevzuya yaklaşım tarzından ileri geliyor.

1332-1406 yılları arasında yaşamış, çeşitli yazarlar tarafından modern tarihçiliğin, siyasal bilimlerin ve sosyolojinin kurucusu olarak gösterilen İbn Haldun'u yakından tanıyalım...

İbn Haldun'un "Coğrafya kaderdir" cümlesini bilmeyenler olabilir. Bu cümleyle zaten ömrünün bir döneminde bir şekilde karşılaşmış olanlar ise, artık bu karşılaşmadan önceki insandan farklıdır. İbn Haldun'dan bugüne coğrafya​, kaderimiz olmaya devam ediyor.