İslam felsefesi denildiğinde akla birçok ilim ehli, bu yola ömrünü adamış birçok düşünür gelir. Fakat bu isimler arasında İslam felsefesinin kurucusu olan El-Farabi, ortaya koyduğu eserler ve fikirler bakımından ayrı bir değer taşımaktadır. Aklın evrenselliğini savunan bir düşünür olmakla birlikte bir mantıkçıdır da. Bu yönünü felsefe ile bütünleştirerek evreni anlamanın bu yol doğrultusunda ilerleyebileceğini düşünür. Tabii zihin yolculuğunda Aristoteles ile karşılaşmamal…

Medine’tül Fazıla’sına dayanarak, Farabi için, siyasetin ilk gerçek hedefinin mutluluğa ulaşmak olduğunu kaydedebiliriz. Mutluluk, “Fazıl Şehir” olarak nitelenen erdemli şehrin özünü teşkil eder. Gerçek mutluluğun yurdu ise ahiret olduğu için dini hayat, dünyevi hayattan ayrı ve kopuk değil; aksine dini hayat, dünyevi hayatın merkezi ve mihveridir. Erdemli şehir, dünya ve ahiret saadetinin birlikte amaçlandığı bir şehirdir bu yüzden.

Balzac'ın "bir başkasının hayatını yaşamak" olarak tanımladığı duygu, eğer iki insan arasında kapanmayan bir mesafeyi sürekli olarak tahkim ediyorsa, o zaman meşhur çıkmaz sokak nöbetleri başlar. Bir yol bulunamaz ve yürünemeyen yollar insanın içinde birikir. Sevmek, adımlamak ve doyasıya yürümektir oysa. Yürümenin, çıkmaz sokakları terk etmenin, hayatı birlikte omuzlamanın mümkünleri sevmenin hâllerini kapsar. Sevmek yorulur mu peki, sanmam.

İslam Medeniyeti de Grek Medeniyetinden fazlasıyla beslenmiştir. İslam Medeniyeti belki de yetiştirdiği büyük alimlerden olan Farabi'yi, Muallim-i Sâni olarak anmıştır çünkü ilkinin Aristo olduğunu hiç inkar etmemiştir.

Avrupa merkezli gurur ve kibir, İslami kaynaklar gibi diğer kaynaklardan gelen katkıların kabul edilmesine engel oldu. Ancak, Thomas Aquinas gibi Avrupalı düşünürler hem eski Yunan mirasını koruyan hem de bu mirası daha da geliştiren İslami düşünürlerin görüşlerinden yararlanmamış olmasaydı "modern zihne" sahip olmayacaktık.

İslam estetiğinin mahiyetini ve boyutlarını felsefi bir tarzda, analitik bir yöntemle ve temel teşkil edecek kavramlar önererek tartışması bakımından Koç’un eseri, Türkçe’de bir ilktir. İhsan ise İslam’da bireyin güzel olanı yapmakla mükellef olması bakımından, cemal, hüsn ve kubuh kavramlarını sanatçının sanat ve tanrı ile ilişkisinin ne’liği bakımından ele alınır.

Klasik kültürümüzde siyaset etrafında oluşmuş literatür dört grupta tasnif edilebilir. En önemli örneği Farabi’nin Âraû ehli Medineti’l Fazıla olan ve en genel anlamıyla pratik felsefenin siyaset bölümünü oluşturduğunu düşünebileceğimiz siyaset felse

Gazali’nin Tehafüt- el Felasife’si, tıpkı Farabi’nin Medine-tül Fazıla’sı, İbn Sina’nın Mantık-ül Meşrikiyyin’i ya da İbn Haldun’un Mukaddime’si gibi keşfedilmesi gerekli birçok zenginliği içinde barındıran muazzam bir eserdir.

Kitapları ve düşünceleri tüm dünyada yüzyıllar boyunca okutulan, bilimin neredeyse her alanında verdiği eserlerle Dünya bilimine büyük katkılar sunan ilk İslam filozofu Farabi'yi yakından tanıyalım...