Yerel mimarinin çağdaş öncüsü: Anadolu Kulübü Oteli

Anadolu Kulübü Cumhuriyet’in ilanından sonra Batılı yaşam biçimine uyma amacıyla yapılmış. 1926 yılında Ankara’da kurulmuş üyeleri; parlamenterlerden, üst dereceli bürokratlar, hariciyeciler ile yabancı ülke elçilerinden oluşan bir kulüp.

1906'da Yatch Club of Princess adıyla İngiltere Yat Kulübü’nün şubesi olarak açılan ve 1924’te adını Büyükada Yat Kulübü Türk Anonim Şirketi’ne çeviren kulüp, 1937’de Atatürk’ün de teşvikiyle Anadolu Kulübü tarafından satın alınmış ve kulübün Büyükada şubesi olarak çalışmaya başlamış.

Le Corbusier etkilerinin yoğun olarak okunduğu Anadolu Kulübü Oteli, modern mimari içinde yerelliğe ilişkin duyarlı bir arayış ile dikkat çeker. Turgut Cansever otel tasarımını anlatırken hayatlı Türk Evi planı ile yola çıktıklarını söyler. Türk evlerinin hayattan iç bahçe ve arka bahçeye bakan prensibini kullanırlar. Genel olarak hayat manzara tarafında konumlanırken otel binasında hizmet tarafında yer alır.

Otel binasında, Türk Evi'nin saf geometrik biçimlerini, berrak renklerini ve zeminden yükselmesini modern mimaride değerlendiren Le Corbusier'in İsviçre Pavyonu'na referanslar bulunuyor. Plan şeması olarak iki yapı da tek yöne yöneliyor. Otel binasındaki tüm odalar denize yönelecek şekilde düz bir hatta sıralanıyor.

İsviçre pavyonu arka cepheyi kapalı tutarken otel binasında arka koridorun hizmet için kullanılması halinde dışardan görünmesine gerek olmadığı düşünülerek hem geçirgenliği sağlayan hem de hem mahremiyeti koruyan Türk Osmanlı mimari ürünü olan kafesler kullanılmış. Kafeslerin yukarıdan aşağıya kadar devamlılığı ve açılabilir olmaları, modern adımların taklitçisi olmaktan ziyade var olanı bir adım ileriye taşıyor.

Büyükada Anadolu Kulübü Oteli, Ağa Han Mimarlık Ödülü’ne layık görülüyor. Ayrıca Mimarlık dergisinde yayınlanan "Türkiye’de Çağdaş Mimarlığın (1923-2003) Önde Gelen 20 Eseri" adlı soruşturmada 18. sırada yer alıyor.

Projeyle ilgili videoyu linkten izleyebilirsiniz: