İran üzerinden Suud’a ulaşan ilk Rus nakliyesi
Uluslararası Kuzey-Güney Ulaştırma Koridoru, Tahran'ın Azerbaycan ve Rusya ile diğer ülkelerle bağlantı kurmayı planladığı İran limanlarını ve demiryollarını kullanarak Hindistan'daki Mumbai'den Finlandiya'ya mal taşımayı kolaylaştırmak için tasarlanmış büyük bir transit yol. Hat üzerindeki ülkelerin taşıma maliyetlerini düşüren ve tedarik sürecini kısaltan bu proje, aynı zamanda Süveyş Kanalı’na bir alternatif olarak ön plana çıkıyor. Rusya uzmanı Leonid Savin, 7200 kilometrelik koridorun Ortadoğu için önemini Mecra’ya açıkladı.
İran İslâm Cumhuriyeti Gümrük Yönetimi tarafından yapılan bir açıklama, Suudi Arabistan’a ulaşmak üzere Rusya’nın Çelyabinsk istasyonundan hareket eden 36 konteynerlik bir yük treninin; Kazakistan ve Türkmenistan’dan sonra İran topraklarından da transit geçtiğini haber veriyordu. İran’ın Türkmenistan sınırında yer alan ve Yomut Türklerinin yaşadığı bir şehir olan İnce Burun’dan giriş yapan tren, Uluslararası Kuzey-Güney Ulaştırma Koridoru boyunca yol almış ve Suudi Arabistan’ın liman kenti Cidde’ye ulaşmak üzere İran’ın stratejik liman şehirlerinden Bender Abbas'tan gemilere yüklenerek son durağına ulaşmıştı.
İran – Suudi Arabistan yakınlaşmasında önemli bir adım olan bu gelişme, tarihinin de ilk misalini oluşturmuştu.
- 2000 yılında İran, Hindistan ve Rusya arasında yapılan anlaşma ile temeli atılan, ürünlerin tedarik süresini ciddi bir biçimde kısaltan, ayrıca maliyeti de yarı yarıya düşüren ve bu özellikleriyle Süveyş Kanalı’na ciddi bir rakip olan Uluslararası Kuzey-Güney Ulaştırma Koridoru bu vesileyle tekrar gündeme geliyordu.
Çok modlu bir sistem olan koridor, toplamda 7200 kilometre uzunluğuna ulaşıyordu. Burada dikkati çeken bir diğer mesele de Rusya’nın bu yakınlaşmadan kazançlı çıkmasıydı. İran Serbest Ekonomik Bölgeler Yüksek Konseyi Sekreteri Hüccetullâh Abdülmâlikî’nin de ifade ettiği gibi bu koridorla Rusya, Arap ülkelerine açılma imkânını elde ediyordu.
Mecra’ya açıklamalarda bulunan Rusya uzmanı Leonid Savin şunları kaydediyordu:
“Uluslararası Kuzey-Güney Ulaştırma Koridoru fikri aslında oldukça eski, ne var ki ancak şimdi; Rusya’nın Ukrayna’ya başlattığı özel askerî operasyonun ardından Batı'nın yaptırımları nedeniyle uygulamaya konuldu. Bu, Güney Kafkasya ve Batı Asya'daki ulaşım rotalarını yeniden yapılandıracak ve transit ülkeler için de faydalı olacaktır. Ayrıca bazı ülkeler arasındaki gerilimlerin aşılmasına neden olacağı için politik bir etkisi de var. Bunun dışında bu hat, hem güneydeki hem de kuzeydeki büyük pazarlara büyük ölçüde doğrudan erişim sağlayacaktır.”
Savin, Uluslararası Kuzey-Güney Ulaştırma Koridoru’nun Rusya’nın Ortadoğu ülkeleri üzerindeki nüfuzunu arttırmaya yardımcı olup olmayacağı konusundaki soruya ise şu cevabı veriyordu:
“Bence burada bir Rus nüfuzundan söz etmek yerine bağlantı demek daha doğru olacaktır. Her iki taraf için de bir tür yumuşak güç bu. Ortadoğu ülkeleri bunu kültürel yaklaşımdan ekonomik projelere kadar kendi çıkarları için kullanabilir.”