Dün akşam ne yediğinizi hatırlamıyorken çocukluk anılarınızı hatırlamak sizce mümkün mü?
MÜGE VARDAR
Abone Ol
Beynin hatırlama işlevi kültürden kültüre değişiklik gösteriyor.
Belki de bizi yarınlara bağlayan en güçlü nedenlerdir anılar. Çoğumuz dün ne yediğini hatırlamakta zorlanırken çocukluk anılarını hatırlamak oldukça imkansız görünüyor. Buna rağmen, iyi kötü anıları yad etmek insanın hoşuna gitmiyor değil. Belki de aile toplantılarının en popüler konularından olan anılar, paylaşıldıkça hatırlanmaya devam ediyor; kim bilir? Hatıralarınızı yad etmek sizi de memnun ediyor mu bilinmez; ancak beynin hatırlama işlevinin kültürden kültüre, ülkeden ülkeye değişiklik gösterdiği bilim adamları tarafından kesinleştirilmiş bir gerçek.
0. Freud’un söylemi “çocukluk amnezisi”
Felsefeciler ve psikologların da üzerine düşünüp araştırmalar yaptıkları bu konuyu, psikoterapinin babası Freud "çocukluk amnezisi" olarak adlandırır.
0. Çocukluk amnezisi nedir?
Çocukluk döneminde, özellikle 3 yaşına kadar olan olayların ve yaşantıların unutulması durumudur.
0. 3 teorisi var
Psikanalistler unutmanın duyguları bastırmadan kaynaklandığını ileri sürerken bilişselciler, bellek kodlamadaki değişiklerin izlerinin silindiğini düşünüyor. Nöro-psikologlar ise, uzun süreli bellek için gerekli sinir mekanizmalarının ilk yıllarda işlevsel anlamda yeterince olgunlaşmamış olabileceğini savunuyorlar.
0. Unutmak doğal bir süreç
Bebeklerde öğrenme anne karnında başlıyor. Ancak yetişkin çağa doğru ilerlerken çok sayıda bilgi hafızamızdan silinebiliyor. Yani, çocukluk amnezisi yaşam boyunca tecrübe ettiğimiz şeyleri unutma sürecinin doğal bir sonucudur.
0. 6-7 yaş arası hafızası
1980'lerde yapılan bir araştırmada bilim adamları, doğum ile 6-7 yaş arası döneme ait çok az şeyin hafızada kaldığını söylüyor.
0. Ülkelere göre farklılık gösteriyor
Yapılan araştırmalarda; bazı insanlar iki yaş gibi çok daha erken döneme ait anılarını hatırlarken, bazıları 7-8 yaşlarını hatırlamıyor. Ortalama 3,5 yaşından itibaren silik de olsa bazı anılar hatırlanıyor. Ancak bu konuda, ülkeden ülkeye iki yıla yakın farklar da görülebiliyor.
0. Amerikalılar, Çinlilere göre daha ayrıntılı!
Amerikalıların anıları tipik olarak uzun, ayrıntılı iken; Çinlilerin ilk anıları daha kısa ve altı ay gecikmeli oluşmuştur.
0. Hatırlamada kültür etkisi
Kültür hem hatırlama hem konuşma biçimini etkiler. Bazı anıları ifade etme biçimi de, yine kültürle ilişkilidir. Bu durum, kültürde çocukluk anılarına verilen değerle de ilintilidir.
0. Hayali anıları hatırlamak da mümkün
Yapılan araştırmalar, daha önce yaşamadığımız hayali anıları da hatırlıyor olmanın mümkün olduğunu söylüyor. Yani, çocukluğumuz sahte anılarla dolmuş olabilir. Belki de en esrarengiz olanı çocukluğumuzu neden hatırlayamadığımız değil, hatırladığımız anıların ne kadar gerçekçi olduğu sorusu.