Çok seviyoruz ama az tüketiyoruz: Yoğurdun Faydaları
AYBİLGE GÜNÖNÜ ÖZGÜR
Günümüzde organik besin tüketimine olan yoğun ilgi sayesinde artık üreticiler de tüketicilerin istediklerine cevap vermek için daha sağlıklı seçeneklere yöneliyorlar. Hatta bir çoğumuz köylülerimizden, çiftliklerimizden ve giderek artmaya başlayan organik marketlerden doğal yoğurtları elde edebiliyor ya da eski usul üretilen günlük sütlerden temin ederek evlerimizde kendi yoğurdumuzu yapabiliyoruz. Peki ya sağlımıza katkıları?
Kökeni biz Türklere ait olan yoğurt, yüzyıllardır sağlıklı bir besin olarak nam salmıştır. Eski Persliler ve Ortadoğu göçebe kabileleri yoğurdu, sütün bir lütufu olarak görmüşlerdir.
16. yüzyılda bir Türk hekim, Fransa kralı 1. Francisin hayatını keçi sütünden yapılan keçi yoğurdu ile kurtarmıştır.
Rus yazar Eli Metchnikoff yazmış olduğu Yaşam Uzaması adlı kitabında Bulgarların 87 ile 100 yaşları arasında yaşamasını ve hatta bazı durumlarda 100 yaşını geçmelerini de yoğurdun sağlıklı etkilerine bağlamıştır.
Yoğurdun besin değerlerinden bahsedecek olursak. İçerisinde vücut için oldukça yararlı olan kalsiyum, yüksek kalite protein, potasyum, magnezyum, çinko ve B vitamini gibi besinler bulunmaktadır. Bu probiyotikler, büyüyen zararlı bakteriler ile savaşmakta ve bunların büyümesini engellemektedir. Böylece vücudun hastalıklarla ve enfeksiyon ile savaşma gücünde artış görülecektir.
İçinde bulunan probiyotikler sayesinde; özellikle grip ve soğuk algınlığının yaygın olduğu kış aylarında düzenli olarak yoğurt tüketmek bağışıklık sistemini güçlendiriyor ve bu tip hastalıklara karşı vücudun direncini arttırıyor.
Balkan halklarının uzun bir ömre sahip olması da yoğurdun yaşlanma önleyici özelliklerine bağlanmıştır. Son çalışmalar göstermiştir ki genel sağlık ve uzun ömür üzerinde sağlıklı etkileri vardır.
Osteoporoz
Kemik dokusunun içinde anormal derecede boşluklara neden olan osteoporozun önlenmesi ve tedavisi sürecinde beslenme önemli bir rol oynamaktadır.
Kalsiyum bakımından zengin yoğurt, kemik yoğunluğunun korunmasında ve hastalığın gelişiminin yavaşlatılmasında tüketilmesi önerilen gıdalar arasında ilk sıralarda gelmektedir.
Kemik sağlığını korumak ve kemikle ilgili hastalıklara önlem almak için önerilen günlük kalsiyum miktarı 1000-1300 mg arasındadır. Bu miktarı yağsız organik yoğurt, yağsız peynir çeşitleri, beyaz fasulye, kale, brokoli ve yağsız süt gibi gıdalardan alabilirsiniz.
Hipertansiyon
Kan basıncının normalden yüksek olması durumu olan hipertansiyon çoğunlukla hiç bir belirtiye yol açmaz ve zaman için damarları tahrip ederek kalp ve damar hastalıklarının önünü açar.
Sık sık tansiyon ölçümü yaptırmak tansiyonu kontrol altında tutmak adına önemlidir.
Amerikan Kalp Derneği'nin 2100 kişiyle yaptığı ve 15 yıl süren çalışmaya göre, düzenli olarak yağsız yoğurt yiyenlerin yemeyenlere göre yüksek tansiyona yakalanma riski %30 daha az. Araştırmaya katılanların günlük olarak tükettiği yoğurt miktarı yarım kase (yaklaşık 100gr) yağsız yoğurt.
Sindirim
Bağırsaklarda bulunan ve tüketilen gıdaların sindirimi sırasında kullanılan “iyi bakteriler”in sayısı azaldığında kabızlık gibi sindirim sorunları görülür.
Bu bakterilerin temel görevi gıdaların parçalanmasıdır. Yoğurt bu iyi bakterileri içerir ve bu özelliği ile kabızlığa karşı koruma sağlar, sindirimi kolaylaştırır.
Ancak sindirime yardımcı olan bakteriler her yoğurtta aynı miktarda bulunmaz. Eğer yoğurdu sindirimi düzenleme amaçlı tüketecekseniz bağırsak mikroflorası için faydalı mikroorganizmaları içeren ve bu amaçla üretilen “probiyotik yoğurt” satın alın.
Kolon Kanseri
Yoğurdun sindirimi kolaylaştıran etkisi kolon kanserine karşı koruma amaçlı olarak önerilen gıdalar arasında yer almasını sağlıyor.
Düzenli olarak yoğurt yemek kabızlığı önlerken bu bölgede kanserin önünü açan zararlı patojenlerin birikmesini engelliyor. Bu konuda 45,241 kişi (14,178 erkek; 31,063 kadın) ile yapılan araştırmada günlük yoğurt tüketiminin özellikle erkeklerde kolon kanseri riskini azalttığı tespit edilmiş.
Ancak yoğurdun kolon kanserinden korunmaya etkisi üzerine daha çok sayıda bilimsel araştırmaya ihtiyaç duyulmaktadır.
Ülseratif Kolit
Bir bağışıklık sistemi hastalığı olarak kabul edilen ve kesin bir tedavisi bulunmayan ülseratif kolitin en sık görülen belirtisi uzun süre devam eden ve zaman zaman kanlı olarak görülen ishaldir.
Ülseratif kolitin yol açtığı rahatsızlıkların hafifletilmesi ve iltihabın azaltılması için genellikle antibiyotikler kullanılır. İlerleyen durumlarda cerrahi müdahale düşünülebilir.
Yoğurt ülseratif kolit hastalarında sindirimin düzenlenmesi ve kullanılan antibiyotikler nedeniyle sindirime yardımcı olan bakterilerin sayısını arttırmak için önerilen gıdalar arasındadır.
Enfeksiyonlar
Yoğurt, enfeksiyonel hastalıklara karşı vücudun direncini arttırarak özellikle kış aylarında sık görülen gribe yakalanma riskini düşürür. Bu konuda yapılan bir çalışmaya göre düzenli olarak yoğurt yemek hastalık (grip) sürecini %20 oranında kısaltıyor.
Yoğurt aynı zamanda bağırsak ve solunum yolu enfeksiyonlarına karşı da koruma sağlıyor.
Diyabet
Diyabet diyetinde tüketilen karbonhidrat miktarının dikkatli izlenmesi ve karbonhidrat içeren gıdaların mümkün olduğunca az tüketilmesi önemlidir.
Protein bakımından zengin olan ve diğer pek çok atıştırmalığa göre çok daha az miktarda karbonhidrat içeren yoğurt gün içinde daha az karbonhidrat tüketmenize yardımcı olabilir. Tabii her yoğurt aynı değildir.
Bu nedenle yoğurt seçerken az yağlı olmasına, organik olmasına ve şeker içermemesine dikkat edin. Bu bilgileri ambalajın üzerindeki “içindekiler” veya “besin değeri” bölümünde bulabilirsiniz.
Kilo Kontrolü
Yoğurt yüksek kalorili atıştırmalıklara oranla daha uzun süre tok hissetmenizi sağlar. Ayrıca yüksek mineral ve vitamin içeriğiyle besin değeri yüksektir.
Yoğurdun kilo vermeye etkisi üzerine Tennessee Üniversitesi tarafından yapılan bir araştırmaya göre, diyet yaparken atıştırmalık olarak yağsız yoğurt yiyenler hiç atıştırmalık yemeyenlere oranla %22 daha fazla kilo veriyor ve bel bölgesindeki yağları %81 oranında daha fazla yakıyor.
Bunun nedeni kendinizi aç bırakmayıp yoğurt yediğinizde az kaloriyle metabolizma hızının düşmesini önlemeniz. Ayrıca açlığın neden olduğu halsizlikten bu şekilde korunabilirsiniz.
Vitamin ve Mineraller
Kemik sağlığı için kritik öneme sahip kalsiyum ve potasyum bakımından zengin olan yoğurt ayrıca sinir sisteminin normal fonksiyonlarının korunmasına yardımcı olan B12 vitamini içermektedir. 200 gram yoğurt kadınlarda günlük B12 vitamini ihtiyacının yaklaşık %60'ını tek başına karşılar.
Yoğurdun Besin Değerleri