Erik: Âlem ve âdemin lezzet deposu
En meşhurları mürdüm, can, Amasya, bardak, üryanî, çakal, türbe olsa da eriğin sayılamayacak kadar çok çeşidi var. Hemen her türün yabanisi olduğu gibi eriğin de var, hem de çok lezzetli. Yaban erikleri genellikle dikenli ve çalı şeklindeki küçük ağaçlardır. İlkbaharın başlangıcında çiçeklenerek muhteşem manzaraların oluşmasına neden olurlar.
Erikler üç beş metreye kadar çıkabilirken, yaban erikleri iki metreyi geçmezler. Meyveleri rengarenk olur ancak bazısı çok acıdır. Acılık ise şifanın habercisi... Kendileri çalı türü olsa da sık çalılıklarda yaşayamazlar.
Eriğe dair yüksek besin değeri görmüşseniz, o kesinlikle yaban eriğine aittir. Çünkü ilaçların bir kısmı eskiden de erikten değil, yaban eriklerinden elde edilirdi. Yaban eriğinin yaprak ve çiçekleri, kan temizleyici özelliğe sahiptir. Kılcal damarları pekiştirirler. Akıllı bir eczacı, erikten her şartta yararlanır. Yaban eriğinin meyveleri, bağırsakların ve idrar yollarının kaslarını güçlendirir.
Erik Midenin İlacı
Mide ve bağırsak hastalıklarında çok şifalıdır. Bağırsak ve mide hastalıklarında peltesi yenir. İshalde, haşlayıp şekersiz olarak yenmelidir. Karın şişmelerinde, karın önce zeytinyağı ile ovulur. Sonra erik peltesi sürülür. Peltesinden bolca yenilirse bütün mide rahatsızlıklarına iyi gelir
Eriksiz Bahçe Ağaçsız Tarla Gibidir
- Bahçenize dikeceğiniz her iki ağacın üçüncüsü, hiç olmazsa dört ağacın beşincisi erik olmalıdır. Çünkü eriğin yaşı da, kurusu da vazgeçilmez bir yiyecektir.
Eriğin Faydaları
● Pek çok vitamin ve mineral çeşidini bolca barındırır.
● İnsana güç verir.
● Enerjiyi artırıp, sinirleri yatıştırır.
● Bedenî ve ruhî yorgunlukları giderir.
● İshal ve idrar tutukluğu gibi rahatsızlıklarda da kullanılır.
● Çiçekleri idrar söktürücüdür.
● Serinletici bir meyve olduğu için aynı zamanda ateş düşürücüdür.
● Erik çiçekleri kanı temizler ve bağırsakları yumuşatır.
● Kramplara, koliklere ve öksürüğe, akciğer hastalıklarına, kadınların akıntılarına karşı da iyi gelir.
● Taze erik suyu bağırsakları yumuşatır. Kuru erik suyu ise daha da etkilidir. Kuru erik hoşafının etkisi herkesçe bilinir. Sabah kahvaltısında içilen kuru erik hoşafı başka bir ilaca gerek bırakmadan bağırsakları açar.
● Taze erik özellikle romatizmalılara, gut hastalarına, idrar yolları taşları ve damar sertliğinden yakınanlara, peklik çekenlere ve karaciğer hastalarına muhteşem bir ilaçtır.
● Kimi hassas mideler kuru eriği sindirmekte güçlük çekebilir. Kuru eriği tereyağında pişirdiğinizde bu güçlük ortadan kalkar.
● Eriğin kurusu da, yaşı da karaciğer için faydalıdır.
● Etkisini çabucak beklememek gerekir, düzeltmeyi ağır ağır sağlar.
● Boston Massachusetts`deki Tufts Üniversitesi Yaşlanmaya Karşı Beslenme Araştırma Merkezi araştırmacılarının sebze ve meyvelerin antioksidan kapasitelerine yönelik ölçümlerinde, erik bir numara çıkar. Oxygen Radical Absorbance Capacity (ORAC) yani Serbest Radikalleri Emme Yeteneği Tablosu adını verdikleri çalışmada, erik serbest radikalleri emme yeteneğine sahip olan, vücudu yaşlanmaya, kanser ve diğer hastalıklara karşı koruma kapasitesine sahip en yüksek meyve çıkıyor.
- Buna göre, 100 gram kuru eriğin ORAC değerleri 5.770 iken, en yakın rakibi kuru üzümde 2.830. Yaş erikte ise 949’a düşmüş. Siyah böğürtlen 2.036, portakal 750 diye devam ediyor.
Erikler şeker yüklüdür ve bu yüzden çok tatlıdır. Ancak rafine şeker gibi korkulacak bir şey değil. Güneşte yavaş yavaş kururken öz suyu uçar, ama o sudaki besinler meyvede kalır. Bu da besin ve lezzeti kat kat artırır.
Erik Çekirdeği
Erik çekirdeğinin içini asla yemeyiniz. Çünkü bu çekirdekler, kimi badem ve şeftali çekirdeği gibi zehirleyicidir.
Erik Hoşafı
‘Eşek hoşaftan ne anlar’ derdi eskiler. Bu hoşafın kıymetini anlatmak için kullanılan bir tasvirdi. Eski bilge insanlar, kışın bol miktarda erik kurusu, kayısı kurusu, armut kurusu, elma kurusu hoşafı yaparlardı. Bir bildikleri olduğunu biliyorduk ama onların bildiği tahminlerimizden çok öte bir şeymiş. Onları kışın ağır şartlarından koruyan şey, o bildikleri tecrübeî bilgi imiş.
Herkes evinde, yazdan tarım zehirlerine mâruz kalmamış meyveleri kurutup, kışın kuru halini yiyebilir veya hoşaf yapabilir.
Eriklerin yaprakları da şifa deposu. Yazın onları toplayıp, kurutun. Bu yapraklardan elde edeceğiniz şurup, tıpkı erik hoşafı gibi idrar söktürücü ve peklik gidericidir.
Erikle Diş Temizliği
- Yaban eriği kurusunu toz haline getirip, diş fırçanızın üstüne koyarak dişlerinizi fırçalarsanız, ağız ve diş bakımınız için çok iyi geldiğini göreceksiniz.
Toplama
Eriğin sadece meyvesi değil, yaprak ve çiçeklerinden de faydalanmak gerekir. Yaban eriğinin çiçeklerini ilkbaharın başında, açmalarından hemen önce yani tomurcuk iken toplayıp, yayıp güneşte kurutunuz. Mevsim biraz ilerleyince bitkinin yapraklarını toplayın. Meyvelerini ise olgunlaştıklarında toplayabilirsiniz.
Kullanımı
Yetiştirilen erik ağacı şüphesiz yaban eriğinin birtakım niteliklerini taşır. Ancak hiçbiri yaban eriğinin yerini tutmaz.
● Bir avuç taze veya kuru yaprağı bir litre suya atıp kaynatın. İndirince yarım avuç çiçek kurusu ekleyin. 10-15 dakika demlendikten sonra süzün. Günde 2-4 fincan arası için.
● Yaban eriğinin yarım avuç olgun meyvesini bir litre su içine atın. İshallere, kanamalara, idrar tutamamaya karşı günde iki fincan için.
● Bir buçuk avuç yaban eriğini bir litre su içine atın. Bu suyu ishallere, idrar yolları iltihaplarına karşı karın ya da karın altına kompresle dıştan kullanın. Bu sıvıyı boğaz hastalıkları ve ağız iltihaplarına karşı gargara olarak da kullanabilirsiniz.
Bir avuç yaban eriği ve yaban eriği çiçeğini bir litre su içine koyup kaynatarak banyonuzu hazırlayabilirsiniz.