Asya’nın ekonomik güç merkezi

Dünyanın en küçük ülkelerinden biri olan Singapur, bilgi ve iletişim teknolojilerinde yakaladığı ivmeyle dünyanın adeta veri merkezi haline geldi. Güneydoğu Asya’da bir ada-şehir devleti olan Singapur’un ekonomisi yüzde 75 hizmetler sektörüne yüzde 25 sanayi sektörüne dayanıyor. Bilgi ve iletişimin milli gelirdeki payı ise yüzde 17’ler seviyesinde. Start-up ekosisteminde Asya’nın lideri konumunda yer alan Singapur, Alibaba, Google, Facebook gibi küresel firmaların yanı sıra Garena, Lazada, Razer gibi Asya bölgesinde lider ICT firmaları veya bölgesel üslerine de ev sahipliği yapıyor. Kredi derecelendirme kuruluşlarından AAA notu almayı başaran tek Asya ülkesi olarak dikkat çeken Singapur’da 290 binin üzerinde kuruluş yer alırken, kuruluşların yaklaşık 60 bini yabancı şirket.

Ülkenin başlıca sanayi kollarını ise elektrik-elektronik, petrokimya, finans, ulaşım, imalat, petrol sondaj ve rafinerisi, biyomedikal ve ilaç, telekomünikasyon, gemi, gıda işleme oluşturuyor. Millî gelirinin iki katından fazla dış ticaret hacmine sahip olan Singapur’un başlıca ihracat ürünleri elektronik entegre devreler, petrol yağları, altın, telefon cihazları, otomatik bilgi işlem makineleri, yarı iletkenler, turbo jetler, etilen polimerler, baskı makineleri ve tıbbî ilaçlar. Başlıca ithalat ürünleri ise elektronik entegre devreler, petrol yağları, ham petrol, altın, telefon cihazları, turbojetler, otomatik bilgi işlem makineleri, temel gıda ürünleri ve tüketim malları.

Singapur’un dış ticaretteki en önemli partnerleri ise Çin, Malezya, Hong Kong, Endonezya, ABD, Japonya, Güney Kore, Tayvan, Tayland, Vietnam ve Hindistan olarak öne çıkıyor. Yüzölçümü bakımından dünyanın en küçük ülkelerinden biri olan Singapur, 1965 yılında bağımsızlığını kazandığı tarihten itibaren dünyanın en önemli ekonomilerinden biri konumuna erişmeyi başardı. Önce petrokimya ardından elektronik ve bilişim sektöründe atılan adımlarla Singapur hem bölgenin ticaret üssü haline geldi hem de bir finans ve bankacılık merkezine dönüştü.

Dünyanın en fazla kablolu bağlantısına ve teknolojik olarak ilerlemiş ICT pazarlarından birine sahip olan Singapur ekonomisi, elektronik üretimi ve makine ihracatıyla büyümesinin yanı sıra finansal hizmetler, turizm, ve dünyanın en büyük kargo deniz limancılığından besleniyor. 2021 yılında yayınlanan ‘Teknolojik Uzmanlığı En Yüksek 10 Ülke’ sıralamasında, 5.7 milyonluk nüfusuyla Singapur; Japonya, Güney Kore, Çin, ABD, Almanya, Rusya, Birleşik Krallık’ın ardından 8. sırada yer aldı. 80 bin doların üzerindeki kişi başı ortalama yıllık geliri, tek haneli rakamlarda seyreden enflasyon ve işsizlik oranları ile Singapur dünyanın gelişmiş ülkeleri arasında yer alıyor. Serbest ticaret anlaşmalarıyla Güneydoğu Asya’nın en önemli ekonomisi haline gelen Singapur, ABD, Çin, Hindistan gibi büyük ekonomilerin yanı sıra ASEAN gibi bölgesel organizasyonlar ve uzak bölge ülkeleriyle kurduğu birebir ilişkilerle de dünya ekonomisi açısından önemli bir noktada yer alıyor. SÖMÜRGE

Sömürge limanından, küresel tı̇caretı̇n göz bebeğı̇ne…

Japon ekonomisinin atağa kalkması sonrasında Çin, Güney Kore gibi ülkeler ile dünyanın önemli ticaret merkezlerinin Asya’ya kayması Singapur limanının öneminin giderek artmasına neden oldu. 2000’lerde küreselleşme ile liman özelliğini geri kazanan şehir devleti, dünyanın en işlek ikinci limanına ev sahipliği yapıyor. Singapur, dış ticarette yeniden ihracatı (re-export) sıklıkla kullanıyor ve bu yöntemle ithal ettiği ürünlerin yarısından fazlasını bölge ülkelerine ihraç ediyor. Bu özelliğiyle Singapur, bölge ülkelerine ulaşmak amacıyla pek çok ülke tarafından bir merkez olarak kullanılıyor. Çoğunlukla, gemilerin kargo değişiminin yapıldığı ülkede dış ticaretin milli gelire oranı yüzde 300 seviyesinde yer alıyor. Dünya üzerinde 600 liman ile bağlantılı olarak küresel ekonomiye katkı sağlayan Singapur Limanı, Malakka Boğazı’nda bulunuyor ve Asya fabrikalarını Avrupa’daki tüketicilere bağlayan konteyner rotaları üzerinde durak noktası görevini üstleniyor. 2020 yılında dünyanın en fazla aktarmalı kargosunu elleçleyen liman, pandemiyi iyi bir şekilde atlattı. Liman aynı zamanda Asya-Pasifik bölgesin[1]deki en büyük petrol ve kimyasal ürünler terminali olarak da biliniyor.

Singapur, asya’nın ‘en çeşitli’ havacılık ekosistemine sahip

Ülke, doğal korunaklı limanları ve denizcilik tecrübesi sayesinde Uzakdoğu’nun en büyük deniz ticaret merkezlerinden biri olmakla beraber hava taşımacılığı alanında da bölgenin en gelişmiş ülkeleri arasında yer alıyor. 130’dan fazla havacılık şirketinin faaliyet gösterdiği, Asya’nın en büyük ve en çeşitli havacılık ekosistemine sahip ülkelerinden biri olan Singapur, gelişmiş altyapısı sayesinde havacılık firmalarına bölgesel dağıtım merkezi olarak da hizmet veriyor. Uçak bakım, onarım ve tamirat (MRO) alanında global tüketimden yüzde10 pay alan ada devleti, havacılıkla bağlantılı hizmet talebinden yararlanıyor. Bulunduğu konum ve sunduğu gelişmiş alt yapı hizmetleri itibariyle lojistik sektöründe dünyanın en önemli merkezlerinden biri olarak bilinen Singapur, Changi Uluslararası Havalimanı’ndan 70 ülkenin 300 şehrine uçuş gerçekleştirirken, havalimanında 7 kargo terminaliyle yıllık 3 milyon ton yükleme kapasitesine ulaşıyor.

Türkiye’nin en kapsamlı sta’si singapur ile imzalandı

Singapur, sadece Güneydoğu Asya için değil küresel ticaret için de büyük önem taşıyor. 1965’te bağımsız bir devlet olan ve yarım asırda dünyanın en yüksek refah düzeyine sahip ikinci ülkesini kuran Singapur, 65’ten fazla STA ile küresel ticaretin en önemli oyun kurucularından biri olarak gösteriliyor. Yaklaşık 6 milyonluk bu küçük ülkeyi zengin kılan en önemli durum, bölgesel ticaret ve finans merkezlerinin varlığı. Singapur, istikrarlı ekonomik yapısı, kaliteli ve güvenilir hizmet sektörü, sorunsuz altyapısı ve oluşturmuş olduğu ticaret ve finans ağlarıyla küçük bir adayı büyük bir ekonomiye dönüştürmeyi başardı. Türkiye, Singapur ile dış ticaretinde net ihracatçı konumda yer alıyor. Kasım 2015’te imzalanan ve Ekim 2017’de yürürlüğe giren Türkiye-Singapur Serbest Ticaret Anlaşması (STA), Türkiye’nin bugüne kadar imzaladığı en kapsamlı ve gelişmiş STA olma özelliğini taşıyor. 2017 yılında iki ülke arasındaki dış ticaret hacmi 1,1 milyar dolar seviyesine yükselmişti. 2019 yılında Türkiye’nin Singapur’a ihracatı ise yüzde 30 artarken Türkiye’nin Singapur’dan ithalatı yüzde 20 azalarak dış ticaret fazlasını 460 milyon doların üzerine çıkardı. 2021 yılında Türkiye’nin Singapur’a ihracatı 889 milyon dolar olurken Türkiye’nin Singapur’dan ithalatı 395 milyon dolar seviyesinde gerçekleşti. 2021 yılında 411 milyon dolar seviyesinde ‘demir- çelik’ sektöründe Türkiye’den ihracat yapan Singapur’un yaptığı ihracatın yarısını bu kalem oluşturdu. Türkiye’nin ithalatında ise plastikler, eczacılık ürünleri sektörleri öne çıkıyor. Türkiye’de yaklaşık 100 Singapur sermayeli firma yer alırken, 2020 yılı itibariyle Singapur’dan Türkiye’ye yaklaşık 1,5 milyar dolar tutarında doğrudan yabancı yatırım girişi gerçekleşti. Singapur’da faaliyet gösteren Türk sermayeli şirket sayısı ise 55.

Singapur’da iş yapmak isteyenler nelere dikkat etmeli?

Gelelim en çok merak konusu olan ülkedeki sonu olmayan ve akla hiç gelmeyecek şeylerin yasak olmasına. Yazımın başlığında belirttiğim gibi Singapur inanılmaz yasakların kanun bile olduğu bir ülke. Temizlik ve düzen takıntısı olan ülkede birçok yasağın sebebi aslında temizlik ile ilgili yasaklar. En aklımıza gelmeyecek «garip» öldüğünü düşünebileceğiniz yasaklardan biri ülkeye sakız getirmenin ve sakız çiğnemenin yasak olmasıdır. Dental ve diğer özel sakızlar özel bir belge ile alınabilir sadece. Bunun dışında Sakız çiğnemek ve yere atmak büyük ceza. Yere çöp atılması da yasak, ve bedeli 1000 ile 2000 Singapur doları arasında bir ceza ile kalmıyor. Bir de üstüne belirlenen süre boyunca kamu görevinde de bulunmak zorundasınız. Singapur’da halka açık yerlerde sigara içmek yasak olduğu gibi özellikle kapalı alanlarda da içilmesi kesinlikle yasaktır. Sigara içerken yakalanmanız halinde cezası 1000 Singapur dolarıdır. Caddelerde, plazaların bahçelerinde, sokakların belli noktalarında özel sigara içme bölümleri oluşturmuşlardır. Sadece bu özel yerlerde sigara içebileceğinizi lütfen unutmayın. Şimdide bizim hiç bilmediğimiz ama Güneydoğu Asya; Malezya, Tayland ve Vietnam kökenli olan durian meyvesi hakkındaki yasak var sırada. Durian meyvesinin lezzeti ve faydaları anlatmakla bitmez. Ama ne var ki bu meyve lezzetinden daha çok kötü kokusuyla biliniyor. İşte tam da bu sebepten Singapur'da neredeyse her yerde durian meyvesi için yasak tabelaları var. Örneğin toplu taşımaya durian meyvesi ile binmek kesinlikle yasak, Çok ciddi para cezası var. Singapur’da trafik cezaları sadece sürücülere uygulanmıyor. Yaya olarak ceza kesilme ihtimaliniz de var. Yayaların trafik kurallarına uymaması durumunda 20 dolardan 100 dolara kadar para cezası mevcut. Bu arada kırmızı ışıkta yayaların yürümesi ceza nedeni. Ödenecek miktar yürünen mesafeye göre belirleniyor. Temizlik takıntıları nedeni ile başka bir yasakta kuşları yemlemek. Yere atılan yemin kuş tarafından yenilmemesi ihtimal arasında yer alıyor ve bu sebeple 1000 Singapur dolarından başlayan cezalar uygulanabiliyor.

İş dünyasında dikkat edilmesi gerekilen kurallar nelerdir?

İş dünyasında hemen iş yapmaya başlamak oldukça zor olabilir. İlk önce sizi tanımak isteyeceklerdir. Bu sebeple herhangi bir işe başlamadan ya da satış yapmadan önce birkaç toplantı, yemek, ziyaret etmek ve edilmek oldukça normaldir. Size güvenmeleri sizi tanımaları sonucu ortaya çıkacaktır. Ortak bir tanıdık yolu ile tanıştırılma şansınız varsa, bu şansı mutlaka kullanın. Bu size daha hızlı yol alabilme imkânı verecektir. İş yapmayı, işe başlamayı aceleye getirmeye çalışmayın. Bu hoş görülmez ve kuşku ile karşılanır. Yaptığınız görüşmeler sırasında bazı konularda hemfikir olmayabilirsiniz. Unutmayın, çatışma tercih edilmez. Orta yolu bulmaya çalışmak, yumuşak tavırlı olmak, ahenk içerisinde kalmak size Singapurların gözünde değer kazandırır. Duygu ve düşüncelerinizi karşınızdaki kişiyi zor duruma düşürecek şekilde sergilememeniz çok önemli. Özellikle öfke, kızgınlık gibi duygularınızı dışarı vurmayın. Karşımızdaki kişiyi utandırmamalıyız. Singapurlular giyimde özene ve kaliteye önem verirler. İş kadınları fazla kısa ve açık giyinmemelidir. Bu tarz sizin kültüre saygı gösterdiğiniz anlamına gelir. İlk buluştuğunuz kişilere size nasıl hitap etmemi tercih edersiniz gibi bir soru sormanız uygun olur. Bazı isimler zor olduğu için, kendilerine daha kısa ya da “batı” tarzı isimler verebilirler. “Singlish” diye adlandırılan özel diyalektlerinden birkaç kelime öğrenmek her zaman ise yarar. Böylelikle sizin hazırlıklı olduğunuzu göreceklerdir ve bu hep artı bir puandır.

Birkaç “Singlish” örneği olarak:

1.Hah? Anlamadım, emin olamadım anlamında kullanılır

2.How? Dediklerinde nasıl yol almak gerektiğini, neyi nasıl yapacağınız konusunda bilgi vermenizi bekledik[1]lerini söylemek isterler

3.Nett, dediklerinde söyledikleri fiyatın son fiyat olduğunu ve artık fiyat tartışması yapmak istemediklerini söylemek isterler

4.Süre ah? Emin mısınız demektir?

Singapurlular sizi toplantıya hazır olarak gelmiş görmek isterler. Bunu göstermenin bir yolu; toplantı da konuşmak istediğiniz konuların başlıklarını yazdığınız ve firma bilgilerinizi eklediğiniz bir dokümanı kendilerine sunmak olabilir. Yapacağınız sunum modern, belli bir düzende olmalıdır. Genel bilgileryorumlar yerine daha net bilgiler yazılmalıdır. Sunum sırasında firma sahibi bile olsanız kendinizden değil, firmanızdan ve firma başarılarından bahsetmeniz beklenir. Sunum sonrasında sorusu olanların daha sonra size gelerek soru sorabileceklerini söylemeniz yararlı olur. Böylelikle herkesin içinde sormak istemek istemedikleri bir soruyu size özel olarak gelip sorabilirler. Çin yemekleri chopstick (çubuk) ile yenildiğinden eğer kullanmayı bilmiyorsanız, kullanmayı öğrenmenizi tavsiye ederim. Çubuklar yemek yenilmediği zaman çubukları koymamız gereken küçük aparatların üstüne konulmalıdır.

Konuşurken bu aparatın üstüne çubuklarınızı bırakınız. Yemek sırasında ya da yemek sonrasında sigara içmek gibi bir alışkanlıkları yoktur. Sizin de sigara arası vermeden devam etmenizi tavsiye ederim. Zira daha önce belirttiğim gibi sigara içme alanları özel alanlardır ve yakınınızda bulamayabilirsiniz. Sigara içmek için doğal akışında giden bu network zamanınızı bölmemeniz daha iyi olacaktır. Singapur’da network ve insan ilişkileri son derece önemlidir. Aynı zamanda grup kültürünün önemli olduğu bir kültür olduğu için eğer, birkaç kişi ile görüşüyorsanız sadece grup lideri ile değil, tüm katılımcılarla aynı şekilde iletişim kurmanız ve konuşmanız gerekir.

Unutmayın günün sonunda sizinle çalışıp çalışmamaya grup olarak karar verecekler. Eğer sizin grubunuzdan herhangi birisi değişirse yeni katılan kişinin de tanıştırılması ve Singapurlu partnerlerini tanıması önemlidir. Verilen sözün tutulması çok önemli bir konudur ve dikkate alınır. Bu yüzden tam olarak yapamayacağınız hiçbir şey için söz vermeyin. Söz verip yerine getirmemeniz imajınızı ciddi zedeler. Singapur da bir satış yapıldıktan sonra işiniz pek bitmiş kabul edilmez, hatta esas iş satıştan sonra başlar. Şöyleki; Singapurlular için satış sonrası hizmet, herhangi bir problem olduğundaki tavır ve problem çözmeye odaklılık satışın kendisi kadar önemlidir.

Bu yüzden iş yaptıktan sonra size bir soru sorarlarsa mutlaka en kısa zamanda geri dönün ve müşteri memnuniyetinin, işin devamı için çok önemli bir nokta olduğunu unutmayın. Başarılı bir toplantının ardından herkese göndereceğiniz bir özet e-postası ile devam edebilirsiniz. Hemen hemen her ülkede, yerel olan halka ülkelerini övmek ve bilmediğiniz konularda sorular sormak doğru bir davranıştır. Aynı şekilde dünyanın bu en küçük ama en modern ülkesinin de insanları Singapur’u beğendiğinizi duymaktan hoşnut kalacaktır. İlk defa gidecekseniz Singapur’da size çok yardımcı olacak ip uçları paylaştım. Bu kuralları uyguladığınız takdirde çok başarılı ve güzel geçecek bir Singapur tecrübesi sizi beklemekte. Bol şans diliyorum…