'Zorluklardan Yıldızlara' ya da Per Aspera Ad Astra: Brian May

Brian, bu okulda fizik, matematik ve uygulamalı matematik alanlarında birçok derece aldı. Ardından Imperial College London’da matematik ve fizik okudu ve 1968’de fizik alanında dereceyle mezun oldu. Bu mezuniyetin ardından Brian, doktorasını hazırlamaya devam ediyordu. O esnada muteber bir gözlemevinin başkanından kendileriyle çalışması için davet aldı. Ne var ki Brian’ın o sırada Londra’da “Smile” adlı bir grubu vardı. Grubunu bırakmak istemediği için bu daveti reddetti ve Imperial College’da kaldı.

Diyapazon

Brian, “Smile”ı 1968’de kurmuştu. Grubun vokali ve bas gitaristi, “1984”ten Tim Staffell, davulcusu ise daha sonra Queen’de de çalacak olan Roger Taylor’dı. 1970’te Tim’in gruptan ayrılmasıyla dağılan “Smile”, Brian’ın Queen macerasının başlangıcıydı.

Queen’deki ilk dönemlerinde Brian, genellikle alt aralıktaki armonilere geri vokal yaptı. “I Want It All”, “Who Wants to Live Forever” ve “Flash’s Theme” gibi erken dönem Queen parçalarının bazı kısımlarında ise ana vokalleri seslendirdi. “Good Company”, “Some Day One Day”, “Sleeping on the Sidewalk”, “Long Away” ve “Leaving Home Ain’t Easy” de tümünü seslendirdiği bazı parçalardı.

Brian’ı asıl özgün kılan ise grup için sık sık şarkı (beste ve güfte) yazmasıydı. “We Will Rock You”, “I Want It All”, “Who Wants to Live Forever” ve “The Show Must Go On” gibi birçok hit, Brian May imzasını taşıdı. Bestelediği şarkılar arasında “Hammer to Fall”, “Las Palabras de Amor”, “Now I’m Here” ve “Save Me” gibi parçalar vardı. Bilen bilir, Queen’in bir döneminde İspanyolca adlı ya da bir bölümü İspanyolca sözlü parçalar furyası vardır. İşte Brian, Queen’deki İspanyolca eğilimini şu sözlerle anlatıyor: “O dönemde Queen’in bir İspanyolca şarkı furyası var, biliyorsunuz.” Ayrıca kendisi, MTV’de “Save Me” parçasının klibinde Freddie Mercury’nin kâğıttan bir kuşmuşçasına sahneye konma montajının da o dönemin (1980) yeni teknikleriyle ne gibi saiklerle yapıldığı anlatıyor ve bir müzik dehasının yeniliğe açlığını kendi retrospektifiyle ifşa ediyor.

1985’teki “Live Aid” konserinden sonra Freddie, Queen üyelerini arar ve onlara, birlikte bir şarkı yazmayı önerir. Bu parça, Brian’ın bestesini yaptığı, dört grup üyesinin de birlikte sözlerini yazdığı “One Vision”dır.* Fakat mizacen bir dışa dönük, iş yapış şekli olarak ise içe dönük biri olarak kabaca tanımlayabileceğimiz Brian, 1980’lerin sonlarına doğru belki de bu sebeple İngiliz basınıyla bazı sorunlar yaşamaktadır. Tam o sırada 1989’lu “The Miracle” albümü için “Scandal”ı besteler. Bir sonraki albüme adını veren, yıllarını iyi bir rock-metal dinleyicisi olmak için adamış biri için ağır sololu müthiş bir ballad denebilecek “Innuendo”nun bu solosunun bir kısmı da yine ona aittir. Bu ardışık albümlerde söz yazımı ve prodüksiyon açısından fazla katkısı yokmuş gibi görünse de yaptığı stratejik dokunuşlarla ve aranjelerle bu albümlerin yıllar aşmasına vesile olur. “These Are the Days of Our Lives”a bestelediği solo ve “I’m Going Slightly Mad”e eklediği vokal armonileriyle göğü senelerce, ağır ağır inceleyen ve işleyen kadim astronomlar gibi sabırla işler nakşını. Belki de bu yüzden zorunlu dersleri bol, seçmeli dersleri az temel bilimler ve mühendislik bölümlerindeki garage band’leri derinden etkileyen Brian May’in, birincil bestesini ve koordinasyonunu yaptığı parçanın “The Show Must Go On” kültü olduğunu da zikretmeliyiz tam da burada.

Tüm zamanların en iyi gitar virtüözlerinden biri addedilen Steve Vai, Brian May hakkında şöyle der:

“Bütün bir türe, bütün bir döneme en eşsiz katkıda bulunanlardan biridir Brian May fakat maalesef pek takdir görmüyor. Zira yaptığı şey; çok zengin, çok özel ve çok derin. Bir gitaristin bakış açısından bakıldığında onun yaptığı benzersiz. Bugüne kadar hiç kimse onun yaptığını yapamadı ve böyle bir sese çıkamadı. O, ikonik bir gitarist.”

Red Special ve Sixpence

Nasıl kaligrafların kendi metotları ve aparatları varsa bir riff kaligrafi olan Brian May’in de kendi beste biçimi olduğu gibi bir gitar virtüözü olarak da kendine has stilleri ve “vesait”i vardı: Red Special.

Ev yapımı bir elektro gitar olan Red Special; May’in, katmanlı gitar çalma tekniğiyle oluşturduğu kendine özgü bir icra biçimiyle ve sesle özdeşleşti senelerce. Bu tekniğin meyveleri ise Brian’ın Queen için yaptığı “The Show Must Go On” kültü dışında “We Will Rock You” efsanesi, “I Want It All” anlatısı ve “Hammer to Fall” epiği gibi parçalar oldu. Ayrıca “Bohemian Rhapsody”deki çan sesi/efekti de yine Red Special’lı Brian’ın ya da Brian’lı Red Special’ın işi.

Bunun yanı sıra May’i özel kılan başka bir nokta daha var: pena yerine madeni para kullanması. Madeni paraların sertliğinin çalma sırasında virtüöze daha iyi bir kontrol imkânı sağladığını düşünen Brian, böylece dünya çapında bir ekol de oluşturmuş olur. Cebinde bu sebeple sürekli madeni para taşır, özellikle 1970’ten bu yana bir altı penny (sixpence).

Milyon Taşı

1991’de Freddie hayata gözlerini yumunca Brian, bir yıl sonraki anma konserinde, “Made in Heaven”da (1995) ve 1997’de piyasaya çıkan Mercury’e saygı single’ı “No-One But You (Only the Good Die Young)”da yer alır ve bundan sonra grup, çalışmalarına birkaç yıl ara verir. Bu yılların sonunda Brian ve Roger, grubu yeniden toplarlar ve başka vokallerle yeni performanslar başlar. Dolayısıyla Brian, grubun bir nevi manevi babası da olmuştur artık. Grubu farklılaştıran o dokunuşlar ve yine grubu bir arada tutan o ruh…

May, İngiliz radyosu Planet Rock tarafından 2005’te tüm zamanların en iyi yedinci gitaristi seçilir. Rolling Stone’un 2023’te hazırladığı “Tüm Zamanların En İyi 250 Gitaristi” listesinde ise 33. sırada arz-ı endam eder. Brian May, 2001’de Queen’in bir üyesi olarak, Türk müzisyenliğinin ve aranjörlüğünün dünya çapında tanınan duayenlerinden, Atlantic Records’ın kurucusu Ahmet Ertegün tarafından 1983’te kurulan rock müzik müzesi ve sergi salonu Rock and Roll Hall of Fame’e kabul edilir. 2018’de ise Queen, “Yaşam Boyu Başarı” Grammy’sini alır.

(Kosmosta) Yalın Kılıç

Brian May’in “öne çıkanlar”ı hayatı boyunca sürdürdüğü çok yönlülüğünde yatıyor. 2002’de “Golden Jubilee of Elizabeth II”nin törenlerinde “God Save the Queen”i Buckingham Sarayı’nın çatısında çalar. İngiltere’nin en muteber şövalyelik nişanlarından biri olup ilk kez 1917’de Birleşik Krallık Hükümdarı Kral V. George tarafından takdim edilen “Commander of the Most Excellent Order of the British Empire” (hani o, itibarlı İngiliz sanatçıların doğum isimlerinin yanında görmeye alıştığımız CBE kısaltması) May’e, Kraliçe II. Elizabeth’in 2005 yılı doğum günü resepsiyonunda, müzik endüstrisine ve hayır işlerine katkılarından dolayı takdim edilir. Yine 2023’te Kral III. Charles tarafından aynı sebeple şövalye ilan edilir.

Brian May, 2007’de okulu Imperial College London’dan astrofizik alanında doktora derecesi alır ve hatta 2008’de Liverpool John Moores University’nin dördüncü rektörü olur (2013’e kadar). NASA’nın “New Horizons” adlı Plüton görevinde science collaborator (“bilim ekibi ortağı”) olarak görev alır. Brian’ın katkıda bulunduğu NASA OSIRIS- REx görevinin sonunda ise “101955 Bennu” isimli bir asteroidden 2023’te başarılı bir şekilde örnek toplanır ve bu örnekler dünyaya gönderilir.

Brian’ın hayvan hakları hususundaki çabalarını ve özellikle İngiltere’deki tilki avı ve porsukların itlaf edilmesi meselelerine karşı yürüttüğü kampanyaları da zikretmeden geçmeyelim ve kozmik müziğin o vehbî dâhisi var olsun, diyelim.

• Dip:
• Dinlemek için: Queen - Innuendo, Queen - Save Me, Queen - Somebody to Love.
• İzlemek için: “MTV Now - Brian May: Queen and Beyond Documentary”, “The Magic Years, Volume One to Volume Three - Queen Documentary”, “Why Brian May Uses a Sixpence”.

• * Brian May, “One Vision”ın intro’sunu ve temel gitar riff’lerini nasıl ortaya çıkardığını “The Magic Years” belgeselinde anlatır.
• * Brian May explains in “The Magic Years” documentary how he came up with the intro and basic guitar riffs for “One Vision.”