Türkiye'nin UNESCO destinasyonları

Anlatmanın ve yaşamanın imkanı

Burası Türkiye, tarihin ve insanın en eski yüzlerinden biri. İnsanlık tarihinde ne olduysa bir şekilde burada da oldu, olan şey buraya da temas etti, burada da anlaşıldı ve buradan da anlatıldı tüm dünyaya. İnsanlığın toplam bilgisinin bir kısmı burada saklandı, hikâyenin düğümü burada atıldı.

Burası Türkiye, anlatmanın ve yaşamın bütün imkânını cebinde taşıdı bu topraklar; bir ibadet yeri inşa ederek, bir ev kurarak, bir anlamın peşinde koşarak geçirdi bu toprakların insanı yaşamını. Savaşlar ve buluşlar, mutluluklar ve gözyaşları… Tıpkı dünyanın ta kendisi gibi.

Skyroad olarak Türkiye Unesco Mirasları dosyamızda savaşların ve buluşların, mutlulukların ve gözyaşlarının nerelerde görüldüğünü, buralara, bu şehirlere gittiğinizde neyi nasıl ve ne şekilde görmeniz gerektiğini anlatmaya çalıştık. Elbette biraz eksikle, elbette bazı şeyleri atlayarak ve elbette "anlatılan ne varsa eksik kalacak" cümlesine sığınarak…

Diyerbakır

• İstanbul Sabiha Gökçen Havalimanı’ndan Diyarbakır Havalimanı’na 1 saat 40 dakikada ulaşabilirsiniz.
• Ankara Esenboğa Havalimanı’ndan Diyarbakır Havalimanı’na 1 saat 25 dakikada ulaşabilirsiniz.

Diyarbakır Kalesi ve Hevsel Bahçeleri Kültürel Peyzajı

Diyarbakır Kalesi; Diyarbakır Surları ve Hevsel Bahçeleri olmak üzere iki ana mekândan oluşuyor. Çin Seddi'nden sonra dünyanın en büyük tarihi sur yapısı sayılan Diyarbakır Surları, bulunduğu coğrafyada akla ilk gelen tarihi mekânlar arasında yer alıyor. Tarihi 7500 yıl önceye kadar uzanan; Hurriler, Hititler, Asurlar, Persler, Romalılar, Bizanslılar, Selçuklular ve Osmanlılar’a ev sahipliği yapan Diyarbakır Kalesi orijinal yapısı ve özgün kültür varlığıyla günümüze kadar ulaşmış durumda.

Kale bugünkü formunu 4. yüzyıl ortalarında Romalılar döneminde almış. Tarihe tanıklık ettiği her dönemde, yerleşimin merkezi olan Diyarbakır Kalesi, hem surlarında hem de kapısının üzerinde bulunan hat işlemeleri ve figürlü kabartmalarıyla estetik bir şölen sunuyor.

Tarih boyunca kentin besin kaynağı olarak işlevini sürdürerek günümüze ulaşan Diyarbakır’ın Hevsel Bahçeleri de tıpkı Diyarbakır Kalesi gibi 8000 yıllık tarihiyle 30’dan fazla medeniyetin izlerini taşıyor. Dicle Nehri’nin kıyısında yer alan bu bereketli bahçede meşhur Diyarbakır Karpuzu’nun yanı sıra kayısı, şeftali, erik, elma, armut, roka, soğan gibi birçok sebze ve meyve yetişiyor.

Gitmişken buraya uğra

Ulu Cami: Şehir merkezinde, Dağ Kapı ile Mardin kapı arasındaki ana cadde bulunan ve Anadolu’nun en eski camisi olarak bilinen Ulu Cami’de ayrıca El Cezeri'nin yaptığı güneş saati de bulunuyor.

İskender Paşa Konağı: Osmanlı döneminde Diyarbakır'a valilik yapan İskender Paşa tarafından 1551 yılında yaptırılmış bu tarihi konakta, 400 yıllık çınar ağaçlarının altında kahvaltı yapmanın keyfini çıkarabiliyorsunuz.

On Gözlü Köprü: Dicle Köprüsü olarak da bilinen, on kesik kemer üzerinde inşa edilmiş ve Dicle’nin iki yakasını birleştiren bu 180 m uzunluğundaki köprü orijinal motifleriyle de dikkat çekiyor.

Saint George Kilisesi: İçkale’nin kuzeydoğusunda yer alan, Artuklular zamanında El Cezeri’nin imâl ettiği robotların da kullandığı söylenen, MS 2'nci yüzyıla ait olduğu düşünülen bu yapı, sanat galerisi olarak ziyaretçilerini bekliyor.

Ziya Gökalp Müzesi:Sosyolog-yazar Ziya Gökalp’ın doğduğu 1956 yılında müzeye dönüştürülen ve bölgede sıkça karşılaşılan içe dönük mimarisiyle dikkat çeken evde; Ziya Gökalp’e ait eşyalar ve belgeler bulunuyor.

Şehri gezerken dinle

• Cem Karaca - Adiloş Bebem
• Cengiz Özkan - Suzan Suzi
• Kazancı Bedih - Fincanın Etrafı Yeşil

Denizli

• İstanbul Sabiha Gökçen Havalimanı’ndan Denizli Çardak Havalimanı’na 1 saat 5 dakikada ulaşabilirsiniz.

Hierapolis-Pamukkale

Bergama Kralı II. Eumenes tarafından MÖ 2. yüzyılda kurulduğu bilinen, adını Bergama’nın kurucusu Telephos’un eşi Hiera’dan alan Hierapolis, Roma İmparatorluğu’nun ardından Frigya Pakatianası’na geçmiş. Hz. İsa’nın on iki havarisinden Aziz Philippus’un öldürüldüğü bu kent, MS 4. yüzyılda bu ölüm olaydan dolayı din merkezi ilan edilmiş, "Doğu’nun Kılavuzu" unvanıyla anılmış ve Hristiyanlığın Anadolu’da yayılmasında önemli rol oynamış.

Başlı başına doğal güzelliğiyle bilinen Pamukkale’de bulunan bu tarihi kentte; mitolojik oyunların sahnelendiği tiyatro, su kanalları, surlar, nekropol, katedral ve Roma Hamamı kalıntılarını görebilirsiniz. Ayrıca, Domitian Kapısı, Frontinus Caddesi, agora, Kuzey Bizans Kapısı, gymnasium, tritonlu çeşme binası, Apollon Kutsal Alanı ve nympheumlar, Direkli Kilisesi, Aziz Philippus Martyriumu ve Köprüsü gibi çok özel yapılar Hierapolis’te yer alıyor.

Son yıllarda yapılan kazılarda St.Philippus’a ait mezar ve Plutonium (Cehennem Kapısı) gibi çok önemli tarihi esere ulaşılan bu kentte yüzyıllar boyu termal suyun içinde bulunan kalsiyumun çökelmesi sonucu oluşan, "doğa harikası" olarak bilinen ve 20 km uzaklıktan görülebilen 2700 metre uzunluğunda ve 160 metre yüksekliğindeki Pamukkale travertenleri de bulunuyor.

Gitmişken buraya uğra

Tarihi Kaleiçi Çarşısı: Denizli’nin tam merkezindeki bu çarşıda birçok geleneksel el sanatları ürünlerinin yanı sıra çarşı ve çevresinde, Denizli’ye özgü her türlü ve kaliteli tekstil ürününü de bulabiliyorsunuz.

Denizli Ufo Müzesi:İstanbul’da 2002 yılında açılan ve 2005 yılında Denizli’ye taşınan; Japonya, ABD ve İngiltere’den sonra dünyanın dördüncü uluslararası ufo müzesi olan Denizli Ufo Müzesi meraklılarını bekliyor.

Folklorik Bez Bebek Müzesi (Denizli Bez Bebek Evi Müzesi): Sadece Türk folklorunu tanıtan bebeklerin değil, aynı zamanda dünya folklorunu de tanıtan 500’den fazla bez bebeğin sergilendiği müze hem sizi hem de çocuklarınızı mutlu edecek cinsten.

Honaz Dağı Milli Parkı:Honaz, Pamukkale ve Serinhisar ilçe sınırlarında bulunan Honaz Dağı ve çevresinden oluşan milli parkta doğa yürüyüşleri veya kamp yaparak sakin, huzurlu ve keyifli dakikalar geçirebilirsiniz.

Saklı Göl: Doğal, az bilinen ve harika manzaraya sahip olan bilinen diğer adıyla Yukarı Dağdere Gölünde; günübirlik geziler, doğa yürüyüşleri veya piknik yapabilirsiniz.

Şehri gezerken dinle

• Özay Gönlüm – Uzadım Kamış Oldum
• Tuğba Ger - Sürmelim
• Belkıs Özener – Asmam Çardaktan

Şanlıurfa

• İstanbul Sabiha Gökçen Havalimanı’ndan Şanlıurfa Gap Havalimanı’na 1 saat 40 dakikada ulaşabilirsiniz.
• Ankara Esenboğa Havalimanı’ndan Şanlıurfa Gap Havalimanı’na 1 saat 20 dakikada ulaşabilirsiniz.

Göbeklitepe

Şanlıurfa şehir merkezine 18 kilometre uzaklıkta, Örencik Köyü yakınlarında bulunan bu ören alanı İstanbul ve Chicago Üniversitelerinin ortak çalışması sonucu keşfedilmiş. 1994 senesinden sonra başlayan kazı ve incelemelerle değeri anlaşılmaya başlamıştır, 12 bin yıl öncesine dayanan bir tarihi merkez olduğu kanısına varılmış.

Bu alada, çapları 30 metreye ulaşan 20’ye yakın oval yapının ortasında 2 tane "T" harfi formunda, 5 metre yüksekliğinde ve kireçtaşından bağımsız sütun bulunuyor. Sütunların içe bakan duvarlarında ise daha küçük sütunlara rastlanıyor. Neolitik devirle ilgili tüm teorik perspektifleri ve tarihlendirmeleri yeniden değerlendirilmeye sokan Göbeklitepe’nin, bulunduğu konum, ebat, devir ve söz konusu yapılarının anıtsallığı gün yüzüne çıkınca Neolitik dönemde ünik bir kutsal alan olduğu anlaşılmış.

Dev ortak çalışma ve hayal gücünün sonucu olarak inşa edilen Göbeklitepe, söz konusu büyüklükteki en eski anıt olması ve ilklere imza atmasının dışında, birçok alanda tarihin sıfır noktası konumunda.

İnsanoğlunun avcı-toplayıcı olduğu çağda, ortaya konan ileri düzeyde mimarlık tüm dünyada şaşkınlığa sebep olmuş. O devirde yaşayanların inanç dünyasını animist figürlerle yansıtan tapınaklar, tarih öncesi çağlardaki gündelik hayata dair birçok bilgi vermiş.

Gitmişken buraya uğra

Şanlıurfa Kalesi:Hz. İbrahim’in ateşe atıldığı Dambak Tepesi’nde yer alan, Romalılar tarafından M.Ö 2 bin yılında inşa edildiği bilinen ve günümüze kadar gelmeyi başaran kalede, beş adet kitabe bulunuyor.

Harran Evleri (Harran Kültür Evi): Harran’ın en önemli mimari özelliklerinden geleneksel evler, hem yapı malzemeleri hem de görüntüsü ile dikkat çekiyor. Diğer adıyla Konik Kubbeli Evler’i mutlaka görmelisiniz.

Balıklıgöl:Efsanelere konu olan sazan balıklarına ev sahipliği yapan, her dinden, her ülkeden ve her şehirden ziyaretçilerin akınına uğrayan bu gölde balıkları besleyerek güzel anlar yaşayabilirsiniz.

Harran Ovası: Şehir merkezine 45 km uzaklıktaki bu bölgeye özellikle Ekim ayında gelirseniz pamuk hasadına şahit olabilir ve 5 bin yıllık tarihin içinde kendinizi bulabilirsiniz.

Şehri gezerken dinle

• Alaeddin Yavaşça - Fırat Kenarının İnce Dumanı
• Adile Kurt Karatepe - Portakal Dilim Dilim
• Barış Manço ve Harmoniler - Urfa'nın Etrafı

Adıyaman

• Ankara Esenboğa Havalimanı’ndan Adıyaman Havalimanı’na 1 saat 15 dakikada ulaşabilirsiniz.

Nemrut Dağı

Adıyaman’ın Kahta ilçesi içinde yer alan Nemrut Dağı ve yamaçlarındaki Helenistik Döneme ait 2206 metre yüksekliğindeki anıt heykeller, Nemrut bölgesi’nin Doğu, Batı ve Kuzey bölgelerine yayılarak olağanüstü bir manzara sunuyor.

Kommagene Kralı I. Antiochos’un tarafından kireç taşından yaptırdığı ve iyi korunmuş bu 8-10 metrelik heykeller tanrılara ve atalarına minnet göstermek için inşa edilmiş. Kommagene adıyla bilinen bölgede bağımsız bir krallık kurmuş olan I. Mithradates’in oğlu I. Antiochos devrinde önem kazanan bu heykeller M.S. 72 yılında Roma’ya dâhil olmuş. Kommagene Krallığı’nın fiilen sona ermesiyle yaklaşık iki bin yıl boyunca yalnız bırakılmış. Daha sonra Müze-i Hümayun Müdürü Osman Hamdi Bey 1883’te bir ekiple Nemrut’ta çalışmış ve 2. Dünya Savaşı’nın bitimiyle Amerikalı arkeolog Theresa Goell ve Alman Karl Doerner; çeşitli kazılar yapmış.

Aslan ve kartal heykellerinin de yer aldığı bu alanda güneşin doğuşunun izlendiği Doğu Terası’nda en önemli heykel ve mimari kalıntılar bulunuyor. Yaklaşık 10 metrelik tahtlarda sıralanmış kral ve tanrı heykellerinin yüzü güneşe doğru bakarken Fırat Nehri geçitlerine ve ovalarına hâkim bir noktadaki Nemrut Dağı Tümülüsü’nü de görülmeye değer.

Gitmişken buraya uğra

Keleş Konağı: Tarihi Adıyaman evlerinin en iyi örneklerinden olan Keleş Konağı, Adıyaman’ın merkezinde Ulucami yakınlarında bulunuyor. Konakta ayrıca el işi mobilyalar ve el dokuması halılar da sergileniyor.

Oturakçı Pazarı: Şehir merkezi içerisinde bulunan bu tarihi pazarda; halı, kilim, heybe, üzüm pestili, üzüm muskası ve daha birçok yöresel ürün bulunuyor. Şehrin sembolü bu pazarı mutlaka gezmelisiniz.

Gerger Kanyonu: Fırat Nehri ile Atatürk Barajı’nın birleşim noktasındaki bu kanyon tam bir görsel şölen sunuyor. Ayrıca gölde sandal, tekne veya kano turlarına katılabilir, kanyonunun tadını çıkarabilirsiniz.

Karadağ Kent Ormanı: Şehir merkezinin 2 kilometre kadar kuzeyinde bulunuyor. Ormanda; kamelya ve bank gibi oturma grupları, piknik masaları, yürüyüş parkurları, çocuk oyun alanları ve bisiklet parkurları da mevcut.

Adıyaman Müzesi: Bu tek katlı, geniş ve bahçeli modern müzede; Kalkolitik Döneme ait pişmiş topraktan kaplar, el baltaları, süs eşyalarının yanı sıra Roma ve İslam Dönemindeki seramik kaplar sergileniyor.

Şehri gezerken dinle

• Oğuz Aksaç - Adıyaman
• Adıyaman Grubu - Çalınsın Düğün Havamız
• Münevver Özdemir - Ay Doğar Aşar Gider

Çanakkale

• Ankara Esenboğa Havalimanı’ndan Çanakkale Havalimanı’na 1 saat 25 dakikada ulaşabilirsiniz.

Truva Arkeolojik Alanı

4000 yıllık tarihi geçmişe sahip, dünyanın en çok bilinen arkeolojik alanlarından olan bu kent, Antik Ida Dağı'nın eteklerinde bulunuyor. Truva'nın ismi ilk olarak Homeros'un İlyada destanındaTruva Savaşı’nın gerçekleştirildiği antik kent olarak geçmiş.

Truva Efsanesi’nde anlatılana göre deniz perisi Thetis ile denizler tanrısı Okyanus'un Elektra adındaki kızları, Zeus ile evlenecek ve Zeus’tan Dardanos'u dünyaya getirecektir. Dardanos'ın oğlu Truas da Truad adlı kenti, Truas'ın oğlu llyos ise de Truva kentini kuracaktır. Efsaneye göre başka bir anlatıda Kaz Dağı’nda evrenin ilk güzellik yarışmasının yapıldığı yermiş ve bu yarışma Truva savaşlarına neden olmuş. Güzellik yarışmasında yer alan adaylar Hera, Afrodit ve Athena; hakem ise Paris'miş. Paris, Afrodit'i seçmiş ve Helena'yı kaçırmış. Bu kaçırma hadisesi savaşın çıkmasının nedeni olmuş.

9 arkeolojik kattan oluşan Truva'nın kimi katlarında ev temellerine, tiyatrolara, çok gelişmiş bir teknikle yapılmış kanalizasyon sistemine, hamamlara, çeşitli eşyalara ve buluntulara ulaşılmış.

Arkeolojik alanda gerçekleştirilen incelemelerde bu şehrin tarih pek çok safhasında defalarca kurulup yıkıldığı sonucuna varılmış. Truva'nın 9 yerleşim katı çalışmaların seyrine göre bazı tarihlerde görülebiliyor.

Gitmişken buraya uğra

Çanakkale Şehitliği ve Şehitler Anıtı: Çanakkale gezilecek yerler ilk sırasındaki Çanakkale Şehitliği ve Şehitler Abidesi, Türk milletinin aziz tarihini anlamak ve şehitlerimizin her birini anmak için her vatandaş tarafından mutlaka ziyaret edilmeli.

Aynalı Çarşı: Türkülere dahi konu olan, adının "Ayna" ismi verilen at gözlüklerinin satılmasından geldiği rivayet edilen Aynalı Çarşı’da çeşitli hediyelik eşyalar satan dükkânlar ilgi çekici.

Assos:Çanakkale’nin Ayvacık ilçesinde bulunan Assos, Behram Köyü’nde yer alan bir antik kent. Assos, tarihi değerinin yanı sıra Türkiye’de yaz tatili denildiğinde akla ilk gelen beldelerden biri.

Atikhisar Barajı Kamp Alanı: Çanakkale’nin en meşhur kamp alanı olan bu yer, şehir merkezinden 15 dakika sürüş mesafesinde konumlanmış. Atikhisar Barajı Kamp Alanı, yemyeşil doğası ve el değmemiş tabiatıyla gören herkesi büyülüyor.

Şehri gezerken dinle

• Sabahattin Gülümser - Çanakkale Türküsü
• Emel Taşçıoğlu – Çemberimde Gül Oya
• Tolga Çandar - Karyolamın Demiri

Sivas

• İstanbul Sabiha Gökçen Havalimanı’ndan Sivas Nuri Demirağ Havalimanı’na 1 saat 20 dakikada ulaşabilirsiniz.

Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası

Ulu Camii, Mengücekoğulları zamanında Ahmet Şah ve karısı Turan Melek tarafından 1228'de inşa ettirilmiş. İslam mimarisi içerisinde başyapıt olarak kabul gören iki kubbesi olan bir türbeyi de içinde barındıran caminin yanında bir hastane bulunuyor. Cami ve hastane, mimari eşsiz mimari ögelerinin yanında Anadolu’nun geleneksel taş işçiliği örneklerinin en iyi biçimde sunmasıyla da biliniyor.

Mimar Ahlatlı Hürremşah’ın inşa ettiği Divriği Ulu Cami ve Darüşşifası, planlanışı ve süslemeleriyle benzeri bulunmayan bir eser. Camiye bitişik inşa edilmiş iki katlı, avlulu ve eyvanlı bir yapısı bulunan Darüşşifa, hastalarını su sesiyle sağlıklarına kavuşturmayı hedef edinmiş bir hastane olarak da tarihteki yerini almış. Darüşşifa; taç kapısı, cami kuzey taç kapısı, cami batı taç kapısı ve Şah Mahfili taç kapısı gibi hepsi birbirinden farklı kapılarıyla aynı zamanda mühendislik harikası olarak görülüyor.

Taç kapılarda işlenmiş üç boyutlu, asimetrik, bitkisel ve geometrik figürler yer almış. Barok mimari üslubun Türk ve İslam Sanatı'yla birleştiği bu yapının içindeki tavan süslemelerinde de farklı bezeme örnekleri sergilenmiş.

Gitmişken buraya uğra

Sivas Arkeoloji Müzesi: Orta Anadolu’nun en büyük arkeolojisinde; dokuz milyon yıl öncesine ait hayvanlara ait fosil kalıntılar ve Roma, Bizans, Selçuklu ve Osmanlı Dönemleri’ne ait eserler yer alıyor.

Zara Tödürge Gölü:Zara ilçesinde yer alan Zara Tödürge Gölü, Sivas’a uzaklıkta. Pek çok farklı türde balığın bulunduğu bu gölde aynı zamanda kuş gözlemciliği yapabilir, gölde kayıkla gezebilirsiniz.

Hobbit Yamaç Evleri: İnsanı film sahnesinde hissettiren ve yeşillikler arasında doğayla iç içe olmanızı sağlayan, günübirlik ya da uzun süreli kiralayabileceğiniz, şehir merkezine oldukça yakın bir konumdaki bu evler sizleri bekliyor.

Aşık Veysel Müzesi:Aşık Veysel’in hayatını geçirdiği evde ozana ait kişisel eşyalar, fotoğraflar, bal mumu heykeli, şiirleri, onun hakkında yayınlanmış eserler ve daha önce hiç duyulmamış kayıtlarından oluşan bir belgesel de bulunuyor.

Şehri gezerken dinle

• Zeynep Bakşi Karatağ - Gesi Bağları
• Selda Bağcan – Sivas’ın Yollarına
• Aşık Veysel - Sivas Ellerinde Sazım Çalınır

İzmir

• İstanbul Sabiha Gökçen Havalimanı’ndan İzmir Adnan Menderes Havalimanı’na 1 saat 10 dakikada ulaşabilirsiniz.
• Ankara Esenboğa Havalimanı’ndan İzmir Adnan Menderes Havalimanı’na 1 saat 15 dakikada ulaşabilirsiniz.

Bergama Çok Katmanlı Kültürel Peyzaj Alanı

Ege Bölgesi’nin kuzeybatısında bulunan Bergama, şehir merkezine 107 kilometre, deniz kıyısına ise sadece 30 kilometre uzaklıkta. Bergama tarih öncesi döneme ait eserleri ile bilinse de aslında Helenistik, Roma, Bizans ve Osmanlı dönemlerine ait eserleri de içinde barındırıyor. Bu kentte yerleşimin başladığı alan olarak kabul edilen Akropol, II. Eumenes (M.Ö. 197-159) devrinde en önemli yapılarıyla donatılmış; Helenistik dönemin en önemli kültür, mimarlık ve heykelcilik merkezlerinden biri haline getirilmiş.

Bu çok katmanlı kültürel peyzaj alanında Pergamon (çok katmanlı kent), Kibele Kutsal Alanı, İlyas Tepe, Yığma Tepe, İkili, Tavşan Tepe, X Tepe, A Tepe ve Maltepe Tümülüsleri olmak üzere dokuz ana mekândan oluşuyor.