Türkiye’nin serhat kenti: Ardahan

Şehir ismi nereden alır?

Şehir, M.S. 628 yılında Hazar Türkleri'nin bir kolu olan Arda Türkleri’nin eline geçerek Ardahan adını almıştır.

Tarihçesi

Ardahan’ın kalesinde yapılan kazılarda elde edilen farklı medeniyetlere ait kalıntılar, yörede ilk Tunç çağından itibaren bir yerleşmenin olduğunu ve bölgenin çeşitli krallıkların hâkimiyetlerine girdiğini göstermektedir.

Bölge Selçuklular’dan sonra kısa bir süre Gürcü prenslerinin, Moğollar’ın, İlhanlılar’ın, Karakoyunlular’ın ve Akkoyunlular’ın hâkimiyet sahası içine girmiştir. Evliya Çelebi’ye göre ise I. Selim zamanında Osmanlı topraklarına katılmıştır. 1568-1574 yılları arasında Erzurum vilâyeti dahilinde bir sancak merkezi olan Ardahan, Livâ-i Ardahan-ı Kûçek ve Livâ-i Ardahan diye iki livâ halinde görülmektedir. 1578’de Çıldır’ın fethiyle kurulan Çıldır eyaletine dahil edilen Ardahan, 1578-1588 arasında Erzurum eyaleti sancaklarından biri olarak kaydedilmiştir. Ardahan 1609’da yeniden Çıldır eyaletine, 1632-1641 tarihlerinde ise eyalet halinde teşkilâtlandırılan Kars’a bağlanmıştır. XIX. yüzyıl başlarından itibaren Rus tehdidi altına giren ve elviye-i selâse olarak bilinen Kars, Ardahan ve Batum, 1828, 1855 ve son olarak da 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı sonrasında Rus idaresine girmiştir. 1900 yıllarından itibaren Rus işgaline karşı bir teşkilât kurulmuş ve bu teşkilât elviye-i selâse içinde faaliyetlerini sürdürmüştür. I. Dünya Savaşı sırasında Osmanlı ordusunun Rusya’ya karşı harekâtı bu teşkilât tarafından içten desteklenmiş, Gürcü ve Ermeni çeteleriyle yapılan mücadeleler sonunda 23 Şubat 1921’de Artvin’le birlikte Ardahan sancağı da kurtarılmıştır.

XIX. yüzyıla kadar bir sancak merkezi olarak önemini koruyan Ardahan’ın özellikle bir sınır şehri olması, önemini daha da arttırmıştır. Evliya Çelebi’nin bildirdiğine göre kare biçiminde ve üç kapısı bulunan yalçın bir kaya üzerinde yetmiş iki kuleye sahip olan Ardahan Kalesi, Rus ve İran savaşları sırasında önemli bir rol oynamıştır.

Ardahan nerededir?

Batıda Artvin, güneybatıda Erzurum, güney ve güneydoğuda Kars illeriyle komşu olan Ardahan, Doğu Anadolu Bölgesi'nde yer alır.

Ardahan'a ne zaman gidilir?

Yılın çoğunda soğuk havanın baskın olduğu bu şehirde yaz ayları daha canlı geçer. Turistik açıdan ziyarete daha elverişli olması sebebiyle Ardahan'a yazın gidilmesi önerilir.

Şehri gezerken çalma listesi

• Gökhan Ataman - Ardahan'da Kar Fırtınası
• Düşbaz - Bahar
• Neşe Demir - İnce Çubuk Keseyim

Ardahan 5’isi

Çıldır Gölü – Akçakale Adası: Çıldır Gölü çevresindeki sulak alan habitatların florası bölgesel ve nadir türler bakımından zengin olup 101 çeşit bitki türüne ev sahipliği yapmaktadır. Göl üzerinde 4 ada bulunmaktadır. Bu adalar Karabaş Martı ve Van Gölü Martısı üreme noktalarıdır. Çıldır Gölü balık bakımından da zengindir; gölde 19 tür balık bulunmaktadır.

Ardahan Kalesi: Yapısı itibariyle Rumeli Hisarı'na oldukça benzeyen kale, Selçuklular tarafından yapılmış ve Osmanlı döneminde de kullanılmıştır.

Bülbülan Yaylası: Ardahan’ın Doğu Karadeniz Bölgesi sınırında bulunan Bülbülan yaylası Ardahan, Artvin, Göle ve Şavşat arsında bulunan doğal güzellikleriyle ön plana çıkar.

Şeytan Kalesi:Urartular zamanından kalmış olduğu düşünülen kalenin ne zaman ve kimin tarafından inşa edildiği bilinmemektedir. Tarihsel Eruşeti bölgesindeki bu kale Gürcüce kaynaklarda “Kacistsihe” (Şeytan Kalesi) olarak geçer ve Osmanlıların bölgeyi ele geçirmesinden sonra kalenin adının Gürcüceden çevrildiği düşünülür.

Yalnızçam Yaylası: Festivalleri ve doğa sporları sebebiyle genellikle yaz aylarında yoğun ziyaret alan yayla, Yalnızçam Köyü'nde yer alıyor.

Ardahan’da ne yenir?

• 
• • Helle Aşı
• • Haşıl
• • Etli Mantı
• • Kelecoş
• • Yarpuzlu Köfte
• • Katmer
• • Kelecoş