Sarah Chang: İnternet'in müziğin düşmanı olduğuna inanıyorum

01 HAZİRAN 2020 , PAZARTESİ 09:44

Sarah Chang, bir keman virtüözüdür.

New York Times'ın "yetenekleri o seviyede ki insan doğanıngizemlerine hayret ediyor" dediği, günümüzün en büyükkemancılarından biri olan Sarah Chang, 9 Şubat’ta ZorluPSM’de, Ashley Wass’in de kendisine eşlik edeceği konseröncesinde sorularımızı yanıtladı.

Çocuk yaşta meşhur olmak hayatınızı nasıl etkiledi?

Philadelphia'da doğan Chang, 4 yaşında yerel orkestra eşliğinde ilk konserini verdi.

Bence ünlü olmanın en zor yanı profesyonel iş ve özel hayatınız arasında sağlıklı bir denge kurmanızın zor oluşu. Çünkü işiniz (buna iş demesek daha doğru olur sanki) ve hayatınız arasında sürekli bir git-gel halinde yaşıyorsunuz.

Hayat, mutlaka sanatçıyı bir tercih yapma noktasına getiriyor.

Bu bakımdan hayatımı aksatmadan sanatımı icra etmeyi çocuk yaşta öğrendiğimi söyleyebilirim. Sürekli seyahat halinde olmamın özel hayatımı etkilemesine müsaade etmiyorum artık.

Sizce yetenek doğuştan gelen bir şey mi yoksa çok çalışarak kazanılabilir mi?

Bence her ikisi de… Doğal yetenek olmadan olmaz ama çok çalışmadan da sanatınızın kalitesini koruyamazsınız. Bunun yanı sıra doğru ekiple çalışmak da çok önemli. Bu yüzden tüm bunların birlikte bir bütün olduğunu düşünüyorum. Biri eksik olursa her şey parçalanır. Bunu bir çarkın dişlileri gibi düşünmeliyiz. Yürümek eylemi için kuvvetli ayaklara ihtiyacınız olduğu gibi, yürüme hevesine de sahip olmanız gerekiyor. Bu yüzden doğal yetenek ve çalışma azminin başarıya ulaşmak için bir arada olması gerekiyor.

Koreli bir ailenin üstün yetenekli çocuğu olan Chang'ın annesi besteci, babası ise onun ilk keman öğretmeniydi.

Babanız bir keman öğretmeniydi. Ondan neler öğrendiniz?

4 yaşında keman istedim, çünkü babamla aynı enstrümanı çalmak istiyordum. Gençken birlikte bir konser de verdik, oldukça eğlenceliydi ama aileyle çalışma fikri her zaman iyi bir fikir olmayabilir. Bunun sebebi mutsuzluk değil, sadece bir “kısıtlanma” içinde kendinizi buluyor oluşunuz diyebilirim.

Bir müzisyen olarak nelerden ilham alıyorsunuz?

Diğer müzisyenlerden, birlikte çalıştığım insanlardan, sanattan ve ilişkilerden ilham alıyorum. Bence gerçek bir sanatçı olmanın yolu kalbinizi gerçekten yaptığınız işe açmazından geçiyor. Çünkü kalp, her şeydir. İnsan, ona anlattıkları ve ondan dinledikleriyle büyür, gelişir ve kendini bulur.

İdolünüz olan sanatçılar kimler?

David Oistrakh ve Pinchas Zukerman. Sanatlarına, müziği icra edişlerine hayran olduğum iki isim. Evet, benim idolüm onlar, diyebilirim.

Bir müzisyenin geleceğe kalması için yapması gereken en önemli şey nedir sizce?

8 yaşındayken Zubin Mehta ve Ricardo Muti önünde verdiği sınavlarda olağanüstü başarı göstererek New York Filarmoni ve Philedelphia Orkestrası ile hemen anlaşmaya vardı.

Bu sorunun cevabı sürekli değişiyor. Yani keman çalmaya başladığım ilk yıllardan bu zamana kadar kalıcı olmanın yöntemleri hep değişti.

Şu anda da internet ve sosyal medya büyük rol oynuyor.

Fiziksel CD artık çok az ama sahnede performans sergilemek hâlâ heyecanını koruyor. Bütün bu açıklamalarıma rağmen, yine de temelde “nitelikli iş” çağını aşar, diyebilirim.

Bugün müzik için en büyük tehdit nedir?

Bence müzik en büyük darbeyi internetten yiyor. Hem onu bu denli görünür kılarken hem de onu öldürüyor. Çünkü iyi müziğe ulaşana kadar binlerce kötü müzik servis ediliyor önünüze.

Bunca yıldır aşina olduğumuz konçertoları çalarken tazeliği nasıl yaratıyorsunuz?

Her şeyden önce repartuarımı sık sık değiştiriyorum. Ve sürekli farklı orkestralarla çalışıyorum. Bu yüzden her seferinde tazeliği muhafaza ediyoruz.

Repertuarınızı böyle geniş tutmayı nasıl başarıyorsunuz?

Öğrencilik yıllarımdan itibaren bu konuya özen gösterdim. Her zaman yeni parçalar öğrenmek için kendime zaman yaratıyorum.

Kendi besteleriniz de var mı?

Hayır, maalesef kendi bestelerim yok, bu konuda iyi değilim. Kötü bir besteci ama iyi bir kemancı olduğumu söyleyebilirim.

1992'de Avery Fisher Meslek Ödülü'nü kazanan en genç sanatçı olarak olağanüstü yeteneğini dünya çapında kanıtladı.

Klasik müziğin son dönemdeki yıldızlarının Asya’dan çıkmasıyla ilgili yorumunuz nedir?

Sanırım bu biraz değişken… Yarım asır önce en iyi kemancılar Rusya’dan çıkardı. Daha sonrasındaysa İsrail’den iyi kemancılar çıktı. Evet şimdi de Asya ve bir süre daha böyle gideceğini biliyorum.