Picasso'nun saygı duruşunda bulunduğu dâhi: Velâzquez

Yeteneği sayesinde ustasının gözünde ayrıcalıklı bir yer edinen Velázquez, 1617’de bağımsız bir ressam olarak çalışmasını sağlayacak Sevilla Aziz Luka Ressamlar Loncası’na (The Guild of Saint Luke) kabul edildi.

1618’de ustası Pacheco ile ticari ilişkilerini kuvvetlendirmek için, kızı Juana ile evlendi.

• 
• Günahsız Gebelik 1618-19
• Hristiyan anlatısı "Günahsız Gebelik"e (Bakire Meryem’in ilk günah olmaksızın hamile kaldığı an) ilişkin ilk İspanyol tasvirlerinden biri olan eser, aynı zamanda da Velázquez’in bilinen ilk resimlerinden biridir. Kompozisyonda Bakire Meryem, başında yıldızlardan yapılmış bir taçla, ay üstünde durmaktadır. Bu imge, Yeni Ahit Vahiy 12: 1-4 ve 14’te geçen anlatıya dayanır.

Madrid

Velázquez 1620 yılında kurduğu atölyesinde siparişler almaya devam ederken, El Escorial’ı görmek ve sanat koleksiyonunu incelemek için ilk kez Madrid’e gitti. Bu sırada tahta yeni geçen IV. Felipe (Philip IV of Spain) sarayı için eserler üretecek ressamlar arayışındaydı. Bu fırsatı değerlendirmek isteyen Pacheco 1622’de Velázquez için kralın başpapazı Don Juan de Fonseca’ya bir referans mektubu yolladı. Velázquez’in Sevilla’ya dönüşünden kısa süre sonra, kralın saray ressamlarından Rodrigo de Villandrando’nun mevkii boşalınca, Fonseca Velázquez’i tavsiye etti. 1623 yılında resmi davetle Madrid’e çağrılarak kralın maiyetine dahil edildi. Velázquez’in Madrid’te saray ressamı olduğu ilk günden itibaren kralın saygısını ve dostluğunu kazanması sarayda çalışan diğer sanatçılar arasında kıskançlığa yol açtı. 1627’de Felipe’nin bu çekişmeye son vermek için düzenlediği yarışmayı da Velázquez kazanarak saray hiyerarşisinde bir basamak daha ilerledi.

• 
• Marta ve Meryem’in Evinde İsa’lı Mutfak Sahnesi, 1618
• Velázquez kariyerine, janr (tür) resminde bodegón denilen şarap mahzeni, taverna, kiler gibi mekânların resimleriyle başladı. Bu resimde de doğalcı bir anlayışla betimlediği dini temayı bodegón ile birleştirmiştir. Luka İncilinden alınan bu sahneyi ön ve arka plan olmak üzere ikiye bölen Velázquez, ön plana hoşnutsuz bir ifadeyle havanda sarımsak döven Marta ve ona öğüt veren yaşlı kadını resimlemiştir. İnançlı olmanın dünyevi meselelerden önemli olduğunun vurgulandığı asıl sahneyi arka plana yerleştirmiştir.

İtalya

Velázquez Madrid’teki kraliyet koleksiyonları sayesinde pek çok İtalyan ressamın çalışmalarına aşinaydı. Ama eserleri yakından görmek için İtalya’ya gitmek istiyordu. 1629’da kral bu seyahate izin verince yaklaşık iki sene sürecek İtalya macerası başladı. Cenova, Milano, Venedik, Bologna ve Roma'da geçirdiği sürede galerileri, sarayları ve önemli koleksiyonları inceleyerek kapsamlı bilgi edindi. İlk İtalya seyahatinin ardından Madrid’e döndüğünde, üslubu İtalyan sanatından öğelerle zenginleşerek olgunluğa kavuştu.

• 
• Baküs’ün Zaferi, 1628-29
• 1628'de Flaman ressam Peter Paul Rubens, İspanya ve İngiltere arası barış müzakerelerine yardımcı olmak için 8 ay Madrid’te kalır. Kral, İspanya'daki sanat eserlerini Rubens’e gezdirmek görevini Velázquez'e verir. Bu süreçte Rubens’in pürüzsüz ve etkileyici üslubu Velázquez’e ilham kaynağı olur.

Vulcanus’un Demirci Ocağı, 1630

Velázquez, İtalya’da kaldığı süre boyunca klasik kompozisyon ve perspektif konularında ustalaştı. Roma güneş tanrısı Apollo’nun ateşin ve yanardağların tanrısı Vulcan’ın ocağına geldiği bu sahnede kullandığı doğalcılık o dönem için sıra dışıydı.

Son yıllar

Velázquez 1651’de Madrid’e dönünce yeniden kraliyet ailesinin portrelerini resmetmeye başladı. Yaşayan en büyük sanatçılardan biri olarak kabul görürken, ressam ve saray mensubu olarak yükümlülükleri de giderek ağırlaştı.

1652 başlarında Kraliyet Sarayı Mabeyincisi olarak atanmasıyla üretkenliği azaldı. Kendisi için çalışan çok sayıda asistanı ve çırağı, kraliyet portrelerinin kopyalarını üretti.

Yaşamının son yılında çocukluğundan beri hayalini kurduğu Santiago Şövalyesi unvanına layık görüldü. Santiago Şövalyeleri’nin Yahudi ya da Mağribi kökenlerinin olmaması, hem anne hem baba tarafından soyluluğunu kanıtlama koşullarından Kral IV. Felipe sayesinde muaf tutuldu. Velázquez, İspanyol prensesi Maria Theresa ile Fransa Kralı XIV. Louis’in düğün törenine Santiago Şövalyeleri’ni temsilen göğsünde kızıl haçıyla katıldıktan kısa süre sonra hayatını kaybetti.

6 Ağustos günü öldüğünde 61 yaşındaydı.

• 
• Breda Kuşatması, 1634-35
• 17. yüzyılda topraklarının büyük kısmını kaybeden İspanyol İmparatorluğu, askeri gücünün sürdüğünü göstermek için bir dizi savaş sahnesi resimlenmesini istedi. Bu resimler arasında yer alan Breda Zaferi, 1624 yılında İspanya’nın Hollanda karşısında kazandığı zafer sonucunda, Hollanda ordusu komutanı Justinus van Nassau’nun Breda kentinin anahtarını teslim ettiği anı yansıtıyor.

Prens Baltasar Carlos’un Atlı Portresi, 1635-36

Madrid’e döner dönmez iş başına koyulan Velázquez, monarşinin imajını ve kralın otoritesini pekiştirecek bir dizi kraliyet portresi üretti. Bunların arasında en ünlüsü, İspanya tahtının yeni varisi Baltasar Carlos’un (1629-46) portesiydi.

Dinlenen Mars, 1640

1640’lı yıllar Velázquez’in en üretken dönemiydi. Bu yıllarda birkaç mitolojik ve dini temanın yanı sıra saray mensuplarının portrelerini resimlemeye devam etti. Geliri, konumu ve krala yakınlığının artmasıyla Avrupa’da ünü de arttı.

• Papa X. Innocentius’un Portresi, 1650
• 
• Velázquez 1649’da kralın Alcázar Sarayı ve kurmayı planladığı sanat akademisine eser satın almak için tekrar İtalya’ya gönderildi. Roma’da bulunduğu sırada Papa X. Innocentius’un portresini yapma şansını elde ederek uluslararası şöhretini pekiştirdi.

Nedimeler, 1656

Batı sanatının en çok analiz edilen resimlerinden biri olan Nedimeler, Velázquez’in en son ve büyük eseriydi. Resim, Felipe ve Mariana’nın o zamanlar tek çocuğu olan, beş yaşındaki kızları Prenses Margaret Theresa’yı gösterir. Arkadaki duvarda asılı siyah çerçeveli bir aynada, Felipe ile Mariana’nın görüntüsü yansır. Kraliyet ailesine nerdeyse kırk yıl hizmet veren Velázquez bu toplu aile resminin içine kendini de yerleştirmiştir.