Namaste Nepal!

Dünyayı gezen insanların listelerinde ilk sıralarda Avrupa ülkeleri yer alır. Oysaki Avrupa bir süre gezdikten sonra aynılıklarıyla şaşırtırken; Uzakdoğu, Asya, Afrika tam tersini yaşatır. Bu yüzden ki, dünyayı gezmek hobinizse, listenizde Nepal mutlaka olmalı. Neden mi? Hinduizm’i yakından görmek, Everest’e uzaktan bakmak, ölü yakma törenlerini izlemek ve dahası…

Nepal, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlarına vize uyguluyor. Kapıda cüzi bir ücret ödeyerek vize alabilirsiniz. Biz, Nepal’e Sharjah aktarmalı olarak varıyoruz ve tapınaklar şehri Nepal’e hoş geldik! Nepal, klasik bir Avrupa seyahatinden daha fazlasını sunuyor. Everest’in tepesine mini bir uçakla gidebilir, ölü yakma törenlerini canlı canlı izleyebilir, sadularla fotoğraf çektirip, baharat kokulu sokaklarda gezinebilirsiniz. Nepal’de ülke halkının yüzde sekseni Hindu. Ama ülkede çok sayıda etnik grup var.

Sokaklarda Urduca da konuşan var Moğolca da.

Nepal’de yıl 2073

Maymunlar Tapınağı, Durbar Meydanı ilk duraklarımız. Hippilerin mekânı bu ülkede Durbar Meydanı en bilindik noktalardan biri. 1979 yılında UNESCO tarafından Dünya Kültür Mirası’na alınan bu meydandaki ahşap saraylardan biri üç yüz yıldır kapalı. Kralın, kendisine karşı gelen askeri liderleri ve halkı katlettiği Kasta Mandap Sarayı’na, o günden bu yana giren olmamış. Bilindiği gibi geçtiğimiz yıl Nepal’de bir deprem yaşandı. O nedenle bu meydandaki birçok eser ciddi hasar gördü.

Durbar’da ayrıca yaşayan Tanrıça Kumari’nin yaşadığı saray da bulunuyor.

Bunun haricinde güvercinlerin uçuştuğu meydanda sokak satıcıları sebze meyve satarlar, yerel halk ise buradaki tapınaklarda ibadetle meşgul olurlar. Burada bir ufak hatırlatma yapalım. Uluslararası takvimden farklı bir takvim takip eden Nepal’de şu an sene 2073! Toplumun farklı kastlara ayrıldığı Nepal’de, kastların kültür ve gelenek farklılıklarından dolayı yılda tam 7 kez yeni yıl kutlanıyor.

Yaşayan tanrıça: Kumari

Durbar’dan bahsederken Tanrıça Kumari için bir parantez açmadan olmaz. Bu tanrıçanın diğerlerinden bir farkı var. Kendisi 7 yaşında ve sarayından hiç dışarı çıkmıyor. Onu görmek isteyen halk, penceresi önünde saatlerce bekliyor. Tanrıça Kumari, günde birkaç kez penceresinden kafasını çıkarak halkına görünüyor. Biz de o aralıkta yakalayıp görüyoruz yaşayan Tanrıça Kumari’yi.

• 3-5-7-9 yaşındaki kız çocukları arasından seçilen Kumari, Hindu ve Budistlerin tanrıçası kabul ediliyor. Peki, bu ne kadar sürüyor?

Mukaddes kişilerle sarayda yaşayan Kumari, ergenliğe girince lanetli sayılıyor ve saraydan atılıyor. Sokaklarda yaşamak zorunda kalan Kumari ile kimse evlenmiyor, hatta aileleri bile evlerine almıyorlar. Kumari ile evlenenler suda boğularak ya da yanarak öleceklerine inanıyor. Saraydan atılan Kumari’nin yerine yenisi birtakım sınavlardan sonra seçiliyor.

Kumari olabilmek için otuz iki mükemmeliyet kriteri var. Vücudunda herhangi bir çizik olmaması, çıplak ayakla yere basmaması, kan akmaması, karanlıkta bir odada bırakıldığında ya da hayvan leşlerinin olduğu yollardan yürürken korkmaması gerekiyor. Tüm bu zorluklara rağmen aileler neden kızlarının Kumari olmasını istiyorlar? Çünkü Kumari en alt kasttan seçiliyor. Üst kasta geçebilmenin tek yolu ise kızlarının Kumari seçilmesi. Çok acımasızca ama gerçek bir inanış...

Durbar’dan sonra istikamet Maymunlar Tapınağı!365 basamak çıktıktan sonra tepeye ulaşıyoruz.

Buranın asıl ismi Swayambbunath ve geçmişi 2 bin yıla dayanıyor. Tapınağın üzerinde Nepal’i tepeden seyreden bir çift göz bulunuyor. Bu yüzden Nepalli Hindu halk, tanrılarının gözlerinin her zaman Katmandu vadisinin üzerinde olduğuna inanıyor. Burada Hindu din adamlarını ibadethanelerinde görebilir, Avrupa’dan hacı olmak için gelenlerle konuşabilirsiniz.

“Ölüleri yakın”

Nepal’de beni hayrete düşüren kısma geliyoruz şimdi. Pashupatinath ve ölü yakma törenleri! Bagmati Nehri, Hindular için Ganj’dan sonra en kutsal nehirlerden biri. Tanrı Shiva adına 1600 yıl önce yaptırılan Pashupatinath Tapınağı’nın en önemli bir diğer özelliği ise NepalliHinduların ölülerini bu tapınağın kenarında yakmaları. Turist olarak giriş yaptığınız tapınakta, ölü yakma törenlerini izleyebiliyorsunuz. Fakat etrafta dolaşan kesif bir koku olduğunu unutmadan...

Ölülerin yakılması özel bir seremoniyle gerçekleşiyor. Önce ölen kişinin ayakları Bagmati Nehri’ne sokularak kutsanıyor. Daha sonra sandal ağacı odunların üzerine yerleştirilen ölüler, otlarla kapatılıyor ve en çok günah işlediğine inanılan ağzından ateşe veriliyor. Ceset saatler içerisinde tamamen küle dönüşünce, bu tamamen yandıktan sonra küller savruluyor. Bu arada, Hinduizm’de sadece en yüksek kast grubu, yani Brahmanlar yakılmıyor.

Sadaka değil para!

Nepal fotoğraflarını bakınca en çok ilginizi sadular çeker. Pashupatinath Tapınağı, onların ana mekânı. Dünya nimetlerinden elini ayağını çekmiş kişiler olarak bilinen sadular, eğlence (kama) anlayışından vazgeçtiklerinden,kendilerine acı çektirmek için zor pozisyonda otururlar, genelde vazgeçişi temsil eden okre renk kıyafetler giyerler.

Sadular bu haliyle iyi bir fotoğraf karesi oluşturdukları için turistler sıklıkla fotoğraf çekiyorlar. Sadaka kabul etmeyen sadular, artık çektirdikleri her bir fotoğraf karesi için para talep ediyorlar, ‘sadaka değil para verin’ diyorlar. Öyle ki ellerinde dünyanın her ülkesinden para var. Bize de ‘Türk parası da olur’ deyince anlıyoruz durumu.

Everest’e uçakla seyahat

En heyecanlı kısmını sona sakladık. Nepal deyince aklan gelen Everest’i görmeden dönmek olur mu? Tamam, tırmanamıyoruz ama Nepalli turizmciler bunun da çaresini bulmuşlar. Mini uçaklarla Everest’i tepeden görebiliyorsunuz. Düzenlenen özel bir turla, on beş kişilik uçaklara binip, tırmanmaya cesaret edemeyeceğiniz Everest ve tabi ki Himalaya Dağları’nı görüp, fotoğraflayabilirsiniz.

Bu uçuş, yaklaşık bir saat sürüyor. Ülkeden ayrılmadan bir de alışveriş yapın derim. Kaşmir şal ve ülkemizde yüksek fiyatlara satılan darjeeling çaylar Nepal’de oldukça ucuz. Bunları da Thamel bölgesinden ya da Durbar Meydanı’ndan alabilirsiniz. Kaşmirin ana vatanı olan Nepal’de, kaliteli şallar, kış aylarında sizi ısıtacaktır.