Dünyanın en hızlı 7 treni
Dünyamız küresel ısınma kriziyle karşı karşıyayken insanların iklim değişikliği ve karbon ayak izi farkındalığı da her geçen gün artıyor. Birçok kişi artık kaynakların doğru kullanımına katkı sağlamak için yenilenebilir ve sürdürülebilir enerjiyi tercih ediyor. Her alanda yapılan değişiklikler özellikle karbon ayak izini oldukça etkileyen ulaşımda da kendini gösteriyor. Araçlar elektrikliler ile değiştiriliyor, özel araçların yerini bisikletler ya da elektrikli scooter’lar alıyor, insanlar uçakların yerine alternatif ulaşım araçlarını tercih ediyor. Bunların başında ise yüksek hızlı trenler geliyor. Bu trenler çevreye zarar vermemesinin yanı sıra sizi istediğiniz yere hızlıca ulaştırarak konforlu bir ulaşım sağlıyor. Peki, bir tren ne kadar hızlı gidebilir? Sorunun cevabı dünyanın en hızlı 7 treni yazımızda…
Shanghai Maglev Treni, Çin
Dünyanın en hızlı treni Çin’de yer alıyor. Longyang Lu ile Şanghay Pudong Uluslararası Havalimanı’nı birbirine bağlayan trenin toplam hat uzunluğu 30,5 kilometre. Dünyanın en önemli şehirlerinden olan Şanghay’da toplu taşıma olarak kullanılan bu tren adeta raylar üzerinde uçuyor. Tüm hattı 460 km/sa. hızla sadece 7,5 dakikada alıyor. 2004 yılında hizmete açılan trende Transrapid teknolojisi bulunuyor. Yani trende tekerlek yok. Süper güçlü mıknatıslar sayesinde hareket eden tren raylarla temas etmeden havada süzülüyor. Bu sayede sürtünme yaşanmıyor ve bu da hem hızlı hem de oldukça konforlu bir yolculuk yapılmasını sağlıyor. Çin’de mühendisler hızlı tren konusunda çalışmalarını sürdürüyor.
ICE3 Treni, Almanya
Sırada Avrupa’nın en hızlı treni olan ICE3 var. ‘Beyaz Solucan’ olarak da bilinen hızlı tren Almanya'nın dünyaca ünlü InterCity Express markası tarafından geliştirilmiş. Şirketin, ülkenin çok farklı güzergahlarında bulunan geniş bir hızlı tren ağı bulunuyor. Bu hatlar içerisinde en özel olan ICE3. Tren, Köln-Frankfurt hattı için özel olarak üretilmiş. Trenin normal çalışma hızı 300 km/sa. Ancak saatte 330 kilometreye kadar itme gücü bulunuyor. Geç kalma durumlarında makinistlerine maksimum hıza çıkma yetkisi veriliyor. Tren, iki buçuk saatlik toplam hattı 62 dakikaya indiriyor. ICE3’ü bu kadar hızlı yapan ise 8 vagona dağıtılan toplam 16 elektrikli motordan sağlanan 11 bin beygir gücü.
TGV, Fransa
Fransa’nın TGV trenleri, Avrupa'nın ilk yüksek hızlı trenleri ve dünyada yüksek hızlı trenlerin öncüsü olarak biliniyor. Trenler, ilk seferini 1981 yılında Paris ile Lyon arasında yapmış. Bununla yetinmeyen Fransızlar, sürekli kendi rekorlarını kırarak trenler üretmeye devam etti. Tren, 1955’te ilk kez 331 km/sa. hıza ulaştı. Ardından 1981’de 380 km/sa. ve 1990’da en üst seviyesi olan 515.3 km/sa. hızla adeta uçuşa geçti, rekor kırdı. Bugünün rekoru da yine TGV’nin elinde. 2007 yılında saatte 574,8 kilometre hıza ulaştı. Şu anda merkez Paris olmak üzere birçok şehre ve komşu ülkelere seferler düzenleniyor. Tabi ticari yolculuklarda en üst seviye hızda gidilmiyor. Kapasitesinin yarısı olan 320 km/sa. hızla gidiyor.
JR Doğu E5, Japonya
Fransa’nın yanı sıra Japonya’da dünyayı hızlı trenle tanıştıran ülkelerden biri. Japon hızlı trenlerinin hız limiti aşırı yüksek olmasa da ülke, güç ve güvenlik anlamında önde gelen hızlı trenlere sahip. E5 trenleri, şu anda maksimum 300 km/sa. hızda çalışıyor. Her trende 731 koltuk ve 12 bin 900 beygir gücünde 32 asenkron elektrikli motor bulunuyor. Teknolojik açıdan mükemmel olan bu trenlerin tasarımı da tam bir mühendislik harikası. Trenlerin burnu, yüksek hızda oluşan konik patlamaları azaltmak için özel olarak uzun tasarlanmış. Gövdeleri hafif alüminyumdan üretilmiş ve yüksek hızda giderken virajları almasını sağlayan aktif süspansiyonları bulunuyor. 2016 yılında hizmete başlayan 59 E5 treni, ülke neredeyse tamamını hızlı bir şekilde kat ediyor.
Al Boraq, Fas
Al Boraq, Afrika'nın ilk ve şimdiye kadarki tek özel yüksek hızlı demiryolu hattı. 2018 yılının Kasım ayında hizmete başlayan tren, liman kenti Tangier ile Fas'taki Kazablanka'yı birbirine bağlıyor. Trenin hızı saatte 320 kilometreye kadar yükseliyor. Rabat ve Kazablanka arasındaki 137 kilometrelik mesafe tren ile 4 saat 45 dakikadan 2 saat 10 dakikaya indirilmiş. Kazablanka’daki tren raylarının iyileştirilmesi projesinin ardından bu sürenin 90 dakikaya inmesi öngörülüyor. Euroduplex model, çift katlı elektrikli trendeki tüm vagonlar klimalı, konforlu koltuklara ve geniş bagaj alanlarına sahip. Tren adını ise İslam peygamberlerini taşıyan efsanevi bir yaratıktan geliyor.
AVE S-103, İspanya
İspanya, yüksek hızlı trene sahip ülkeler arasına 1992 yılında Fransa’dan getirilen TGV trenleri ile katılmış. Ancak çok geçmeden kendi modellerini üretmeye başlamış ve trenlere AVE ismi verişmiş. AVE, İspanyolcada kuş anlamına geliyor ve aynı zamanda İspanya Yüksek Hızlı Trenlerinin de kısaltması. AVE trenlerinden önce İspanyol demiryolları düşük hız ve uzun gecikmelerle ünlüyken, AVE ile hem yüksek hıza ulaşılmış hem de Madrid'den Sevilla’ya, Malaga’dan Barselona'ya uzanan Avrupa'nın en uzun mesafe hattı kurulmuş. Tren saatte 310 km/sa. hızla çalışıyor. AVE’nin S-103 Velaro treni, 2016 yılında 404 km/sa. hıza ulaşarak ticari hızlı tren rekorunu kırdı.
KTX, Güney Kore
Güney Kore’nin hızlı tren macerası tıpkı İspanya gibi Fransa’dan getirilen TGV modelleri ile başlamış. Ardından İspanya gibi kendi yollarını çizmiş ve birinci nesil KTX-1 trenlerini üretmişler. KTX trenlerinin normal hız limiti 350 km/sa. olmasına rağmen 330 km/sa. hıza kadar çalışabiliyor. Ancak yeni geliştirilen HEMU-430X modeli ise 2013 yılında 421,4 km/sa. hıza ulaştı ve Fransa, Japonya ve Çin’in ardından 400 kilometre üzerine çıkabilen dördüncü ülke oldu. Dağlık bir coğrafyaya sahip Güney Kore’de trenler için bir de tüneller yapılıyor. KTX trenlerinde ise tünellerden geçerken oluşacak gürültüyü azaltan basınçla kaplı özel kabinler bulunuyor. Trenler ana rotalarda kullanılarak ülkenin bir ucunu diğerine bağlıyor.
Türkiye’deki durum
Türkiye, hızlı tren konusunda dünyada ilk 10 ülke arasında yer alıyor. Ülkemizde hızlı tren sürecinin temelleri 2003 yılında Ankara-İstanbul arasındaki illeri kapsayan hat ile atıldı. Mart 2009 yılında Ankara-Eskişehir etabındaki ilk yolculu ticari işletim başlatıldı. Ardından 2011'de saatte 300 kilometre hıza ulaşan Polatlı-Konya yüksek hızlı treni hizmete girdi. Ankara-İstanbul hattı, 2014 yılında Eskişehir'den İstanbul Pendik'e uzatıldı. 2019 yılına gelindiğinde ise İstanbul Avrupa Yakası'ndaki Halkalı'ya kadar ulaşıldı. Türkiye’deki hızlı tren demiryolu hedefi ise yüksek. Hızlı tren ağının Erzincan, İzmir, Kapıkule, Mersin, Adana ve Gaziantep'e uzatılarak tüm Türkiye’yi kapsaması planlanıyor. Yapılan 30 yıllık planlama gerçekleşirse Türkiye’de hızlı trenlerle birbirine bağlanın il sayısı 52 olacak.