Çarşısı pazarı gül şehir: Isparta

01 KASIM 2023 , ÇARŞAMBA 08:00

Isparta, Isparta ilinin merkez ilçesidir.

Akdeniz Bölgesi’nin kuzeybatı tarafından bulunan Isparta, ülkemizin gül cenneti olarak biliniyor. Göller Yöresi’nde bulunması nedeniyle oldukça bereketli topraklara sahip. Şehir, Toroslar’ın manzaraları, mis kokulu lavanta ve gül bahçeleri, Eğirdir Gölü’nün pırıltısı, Davraz’ın kayak keyfi ile bir Artvin ya da Kars gibi Türkiye’de niş turizmine uygun yerlerden. Doğal güzelliklerinin yanı sıra tarihi yapılara da ev sahipliği yapan şehrimizde gezilecek birçok yer bulunuyor.

Şehir adını nereden alıyor?

Kentin önceki adı Baris’ti. İranlılarla yaptıkları savaştan sonra ülkelerine dönmeyen Mora Yarımadası Ispartalıları Baris’e yerleştiler. Yunanca bir "is" belirtecini de ismin başına getirip birleştirince şehrin adı "İsparita" oldu; sonra da bu ad Isparta olarak söylenmeye başlandı. Yunan dilinde İsporada dağınık anlamına gelmektedir. Gerçekten de kent o yıllarda, tıpkı Mora yarımadasındaki Isparta nasıl yedi tepe üzerinde kurulmuş ise, kent de onun gibi dağınık durumda idi. Dağınık anlamına İsporada dediler; sonra bu isim Isparta haline geldi.

Tarihçe

Isparta ve çevresindeki yerleşim tarihi Paleolitik döneme kadar uzanmaktadır. Isparta' nın da önemli yerleşim merkezlerinden biri olduğu Pisidia bölgesine M.Ö. 2000’lerde Luvi ve Arzava toplulukları yerleşmiştir. Daha sonra bölgeye M.Ö. 1200'lerden itibaren Frigler, Lidyalılar, Persler ve Makedonyalılar egemen olmuştur. M.Ö. 323’te Büyük İskender’in ölümüyle beraber sırasıyla Seleukos, Bergama Krallığı ve sonrasında Roma hâkimiyetine girmiştir. Roma İmparatorluğu döneminde önemli bir gelişme gösteren Isparta önemli bir piskoposluk ve ticaret merkezi oldu. Roma İmparatorluğunun bölünmesiyle Doğu Roma ve sonrasında Bizans topraklarında bulunan bölge 1204 yılında Anadolu Selçuklu Devleti topraklarına katılmıştır. 1300 yılında Hamitoğulları Beyliği ve 1391 yılından sonra da Osmanlı topraklarına katılmıştır. II. Murad döneminde kesin olarak Osmanlı egemenliğine girmiştir. 16. yüzyılda güneybatı Anadolu’daki önemli pazarlardan biri olmuştur.

Isparta nerededir?

Isparta şehir merkezi; Akdeniz Bölgesi'nin kuzeyinde, Antalya Bölümü, Göller Bölgesi'nde yer alır. Doğusunda Eğirdir, kuzeyinde Atabey ve Gönen ilçeleri, batısında Burdur İli bulunmaktadır.

Isparta’ya ne zaman gidilmeli?

Kış aylarını serin ve yağışlı geçiren Isparta'da yaz ayları sıcak ve kurak geçer. Güney bölümü Akdeniz iklimini gösterirken kuzeye doğru çıktıkça karasal iklim kendini göstermektedir. İkliminden dolayı burayı gezmek için en ideal zaman ilkbahar ayları olan nisan ve mayıstır.

Isparta'yı gezerken çalma listesi

- Ali Gavak Kesiyor - Zehra Yılmaz
- Şu Gelen Atlı mıdır? - Erkan Tekçi
- Yeşil İpek Bükeyim - Gülay Diri
- Gıcır Gıcır Gelir Yarin Kağnısı - Ender Balkır

Isparta 6'lısı

Kovada Gölü Milli Parkı:Eğirdir İlçesi’nin 29 kilometre güneyinde bulunan Kovada Gölü, oldukça sığ bir göldür. Benzersiz bitki zenginliğinin ve yaban hayatı çeşitliliğinin yanı sıra, göl etrafındaki kamp, yürüyüş ve piknik alanları Kovada Gölü ve çevresinin milli park olmasının en temel nedenlerindendir. 6534 hektar büyüklüğündeki milli park ve çevresinde, kuş gözlemciliği ve kamp yapmanın yanı sıra doğa severler için pek çok aktivite imkânı bulunuyor.

Eğirdir Gölü:Kuzey-güney uzunluğu 50 km olan, doğu-batı genişliği ise 3 ila 15 km arasında değişen Eğirdir Gölü, yaklaşık 3.309 kilometre karelik bir alanın sularını toplamaktadır. Oluşumunda karstik yapının payı büyük olan göl, ana kalker yapı üzerinde oluşan çöküntü oluklarının birbirleriyle birleşmesiyle ortaya çıkmıştır. Ortalama derinliği 12 metre, maksimum derinliği ise 16.5 m olan göl çevresinde barındırdığı bitki ve hayvan çeşitliğiyle doğal bir zenginlik kaynağıdır. Özellikle yaz aylarında günün değişik zamanlarında farklı renkler alan, gün batımında seyrine doyum olmayan, etrafı elma ve şeftali bahçeleriyle çevrili, berrak plajlarıyla ünlü, Türkiye’nin dördüncü büyük doğa harikasıdır Eğirdir Gölü.

Pisidia Antiokhela Antik Kenti:Engebeli ve yer yer kayalıklı bir arazi üzerinde bulunan Pisidia Antiokhela Antik Kenti’nde Roma ve Bizans Dönemi’ne ait mimari kalıntılar bulunmaktadır. Yapılan kazı ve araştırmalar sonucunda, surların geçtiği yerler tamamen ortaya çıkarılmıştır ve şehrin kuzeyindeki mevkide su kemerleri, nympheum, hamam, palestra gibi yapıların kalıntıları da mevcuttur. Merkezinde tiyatro, tiberius alanı, propylon ve Augustus Tapınağı yer alan şehirde bulunan St. Paul Kilisesi gibi Aziz Paulus’un ziyaret edip Hristiyanlığı yaydığı yerler hac merkezi kabul edilmiştir. Günümüzde de Ortodoks mezhebine bağlı birçok yabancı turist burada hac görevlerini yerine getirmektedir.

Ertokuş Medresesi:I.Alaaddin Keykubat zamanında, Selçuklu uç kumandanı Mübarizeddin Ertokuş tarafından M.1224 yılında yaptırılan medresenin taşları Agrai (Atabey) ve Seleukeia Sidera (Bayat) harabelerinden getirilmiştir. Medrese "Kapalı Tip Medrese" türünde; dış avlu, iç avlu ile türbe ve medrese odalarından oluşur. Medresenin hücreleri zemin katta olup, üzerleri kubbelidir. Özellikle taş mihrabıyla Anadolu Selçuklu medreseleri arasında müstesna bir örneklik teşkil eden tarihi yapı, l993 yılında Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından restore edilmiştir.

Aksu Zindan Mağarası:Deniz seviyesinden 1300 metre yükseklikte yer alan Zindan Mağarası, Aksu Çayı boğazının güneye bakan yamacında bulunuyor. 765 metre uzunluğunda ve içi tamamen aydınlatılmış olan mağaranın içinde yürümek ve gezmek son derece rahat ve kolaydır. Yarı aktif olan mağarada değişik damlataş, akmataş, kenartaş ve yer altı deresinin oluşturduğu aşınım ve sarkıtlar bulunmaktadır. İçinde farklı minyatür kanyonlar da bulunan mağaranın sonundaki "hamam" adlı bölümün tabanında mozaik biçimli özgün kalsit kristalleri yer alıyor. Yapılan analizler sonucu, mağara içinde akan suyun kalsiyum ve magnezyum değerlerinin yüksek olduğu tespit edilmiştir.

Melikler Yaylası: Yenişarbademli İlçesi sınırlarında, Dedegöl Dağı eteklerinde yer alan Melikler Yaylası; Yenişarbademli İlçesi’ne 15 km uzaklıktadır. Yayla alanında içme suyu olarak kullanılabilecek çeşme mevcuttur; ancak çeşme ve stabilize yolun doğusunda ve güney doğusunda kalan bölüm, Kızıldağ Milli Parkı Sınırı içinde yer aldığından, bu alanda kamp yapılması mümkün değildir. Kamp alanı etrafı çam ağaçlarıyla çevrili, düzlük ve mükemmel bir Dedegöl Dağı manzarası sunan noktadadır. Ayrıca yaylada her yıl mayıs ayında düzenlenen Dedegöl Dağcılık Şenliği, ulusal çapta önemli bir etkinlik olarak bölgeyi bir cazibe merkezi hâlin getiriyor.