İsrail devletinin kurulduğu günden bu yana zorla göç ettirilen Filistinlilerin sayısı 6 milyonu geçti

İsrail’in kurulduğu 14 Mayıs 1948'de zorla vatan topraklarından göç ettirilen ve Birleşmiş Milletler Filistinli Mültecilere Yardım Ajansı (UNRWA) kayıtlarına 750 bin olarak geçen Filistinli mültecilerin sayısı,75 yıl sonra, 6,4 milyona yükseldi.

UNRWA'ya göre "Filistinli mülteci", 1 Haziran 1946 ile 15 Mayıs 1948 arasındaki dönemde doğal ikamet yeri Filistin olan ve 1948 çatışması sonucunda evini ve geçim kaynağını kaybeden kişi olarak tanımlanıyor. "Filistinli mülteci"nin ayrıca bu tanıma uyan ebeveynlerin soyundan gelenleri de kapsadığı ifade ediliyor.

Filistin resmî raporları ise UNRWA'da kayıtlı olmayanlar da göz önünde bulundurulduğunda, mültecilerin sayısının 6,4 milyondan daha fazla olduğuna işaret ediyor.

Filistinli mülteciler, dünyanın farklı ülkelerinde çıkan çatışma ve savaş sebebiyle mülteci durumuna düşerek zorlu hayat şartlarına maruz kalanlarla aynı kaderi paylaşmaya devam ediyor.

Mültecilerle birlikte Filistin nüfusu, 14 milyonu aştı

İsrail devletinin resmî olarak kurulduğu 1948'den önce tarihî Filistin topraklarında 1 milyon 400 bin Filistinli yaşıyordu. İsrail'in kuruluşuna giden süreçte silahlı Siyonist çeteler tarafından düzenlenen terör saldırıları nedeniyle 800 bin Filistinli evlerini terk etmek zorunda kaldı.

Söz konusu dönemde Filistin'de zorunlu göçe maruz kalan köy ve şehirlerin sayısı 1300'e ulaştı. İsrail güçleri tarafından o tarihlerde Filistinlilere ait ele geçirdiği 774 şehir ve köyden 531 tanesini tümüyle yıktı.

Filistin İstatistik Kurumu tarafından mayıs ayında yayımlanan rapora göre, mültecilerle birlikte Filistin nüfusu, 2022 yılının sonu itibarıyla 14,3 milyona ulaştı. Böylece Filistin nüfusu, 1948'deki Büyük Felâketten (Nekbe) bu yana yaklaşık 10 kat arttı.

Raporda, 14,3 milyonluk nüfusun yaklaşık yarısına tekabül eden 7,1 milyonun işgal altındaki Filistin topraklarında yaşadığı belirtildi. Söz konusu 7,1 milyonluk Filistinliden 3,2 milyonun Batı Şeria'da, 2,2 milyonun Gazze Şeridi'nde ve 1,7 milyonun ise İsrail'de yaşadığı aktarıldı.

Filistinli mülteciler nerelerde yaşıyor?

BM Filistinli Mültecilere Yardım Ajansı'nın Aralık 2020 kayıtlarına göre, Filistinli mültecilerin sayısı 6,4 milyona ulaştı. Bunlardan yaklaşık 2 milyonu Batı Şeria ve Gazze Şeridi'nde yaşıyor.

• Lübnan'da 12, Ürdün'de 10, Suriye'de 9, Batı Şeria'da 19, Gazze'de 8 olmak üzere UNRWA'ya bağlı 58 mülteci kampı bulunuyor.
• Kayıtlı mültecilerin üçte biri bu kamplarda kalırken, Filistinli mültecilerin geriye kalan 3'te ikisi ise Batı Şeria ve Gazze Şeridi'nin yanı sıra Filistin'e komşu ülkelerdeki köy ve şehirlerde yaşıyor.

UNRWA'ya göre mülteci kampı, ev sahibi ülkenin Filistinli mültecilerin konaklaması ve ihtiyaçlarının karşılanması için gerekli yapıları inşa etmek üzere tahsis ettiği alanı ifade ediyor. Filistinli mülteciler, üzerinde yaşadığı araziyi mülk edinme hakkına sahip değil.

Filistinlilerden mülteci statüsündekilere hizmet verme faaliyetleriyle yetinen UNRWA, kendisine tahsis edilen kampların dışında da mültecilerin eğitim ve sağlık ihtiyaçlarını karşılayacak okul ve sağlık merkezlerini işletiyor.

Filistinli mülteciler, kamplarda yoksulluk, nüfus yoğunluğu ve yetersiz altyapıyla karakterize edilen sosyal ve ekonomik bir hayat yaşıyor.

Topraklarından 75 yıl önce göçe zorlanan Filistinli mültecilerin bir kısmı zamanla Körfez ve diğer Arap ülkelerinin yanı sıra ABD ve Avrupa ülkelerine dağıldı.

UNRWA'nın faaliyet bölgeleri dışına çıkan mültecilerin sayısına dair net bir bilgi olmamakla birlikte, dünyanın farklı bölgelerinde yaşayan Filistinlilerin sayısının 800 bini bulduğu belirtiliyor.

Batı Şeria, Gazze Şeridi, Ürdün, Lübnan ve Suriye'de Filistinli mültecilere sağlık, eğitim ve sosyal yardım hizmetleri sunan UNRWA'ya ait bin 300 tesis bulunuyor.

UNRWA, Kasım 2022'de Filistinli mülteciler arasındaki yoksulluğun yüzde 90 civarında olduğunu açıklamıştı.

UNRWA'daki malî kriz, Filistinli mültecilere sağlanan hizmetlerde düşüşe sebep oluyor

• Topraklarından göç etmek zorunda kalan Filistinlilere geçici yardım sunmak amacıyla BM Genel Kurulu'nun 302 sayılı kararı gereği 8 Aralık 1949'da kurulan UNRWA, saha çalışmalarına 1950 yılının Mayıs ayında başladı.

Avusturya'nın başkenti Viyana ve Ürdün'ün başkenti Amman'da 2 ana merkezi ve yardım yaptığı bölgelerde şubeleri bulunan kurumun, Filistin meselesine adil bir çözüm bulunana kadar her 3 yılda bir görev süresi yenileniyor.

UNRWA'nın birkaç yıldan beri yaşadığı malî kriz sebebiyle Filistinli mültecilere hizmetlerinde düşüş görülüyor.

Birleşmiş Milletler, Filistinli mültecilerin topraklarına geri dönmeleri gerektiğini kabul ediyor. BM Genel Kurulu bunu şart koşan bir dizi karar yayınladı.