Hüsnü Mübarek, 3 yıl önce bugün öldü
Tam adı Muhammed Hüsnü Sadi Mübarek olan Mısır'ın eski Cumhurbaşkanı, 4 Mayıs 1928'de dünyaya geldi. Cumhurbaşkanı Enver Sedat'ın bir suikast sonucu öldürülmesinin ardından 1981'de Mısır Cumhurbaşkanı olan Mübarek, "Arap Baharı" adı verilen süreçte yaşanan halk eylemleri sonucu Şubat 2011'de görevini yardımcısı Ömer Süleyman'a devrederek istifa etti. 25 Şubat 2020’de başkent Kahire’deki Kahire askerî hastanesinde, 91 yaşında yaşamını yitirdi.
Hüsnü Mübarek kimdir?
Mısırlı asker ve devlet adamı Muhammed Hüsnü Said Mübarek 4 Mayıs 1928'de dünyaya geldi. Kahire'deki Mısır Askeri Akademisi'ni (1949) ve Bilbays'taki Havacılık Akademisi'ni bitirdi (1950). Sovyetler Birliği'nde ileri uçuş ve bombardıman teknikleri konusunda öğrenim gördü. Mısır Hava Kuvvetleri'nde çeşitli görevler üstlendikten sonra 1966-69 arasında Hava Akademisi komutanlığını yürüttü. 1972'de Enver Sedat tarafından hava kuvvetleri komutanlığına getirildi. Ekim 1973'te İsrail'le yapılan Yom Kippur Savaşı'nın ilk günlerinde Mısır Hava Kuvvetleri'nin elde ettiği başarılarda önemli rol oynadı. Ertesi yıl mareşal oldu.
Nisan 1975'te devlet başkanı yardımcılığına atandı. Fas, Cezayir ve Moritanya arasında Batı Sahra'nın (İspanyol Sahrası) geleceğiyle ilgili anlaşmazlıkta ara buluculuk yaptı.
Dört dönem devlet başkanlığı
6 Ekim 1981'de Enver Sedat'ın bir suikast sonucunda öldürülmesi üzerine devlet başkanı oldu. Bu görevde öteki Arap ülkeleriyle ilişkileri geliştirmeye çalıştı. 1982'de Lübnan'ı işgal eden İsrail'le yakınlaşma politikasından uzaklaştı. 1987'de altı yıllık ikinci bir dönem için, oyların yüzde 97'sini alarak devlet başkanlığına yeniden seçildi. 1989'da, Enver Sedat döneminde İsrail'le yaptığı barış antlaşması yüzünden Arap Birliği'nden çıkarılmış olan Mısır tekrar birliğe kabul edildi, merkezi de Kahire'ye taşındı.
1990-91'deki Körfez Bunalımı ve onu izleyen Körfez Savaşı sırasında Arap ülkeleri, İsrail ve Filistin Kurtuluş Örgütü arasında başlıca aracı işlevini üstlendi. Suudi Arabistan'ın, uluslararası kuvvetlerin desteğine başvuru kararının desteklenmesinde öteki Arap ülkelerine öncülük etti.
Enver Sedat'a yapılan suikastın ardından Mısır Devlet Başkanlığına ve Ulusal Demokratik Parti'nin liderliğine seçilen Mübarek; 1987, 1993, 1999 ve 2005 yıllarında yapılan ve muhalefetin katılımının kısıtlandığı seçimlerde arka arkaya dört kez göreve seçildi.
26 Haziran 1995'te, Afrika Birliği Örgütü Zirvesi için gerçekleştirdiği Etiyopya'nın başkenti Addis Ababa seyahati sırasında kendisine suikast girişiminde bulunuldu. İstihbarat raporlarına göre girişim, el-Kaide ile birlikte hareket eden ve Mısır'da faaliyet gösteren İslam Cemaati ile Mısır İslam Cihadı tarafından gerçekleştirilmiş ve Sudan hükûmeti ile ülkenin istihbarat servisleri tarafından desteklenmişti.
Arap Baharı süreci ve istifası
2011 yılında Tunus'ta başlayan Arap dünyası protestolarının 25 Ocak 2011'de Mısır'da da başlaması üzerine 10 Şubat 2011'de yetkilerinin çoğunu yardımcısı Ömer Süleyman'a devretti, 11 Şubat 2011'de ise görevini orduya ve anayasa mahkemesine devrederek istifa etti. İstifa ettikten kısa bir süre sonra tutuklandı ve yargılanmaya başlandı. Bir süre idamla yargılanan Mübarek, 2 Haziran 2012 günü yardımcısı ile birlikte ömür boyu hapis cezasına çarptırılmış, oğulları ile yargılanan birkaç kişi ise beraat etmiştir. Kısa süre sonra Mübarek'in idam edilmesini isteyen göstericiler, Mübarek'in yargılandığı mahkeme önünde polisle çatışmışlardır.
- 30 yıllık iktidarının sonunda, 2011’deki halk ayaklanmasıyla devrilen Hüsnü Mübarek, iktidarı boyunca Mısır’ı olağanüstü halle yönetmiş, demokratik seçimlerin yapılmasına müsaade etmemişti.
Mısır'ın en üst düzeydeki temyiz mahkemesi tarafından 2 Mart 2017'de hakkında beraat kararı verildi. 24 Mart 2017'de serbest bırakıldı.
Uzun süredir sağlık sorunları yaşayan Mübarek, 25 Şubat 2020’de başkent Kahire’deki Kahire Askerî Hastanesi'nde, 91 yaşında yaşamını yitirdi. Kahire'nin dışındaki bir aile mezarlığına defnedilen Mübarek için askerî cenaze töreni düzenlendi.