Her daim rejimin yanında: Saîd Ramazan el-Bûtî
Uzun yıllar İslâm hukuk tarihi, İslâm mezhepleri tarihleri, siyer, İslâmî akaid ve karşılaştırmalı fıkıh alanlarında eğitim veren Suriyeli akademisyen Saîd Ramazan el-Bûtî, eğitim faaliyetlerinin yanında pek çok eser kaleme almış olsa da “Tedbirli ve diplomatik” olarak görülen üslubu sebebiyle hemen her dönemde tartışılan bir isim oldu. 1979 yılından itibaren Hafız Esed ile kurduğu ilişki Müslümanlar üzerinde büyük bir hayal kırıklığı yarattı. Ülkede yaşanan hemen her kritik olaydan sonra Suriye Devlet Televizyonu’na çıktı ve halkı ikna etmesi için yapılan teklifleri hiçbir zaman geri çevirmedi. 2009 yılının sonlarına gelindiğinde, bu kez bölgede patlak veren “Arap Baharı” karşısında yaptığı çıkışlarla tepki çekmeye başlayan el-Bûtî, 21 Mart 2013’te Şam’daki İman Mescidi’nde hutbe verdiği sırada uğradığı saldırı sonucu hayatını kaybetti.
Saîd Ramazan el-Bûtî, 1929 yılında Cizre’nin Cilika köyünde dünyaya geldi. Küçük yaşta ailesiyle birlikte Şam’a göçtü ve Rükneddin bölgesindeki Kürt mahallesine yerleşti. Babası tarafından Kur’ân-ı Kerîm öğrenmesi için bir kadının yanına verildi ve burada altı ay gibi kısa bir sürede Kur’ân’ı hatmetti. Özel bir okulda din, fen ve dil alanlarında altı yıl boyunca eğitim aldı ve üniversiteye kadarki eğitim hayatını Şam’da tamamladı.
El-Bûtî, 1953 yılında el-Ezher Üniversitesi’nin Şeriat Fakültesine kaydoldu. Üç yıl sonunda lisans eğitimini tamamladıktan sonra Suriye’ye dönerek Humus’ta din kültürü öğretmenliği yapmaya başladı. Birkaç yıllık öğretmenlik vazifesinin ardından 1960 yılında Şam Üniversitesi Şeriat Fakültesi'nde asistanlığa başladı ve doktora tezini hazırlamak üzere yeniden Mısır’a gitti. El Ezher’de “İslâm Hukukunda Maslahat” üzerine yazdığı doktora tezini tamamladı ve Şam’a dönerek İslâm hukuku ve İslâm mezhepleri tarihi dersler vermeye başladı.
Uzun yıllar İslâm hukuk tarihi, İslâm mezhepleri tarihleri, siyer, İslâmî akaid ve karşılaştırmalı fıkıh alanlarında eğitim veren el-Bûtî, 1975 yılında profesör oldu ve kısa bir süre sonra da Şeriat Fakültesi Dekanlığı'na atanarak emekliliğine değin bu görevini sürdürdü.
- Eğitim faaliyetlerinin yanında pek çok eser kaleme almış olsa da “Tedbirli ve diplomatik” olarak görülen üslubu sebebiyle hemen her dönemde tartışılan bir isim oldu.
Mısır’daki yaşantısında Müslüman Kardeşler’le yolu kesişen el-Bûtî, toplumsal bir figür haline geldikçe yapılanmadan uzaklaştı.
1979 yılından itibaren Hafız Esed ile kurduğu ilişki Müslümanlar üzerinde büyük bir hayal kırıklığı yarattı.
Ülkede yaşanan hemen her kritik olaydan sonra Suriye Devlet Televizyonu’na çıkması ve halkı ikna etmesi için yapılan teklifleri hiçbir zaman geri çevirmedi ve hakkında yapılan eleştirilere kulak tıkadı.
2009 yılının sonlarına gelindiğinde, bu kez bölgede patlak veren “Arap Baharı” karşısında yaptığı çıkışlarla tepki çekmeye başlayan Bûtî, olayların Suriye’ye sıçramasıyla birlikte eleştirilerindeki dozajı da artırdı. İsrail’in bir oyunu olduğu gerekçesiyle “ayaklanmaların” durdurulmasını istedi ve aksini sürdürenleri İslâm’a muhalif hareket etmekle suçladı.
- Yaşanan olaylar karşısında takındığı tavır nedeniyle Esed Rejimi’nin destekçisi olarak görülmeye başlanan ve iyiden iyiye tartışılır, sorgulanır hale gelen Bûtî; 21 Mart 2013’te Şam’daki İman Mescidi’nde hutbe verdiği sırada uğradığı saldırı sonucu hayatını kaybetti.
Tıpkı yaşamı boyunca takındığı tavır nedeniyle olduğu gibi ölümüyle de tartışılmaya devam ediyor.