Bir mabedin yıkıntıları: Firuz Şah Tuğluk Camii

Hindistan’ın Yeni Delhi şehrinde yıkıntılardan oluşan ve günde yalnızca üç vakit namaz kılınan bir cami var; Firuz Şah Tuğluk Camii.

Kalıntılardan oluşuyor olsa da camiye giriş serbest değil; Hindistanlı iseniz 5 rupi, turist iseniz de 100 rupiyi gözden çıkarmanız gerekiyor. Hindistan’da Cuma namazları dolup taşan camide yalnızca Cuma günü ücret alınmıyor.

Cami 1354 yılında inşa edilmiş fakat günümüzde yalnızca caminin duvar kalıntıları bulunuyor. O yıllardan bu yana cami çok fazla tahribata uğruyor fakat Hindistan Arkeolojik Araştırmalar Grubu dikkatle ve özenle çalışarak caminin batı ve güney duvarlarını yeniden gün yüzüne çıkarıyor. Temizlenen kalıntıların ardından son 35 yıldır cami ibadete açılıyor ve Tuğluk döneminde Delhi’de yapılan yedi büyük caminin en büyüğü olarak literatüre geçiyor.

• 5. Delhi kentinin kurucusu olan Firuz Şah Tuğluk’un adını taşıyan cami, Firuz Şah’ın dini ilimlerin gelişmesi için yaptırdığı 30 ilim merkezinden biri olarak görülüyor.

Ashokan Sütunun hemen yanında bulunan cami, Hindistan’ın yerel taşı kuartz taşından inşa ediliyor. Rivayete göre Timur 1398 yılında camiyi ziyaret ediyor ve burada namaz kılıyor.

Yeni Delhili tarihçi Nadeem Ahmad’e göre cami Semerkant’ta yer alan bir camiyi güzellik açısından andırıyor. Aynı tarihçinin bildirdiğine göre 1761 yılında Mugal İmparatoru Alamgir Sani burada suikasta uğruyor.

Caminin isim sahibi, Firuz Şah Tuğluk döneminde yapılan medreselerde çok sayıda Sanskritçe eser Farsçaya tercüme ediliyor. Ceza kanunları hafifletiliyor, devlet müesseseleri halkın ihtiyaçlarını en iyi şekilde karşılayacak seviyeye geliyor. Suçlulara işkence edilmesi yasaklanıyor ve hastalara, yoksullara ve işsizlere yardım edilmesi için çok sayıda hayır kurumu açıyor.

Firuz Şah Tuğluk dönemi Tuğluk Hanedanı’nın mimari açıdan zirve yaptığı dönem olarak kabul ediliyor. Günümüzde yalnızca kalıntılarının arasında namaz kılındığı Firuz Şah Tuğluk Camii de bu önemli eserlerden biri olarak görülüyor.