Daha önce duymuş muydun? 🧡⠀ ⠀ 📌Yapıldığı dönemde dünya üzerindeki en büyük kiliselerden biri olan Ayasofya fetih dönemine kadar Bizanslılar tarafından neredeyse her yüzyıl onarım görmüştür. 1453 senesinin 29 Mayıs Salı günü kent Osmanlıların eline geçmiştir. Fetih ile birlikte “Fatih" unvanını alan Sultan II. Mehmed kentin yeni sahibi olarak fethin ikinci günü Ayasofya'ya devlet erkanı ile birlikte girmiştir. Ayasofya'nın işlev açısından “ibadethane" unvanı değişmemiş ve Hıristiyanların yerine Müslümanların ibadet etmesi için cuma gününe kadar yapıya minber ve mahfil eklenmesini istenmiştir.⠀ ⠀ 📌Bizans devrinde Ayasofya'nın merkezi kubbesi üzerinde haç yer almaktaydı. Fetihten sonra Fatih Sultan Mehmed tarafından haç yerine hilal şeklinde alem yerleştirildiği hakkında kaynaklarda bir bilgi yer almamaktadır. Haçın yerine alem konulmasa bile haçın kubbenin üzerinden indirildiği düşünülmektedir. Hadika'da yer alan bilgiye göre Ayasofya'nın merkezi kubbesi üzerinde yer alan altın varaklı alem Sultan III. Murad devrinde, XVI. yüzyılın en önemli sadrazamı olan Sokullu Mehmed Paşa tarafından eklenmiştir. Hadika'da yer alan bu bilgi daha sonra Haluk Şehsuvaroğlu'nun Asırlar Boyunca İstanbul eserinde kullanılmıştır. ⠀ ⠀ ☀Fetihten sonra kentin en büyük camisi yani “Cam-i Kebir" olarak anılan ve aslında fethin bir sembolü olan Ayasofya'ya altın varaklı bir alemi Sadrazam Sokullu Mehmed Paşa'nın ekletmesi, Sokullu Mehmed Paşa'nın gücünü simgeleyen bir olaydır. Aslında dünyaya bir Hıristiyan olarak gelen hatta gençliğinde papaz yardımcısı olarak çalışan ve asıl adı Bayo (Bayiça) olan Sokullu Mehmed Paşa, Kanuni Sultan Süleyman'ın hükümdarlığının ilk senelerinde devşirilmiş, Enderun'da yetişmiş ve devlet teşkilatının en önemli konumuna gelerek Osmanlı tarihine adını bırakmıştır. İnşa ettirdiği külliyelerle İstanbul'a adını bırakan Sokullu Mehmed Paşa kentin simgelerinden biri olan ve fethin sembolü olarak kabul edilen Ayasofya'nın merkezi kubbesine altın varaklı alem ekleme kudretine sahip olması Osmanlı tarihi ve Ayasofya tarihi açısından dikkat çekicidir.⠀
