C vitamini: Mikrop avcısı
Vitaminlerin en çok bilineni olan C vitamininin eksikliği vücut için pek tahammül edilebilir bir şey değildir. Çünkü o, bedene giren her türlü intani yani mikropla savaşır. Kan damarlarının güçlendirilmesi, kemik ve eklemler için elzem olan kolajenin yapımında da büyük bir görev üstlenir. Vücudun kendi çalışma biçimi nedeniyle ortaya çıkan ve zararlı kabul edilen unsurların defi için çalışır. E vitamininin vücuttaki etkisini artırır. B9 vitaminini istikrarlı hâle getirmek, kolesterolden safra üretmek, kartinin sentezini sağlamak ve yağ asitlerini düzenlemek de onun görevleri arasındadır.
Normal insanların günlük C vitamini ihtiyacı 60 miligram, gebelerde ise 90 mg’dir. Ancak tiryakiler için durum biraz farklı. Çünkü onların C vitamini ihtiyacı, içtikleri miktara bağlı olmak üzere 100 ila 200 mg arasındadır. C vitamininin fazlası atılsa da fazla miktarda alımı, bağırsak emilimini düşüreceğinden fazlası alınmamalıdır.
Limon C vitamininin sembolü olarak kullanılsa da ve narenciye ürünleri C vitamini kaynağı olarak gösterilse de bu konunun üstadı kuşburnudur. Bir su bardağı kuşburnu çayı, bir kişinin günlük C vitamini ihtiyacını karşılar. Öte yandan günlük yenilen pek çok gıda C vitamini açısından zengindir.
Mesela bugün kendisine ve kokusuna hasret kaldığımız kadim domateslerin bir adedinde 20-25 mg civarında C vitamini bulunur. Orta boy bir portakalda ise 60-70 mg C vitamini bulunması beklenir.
O gerçek C vitamini değil
C vitamininin kimyadaki adı L-askorbik asittir. E-kodu ise E300’ür. Sentetik olarak üretilen ve C vitamini adıyla ürünlere eklenen bu madde, gıdalara daha çok antioksidan olarak eklenilir. Sentetik hâli glukozun bakteriyel fermantasyonuyla sentezlenir. Bu üretimde GDO’lu bakteriler kullanılabilir. Günümüzdeki böbrek taşı oluşumunun nedenlerinden biri de sentetik L-askorbik asitli ürünlerin çokça kullanılmasıdır. Ayrıca ishale de yol açar. E301, E302 ve E303 kodlu L-askorbik asitler ise sodyum, kalsiyum ve potasyum ilaveli türleridir.
Marketlerde satılan ve suya eklendiğinde kıpkırmızı renk oluşturan kuşburnu çaylarına da dikkat ediniz. Zira onlara renklendirici eklendiği gibi renk sağlayan farklı bitkiler de ilave edilmiş demektir. Zîra kuşburnunun rengi hiçbir zaman kıpkırmızı olmaz.
C vitamini en çok nerelerde bulunur?
Dişleriniz sallanıyorsa, diş eti kanamaları varsa, eklem ağrılarınız oluyorsa, sürekli halsizlik yaşıyorsanız, cildiniz kırışıyorsa, depresyon ve sık sık rahatsızlanıyorsanız muhtemelen önemli ölçüde C vitamini eksikliği yaşıyorsunuz demektir.
- • Kuşburnu
- • Siyah üzüm
- • Yeşilbiber
- • Limon, mandalina, portakal
- • Lahana
- • Domates
- • Bezelye, brokoli, muz, şalgam
- • Yeşil yapraklı sebzeler en çok C vitamini bulunan çeşitlerdir.
Eksikliği en çok kimlerde görülür
- • Diyabet hastaları
- • Sigara içenler
- • Aspirin kullananlar
- • Doğum kontrolü ilaç vs’lerini kullananlar
- • Yüksek tansiyon hastaları
- • Kolesterol ilacı, kalp-damar ilaçları kullananlar