72 yıllık sorun: Keşmir

Hindistan ve Pakistan arasında, 1947 yılından beri dinmeyen ve çözüme kavuşamayan Keşmir meselesi son günlerde tekrar gündemde. Sebebi ise Keşmir'in özel statüsünün kaldırılması.

Pakistan ile Hindistan arasında 1947, 1965 ve 1999’da 3 kez savaşa neden olan Keşmir’in yüzde 45’i Hindistan’ın, yüzde 35’i Pakistan’ın, yüzde 20’si ise Çin’in hakimiyetinde bulunuyor.

Keşmir, Filistin'e benzetilmeye çalışılıyor

Keşmir'in özel statüsünün kaldırılması bölgede yaşayanların üstün çoğunluğunu oluşturan Müslümanlar için büyük bir tehdit. Ortaya çıkan tablo ise tam anlamıyla Filistin'i andırıyor. Çünkü mülkiyet hakkından yoksun bırakılan Müslümanların yerine bölgeye büyük kitleler halinde Hinduların yerleştirildiği dikkati çekiyor. Yani Keşmirli Müslümanlar bölgede herhangi bir toprak parçası alamazken, farklı bölgelerden Hindular Keşmir'de ev sahibi yapılarak Keşmir'in asıl sahibi olan Müslümanları yerinden yurdundan etmek hedefleniyor.

Bir diğer önemli nokta ise asimilasyon... Bölgede yaşayan Müslümanlar, kültürel bağlarından kopartılarak Hindulaştırılmaya çalışılıyor.

BM'nin Keşmir kararı

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, 1948’den itibaren aldığı kararlarla Keşmir’in askerden arındırılmasını ve geleceğinin halk oyuyla belirlenmesini öngörüyor.

Acil olarak toplanan İslam İşbirliği Teşkilatı (İİT) da bölgedeki krizden endişe duyduklarını belirterek bir an önce referandum düzenlenmesini öngören BMGK kararlarının uygulanmasını talep etti.

Keşmir’de oylama yapılması durumunda bölgenin Pakistan’a geçeceğine kesin gözüyle bakılıyor.

Çoğunluğu Müslüman olan Keşmir’in Pakistan kontrolündeki bölgesi olan Azad Keşmir’de, Hindulaştırma projesine yönelik tepkiler dinmiyor.

Modi hükümetinin skandal kararının ardından Azad Keşmir’in başkenti Mzafferabad’da protestolar üçüncü gününe girdi. Tartışmalı sınır bölgesinde Müslümanlar, protesto amaçlı olarak işyerlerinin kepenklerini indirdi.

Bölgede yaşayan halkın çoğunun sınırın her iki tarafında da akrabaları bulunuyor. Fakat Pakistan tarafındakiler Yeni Delhi’nin internet ve telefona erişimini kısıtlamasının ardından son günlerde Hindistan tarafındaki akrabalarından haber alamadıklarını belirtiyor.

Ne olmuştu?

İngiltere 1947'de Hindistan'dan çekilirken, prenslik şeklinde yönetilen Keşmir'i Hindistan ya da Pakistan ile birleşme konusunda serbest bıraktı.

Nüfusunun yüzde 90'ı Müslüman olan Keşmir halkı, 1947'de Pakistan'a katılmaktan yana tavır alsa da dönemin prensi, Hindistan ile birleşmeye karar verdi.

Karara, Müslüman Keşmir halkı karşı çıktı. Pakistan ve Hindistan'ın bölgeye asker göndermesiyle taraflar, 1947'de ilk kez savaştı. İki ülke arasında yine aynı nedenle 1965 ve 1999'da savaş çıktı.

Keşmir'in yüzde 45'i Hindistan'ın, yüzde 35'i Pakistan'ın kontrolünde ve bölgenin yüzde 20'sine ise Çin hakim bulunuyor. Hindistan, ele geçirdiği bölgeleri "Cammu Keşmir" eyaleti adında kendine bağladı. Cammu Keşmir, şu anda Hindistan'da Müslüman nüfusun çoğunlukta bulunduğu tek eyalet durumunda.

Pakistan ise kendi kontrolündeki Keşmir'e "Azad Keşmir (Bağımsız Keşmir)" ve "Gilgit Baltistan" olarak iki özerk bölge statüsü verdi.

BMGK, 1948'den itibaren aldığı kararlarla Keşmir'in askerden arındırılmasını ve geleceğinin halkoyuyla belirlenmesini öngördü.

Hindistan halk oylamasına sıcak bakmazken, Pakistan BMGK kararlarının uygulanmasını istiyor.