Ölü Canlar ruhunu buldu: Twitter’ın sanal canları!

05 AĞUSTOS 2021 , PERŞEMBE 10:00

Twitter, Ölü Canları yeniden canlandırdı.

Tüketicileri etkilemek adına şirketlerin, vatandaşları etkilemek adına siyasilerin, popülütesini arttırmak adına sanatçıların çoğu, hatta sıradan vatandaşlar dahi, bu sahtekarlığın içinde. Gogol’daki asıl mesele buradan başlıyor. Sorun o dönemi kapsamıyor sadece sorun,
kişilerin yozlaşmışlığı.

Nikolay Vasilyeviç Gogol, 1809-1852 arasında yaşamış, Rus edebiyatının baş tacı adamlarından. 19. ve 20. yy Rus ve Avrupa edebiyatı üzerinde büyük etki bırakmış bir isim sayılıyor Gogol.

İşiniz ne kadınlar, ne savaşlar, kahramanlıklar:

İşiniz çok ideolojik — İlginizi çekebilirİşiniz ne kadınlar, ne savaşlar, kahramanlıklar: İşiniz çok ideolojik

Pek çok kişiyi etkileyen, artık herkesin bildiği “hepimiz Gogol’un Palto’sundan çıktık” sözüyle zihinlerde yer etmiş bir kalem. Vladimir Nabokov aksini iddia etse de Gogol’un ironi dolu parlak zekasına, bizi çeken güçlü diline inanıyorum ben. Müfettiş, Ölü Canlar, Petersburg Hikayeleri, özel olarak üç hikayenin yer aldığı; Bir Delinin Hatıra Defteri, Taras Bulba önemli kitapları.

Sosyal medyayla alakam bir nevi mecbur kalarak Twitter ile başladı, yalnızca böyle de devam ediyor. Sosyal medyanın hızla büyümesi tehlikeyi, korkuyu ve ironiyi bir arada getirdi. Malum sıkıntıları uzmanlar konuşuyor. Hakiki kalem erbabları Twitter’ı artık kullanamamaktan bahsediyorlar. Sizinle alakasız bir yorum, bilinçli kötülük içeren bir mention başınıza bela olabiliyor hiç yoktan. Bilgi kirliliği anında yayılıyor.

Gogol’un Ölü Canlar’ı sanal canlar oldu artık. Kabul görebilmek adına, popülerleşmek adına yapmayacağı şey yok insanın. Mesele aynı, zaman ve zemin farklı sadece.

Bu bir açı. Başka boyutu da okuduğum şu haberdeydi: Yıl 2012, “ABD’de ‘Clear Presence Media’ isimli bir kuruluş isimlerini açıklamayacağı özel müşterileri için on binlerce sahte Twitter hesabı alıyormuş.” Obama’nın seçim rakibi Romney’e karşı takipçi satın aldığı vardı haberde. Okuduğumda şaşkına dönmüştüm ben ama artık pek şaşırtıcı gelmiyor kimseye. Şimdilerde sahte takipçi satın alma borsasında fiyatların 20 TL’ye kadar düştüğü söyleniyor.

Tüm bunların Gogol ile bir alakası elbette var.

Gogol’un Ölü Canlar’ı sanal canlar oldu artık. Kabul görebilmek adına, popülerleşmek adına yapmayacağı şey yok insanın. Mesele aynı, zaman ve zemin farklı sadece.

Gogol’e ününü sağlayan Müfettiş ve Palto gibi, Ölü Canlar da Rus toplumsal hayatına yapılmış mizahi bir eleştiri içeriyor. 1842’de yayımlanan Ölü Canlar’da da Gogol başkahramanı Çiçikova, iktidar ve itibar sahibi bir beyefendi kimliğine sahip olabilmek için kimsenin aklına gelemeyecek, şimdilerde pek çok kişi akıl ediyor tabi, bir yol bulur:

Kasabadaki toprak sahipleriyle tanışıp görüşecek ve hepsini, ölmüş olan serflerinin isimlerini kendisine satmaları konusunda ikna edecektir. Ve sonuç olarak nüfuzlu ve saygın bir kişi olacak(!) saygıyla yaşayacaktır..

Fakers uygulamasının sunduğu veriler doğru ise çok büyük bir Twitter balonu ile karşı karşıya olduğumuz yazıyordu bir internet sitesinde şöyle devam ediyor: “Zira bütün markaların, ünlülerin, hatta siyasilerin takipçilerinin büyük bölümü uygulamaya göre sahte. İnfografikte tabii ki Status People verilerinden de yararlanılmış ve ünlü isimlerin ‘kirli çamaşırları’ ortaya dökülmüş. En çok takip edilen 10 hesabın ikisi dışında (Obama ve Youtube) hepsi %30’un üzerinde sahte takipçiye sahip. Listede en yüksek oran ise %37 ile Twitter’ın bizzat kendisine ait.” Ki Obama’nın da pek masum olmadığını okumuştuk yukarıda.

Tüketicileri etkilemek adına şirketlerin, vatandaşları etkilemek adına siyasilerin, popülütesini arttırmak adına sanatçıların çoğu, hatta sıradan vatandaşlar dahi, bu sahtekarlığın içinde.

Gogol’daki asıl mesele buradan başlıyor. Sorun o dönemi kapsamıyor sadece sorun, “kişilerin yozlaşmışlığı.” Devlet görevlilerinin bencillik, iltimas, rüşvet, para hırsı etrafında dönen yozlaşmışlıkları. Peki alt tabaka, halk çok mu dürüst? Hayır. Bu toplumsal ve evrensel bir sorun. Nasılsanız, öyle yönetilirsiniz. Genç bir kaleme bakıyorsunun hayli şişirilmiş bir takipçiyle sistem eleştrisi yapıyor(!) Ancak Tweet’leri üç beş RT alarak kendini ele veriyor elbette… Yozlaşma tabandan yayılıyor tavana…

Bu fotoğraf hakkı Ölü Canlar kahramanı Çiçikov’un dolandırıcı kişiliği ve onun ilişki kurduğu toprak sahibi ve bürokrat karakterlerle Rusya’nın feodal yapısının aksaklıkları saptanıyor ironik bir dille.nda bir şeyler yaz.

Gogol’un amacı bir destan-roman olarak tasarladığı Ölü Canlar yapıtında Dante’nin İlahi Komedya’sını örnek alarak tasarlanan “cehennem” bölümünü oluşturmak. Üzerine çalıştığı diğer bölümleri yaktığından bahsediyorlar Gogol’un. Devleti savunduğu, sistemle sıkıntısı olmadığı, kişilerin gerçekçi olmayışı Gogol’u saran eleştiri sarmallarından. Ancak ne olursa olsun insanların yalnızca baskı, fakirlik, sefalet yüzünden nasıl şahsiyetlerini yitirdiğini ve delilik sınırına kaydığını göstermekle kalmıyor ayrıca makam sahiplerinin de farklı olmadığının altı çizilmiş oluyor.

Yayımlayabildiği bölümüyle Ölü Canlar kahramanı Çiçikov’un dolandırıcı kişiliği ve onun ilişki kurduğu toprak sahibi ve bürokrat karakterlerle Rusya’nın feodal yapısının aksaklıkları saptanıyor ironik bir dille.

Instagram’da da Facebook’ta da aynı çılgın saçmalık sürdürülerek takipçi satın alınıyormuş. Ancak orada da like butonuna müdahale edilemediğinden açıkları ele veriyormuş sanal hırsızları.

Paranız boşuna gitmesin sosyal medya uzmanlarını bulun

diye bir şey okudum: “Facebook sayfanız için 50 Bin takipçi satın alıyorsunuz, paylaşım yapmaya başladığınızda parayla aldığınız takipçiler hemen sayfanızı beğenmekten vazgeçiyorlar. Sosyal Medya Uzmanları, sosyal medya hesaplarınızın takipçilerini organik bir şekilde çoğaltmaya bakar, 1000 kişi olur ama hepsi işinizle ilgilenen kişiler olur” deniyor reklamında.