Mekke’ye giden bütün yollar; Doğu’nun romantik olmayan yüzü

Muhammed Esed-Mekke’ye Giden Yol, muhtemelen okumuşsundur. Okumadıysan da işi gücü bırakıp okumaya baş­lamaman için hiçbir ciddi gerekçen olamaz zaten. Okur-yazar büyük bir topluluğun başucu kitabından bahsediyoruz.

Ortadoğu, inanç sosyolojisi, çölün ruhu, Arap kültürü, direniş hareketleri, oryantalizm, doğu-batı, vahdet, ümmet, mez­hep, tevhid, İslam hukuku, kadim şehircilik, emperyalizm, mimari ve birey-toplum ilişkileri gibi birçok meselenin Doğu hayranı bir gazetecinin gözünden derinlemesine ama gerçekten kelimenin tam anlamıyla ‘derinlemesine’ bir tahlilini vaat eden bir kitap bu. Hem de seyahat günlükleri, gezi yazıları gibi akıcı, sarih, lezzetli bir üslupla gerçekleştiriyor bu vaadini.

Cahit Koytak’ın akide şekeri gibi çevirisiyle üstelik. Okuyanlara da bir sözüm var. Kitabın içindeki bir bölüme yeniden ve daha derin bir tefekkürle dikkat kesilmek lazım.

• 11. bölüm, yani İran Mektubu. 50 sayfalık tarihsel bağlam­daki uzun bir bilinçaltının ufuk açıcı özetini yeniden okuyalım.

Hikâye burda başlayınca, Kudüs-İstanbul arasında cere­yan eden Doğu’nun Romantik Olmayan Yüzü kitabına da uğramak gerekiyor. Ve oğlu Talal Esed’in kitaplarına da.