Yenilenen yazlık konut: Özbinar Evi

Özbinar Evi, inşaatı 1976 yılında tamamlanmış olan Datça’daki Aktur Tatil Sitesi’nde yer alıyor. Açık alanları, parkları, bisiklet yolları, alışveriş noktaları, pazar yeri ve sosyal tesisleriyle geleneksel bir kır yerleşkesi yaklaşımıyla tasarlanan Aktur Tatil Sitesi, kırk yılı aşkın süredir mekânsal değerini koruyor.

Sitenin, yerleşim planı ölçeğinde mimari değerini korumasına rağmen zaman içinde yıpranmasıyla revizyona ihtiyaç duyuluyor.

G Mahallesi’nde bulunan yapılardan birine sahip olan Özbinar ailesi, evlerinin güçlendirilerek yenilenmesi amacıyla tadilat sürecini başlatıyor.

Başlangıçta sıcak iklim koşullarına göre tasarlanan site, sağladığı huzurlu mahalle yaşantısıyla yıl boyu sürekli kullanımı teşvik ediyor. Özbinar Evi’nde, yapının dört mevsim kullanılmasına yönelik olarak, çevre ve iklim şartlarına adaptasyonu değerlendiriliyor.

Salon, mutfak, avlu ve iki yatak odasından oluşan orta büyüklükteki evin mekânsal işleyişi kullanışlı bulunduğundan, yeni bir mekânsal organizasyon tasarlamaktan ve mekânsal akışı bozacak eklentiler yapılmasından özenle kaçınılıyor.

Yaz aylarında kullanılmak üzere boyutlandırılan mevcut odaların, kış aylarında artacak ışık ve yalıtım ihtiyacı ana sorunlardan birisi olarak belirleniyor. Özellikle salonun metrajını artırmadan nasıl daha yaşanılır hale getirilebileceği üzerinde durulup iç avluyla birlikte daha elverişli işleyebilmesinin yolları aranıyor.

Bunu sağlamak için iç avluyla salon arasındaki duvar kaldırılıyor ve sürgü camlı bir bölücü duvar yerleştiriliyor. Böylece salon ile iç avlu arasında mekânsal süreklilik oluşturularak bütüncül bir mekân algısı oluşturuluyor.

Zemin kattaki açık mutfak ve yaşam alanı, aynı kattaki yatak odasından bir avlu aracılığıyla ayrılıyor. Bu avlunun yan tarafından, üst kattaki yatak odasına merdiven ile ulaşılıyor. Böylece avlu hem tüm mekanların organizasyonunu hem de mekanların doğal ışık ve doğal havalandırma ihtiyaçlarını karşılıyor.

Salonun, evin girişinde bulunan teras ve devamındaki bahçeyle olan ilişkisi de değerlendiriliyor ve salonun ön cephesi de cam duvar olarak tasarlanıyor. Büyük ebatlarda açılabilen sürgü camve tamamı açılabilen güneş kırıcı lameller kullanılıyor. Böylece salon, iç avlu ile ön bahçe arasında bir ara mekân haline geliyor.

Zemin kattaki mekanlar ve üst kattaki iki yatak odası arasındaki dolaşımın dış mekâna çıkmadan sağlanabilmesi amacıyla merdiven, cam duvarlarla iç mekâna dâhil ediliyor.

Merdiven ve üst kattaki yatak odalarını birbirine bağlayan köprünün tasarımında, evin diğer bölümlerinde bulunmayan sarı bir renk ve akrilik malzeme kullanılarak dikkat çekici bir etki sağlanıyor. Böylece yataydaki bütünlük düşeyde de devam ettiriliyor.

Bütüncül mekânın diğer parçası olan mutfak; salon ve avluyla birlikte çalışıyor.

Mevcut yapının plan kurgusunda iç avlu, dışarıya tamamen kapalı olarak tasarlanmışken önerilen projedeyse metal lamellerle yarı açık bir duvar kurgulanıyor. Böylece avlu, dıştaki yan bahçeyle görsel olarak ilişkilendiriliyor.