Yaşayan tarihi bir yapı: Lokomotif Atölyesi
Avustralya’nın Sidney bölgesinde bulunan ve günümüze ulaşmış endüstriyel bir miras olan Tarihi Lokomotif Atölyesi, 2022 yılında adeta yaşayan bir müzeye dönüştürüldü. Lokomotif atölyesinin yaşayan bir müzeye dönüştürülmesinin temel nedeni durağan bir sergiden ziyade ziyaretçilerin tarihi deneyimleyebileceği ve onunla etkileşime girebileceği dinamik bir alan oluşturulması oluyor. Tarihi izlerin bulunduğu endüstriyel dönem binası, günümüz ile harmanlanarak çok yönlü ticari ve topluluk alanlarına ev sahipliği yapacak şekilde planlanıyor. Yapı, kendi hikayesini anlatan ve geçmiş sakinlerinin yaşamlarına ışık tutacak şekilde tasarlanan proje, Sidney’e yeni bir soluk getirerek tarihi bir cazibe merkezi olarak kamuya kazandırılıyor.
Avustralya’nın Yeni Güney Galler eyaletinde bulunan Tarihi Lokomotif Atölyesi 1871’de inşa ediliyor. 100 yılı aşkın bir süre Lokomotif Atölyesi bölgesi, Avustralya'nın demiryolu ağının temel bir bileşeni olarak rol oynamakla birlikte ulaşım ve endüstriyel kalkınmaya da önemli bir katkı sağlıyor. Bu kalkınma döneminde atölye, tarihinin en zirve dönemini yaşamaya başlıyor ve 5000'den fazla işçiyi istihdam ediyor, ortaya çıkan başarılı gelişim sonucunda Avustralya'daki en büyük sanayi kompleksi haline getiriliyor. Lokomotif Atölyesi’nin yıllar içindeki gelişiminin yanı sıra teknolojik ilerleme ile beraber dönemin artan talep ve ihtiyaçları neticesinde buhar gücünün yerini dizel ve elektrikli motor gücüne bırakmasıyla daha modern lokomotif teknolojilerine ihtiyaç duyuluyor fakat lokomotif atölyesinin artan bu talebe altyapısı yetersiz kaldığı için 1988 yılında kapanmak zorunda kalıyor.
Atölyenin kapanmasının ardından Avustralyalı ünlü fotoğrafçı David Moore, 1993 yılında Tarihi Lokomotif Atölyesi’nin fotoğraflarını çekiyor, önemli bir miras olan Lokomotif Atölyesi’nin dönüşen geleceğine ilişkin belirsizlik döneminin bir kaydını alıyor. Bu görüntüler, bir zaman sonra toplumda yankı uyandırıyor ve tartışmalara sebep oluyor. Ve önemli bir mirası korumak adına bir adım atılma kararı alınıyor, lokomotif atölyesinin bulunduğu tesis, inovasyonu ve teknoloji araştırmalarını teşvik etmek amacıyla Avustralya Teknoloji Parkı'na dönüştürülüyor. Ne yazık ki bu dönüşüm, yerel toplumu hiçe sayan, bağımsız bir iş parkının oluşmasıyla sonuçlanıyor.
Avustralyalı Mirvac Mimarlık Şirketi, önemli bir tarihi yapıyı bu durumdan kurtarmak için Tarihi Lokomotif Atölyesini dönüştürmek ve hak ettiği değerine kavuşturmak istiyor, bunun için miras danışmanı Curio Projects'in desteğiyle yürüttüğü Lokomotif Atölyesi dönüşüm projesini başlatıyorlar. Tarihi değeri olan bu proje, bir miras binasını yeniden canlandırmayı ve aynı zamanda da onu ticari olarak yaşanabilir hale getirmeyi amaçlayan bir ticaret ve perakende merkezine dönüştürülüyor.
Yenileme projesi, 3 katlı ve 15 bölmeye yayılmış 31.000 m2'lik geniş bir alanı kapsıyor. Çağdaş perakende ve ticari alanları birleştiren hibrit, karma kullanımlı bir destinasyon alanının oluşturulması amaçlanıyor. Ayrıca market, yemek mekanları, spor salonu ve eğitim tesislerinin eklenmesi, bölgeyi gerçek bir toplum merkezi haline getiriyor. Lokomotif atölyesinin çok amaçlı bir ticari ve toplumsal bölgeye dönüştürülmesi, gerçekten de şehrin lokomotif tarihinin ilgi çekici ve özen gösterilerek korunacağını sergiliyor. Bu proje yalnızca miras listesindeki binayı korumakla da kalmıyor, aynı zamanda modern bir dokunuş ekleyerek burayı hem yerel topluluğa hem de ziyaretçilere hitap eden canlı ve çok işlevli bir alan haline getiriyor.
Projenin temel hedeflerinden biri, binanın mirasını korumak olduğu için yeni yapı elemanları, geri dönüştürülebilir ve binanın orijinal mirasına duyarlı olacak şekilde tasarlanıyor. Lokomotif Atölyesindebulunan ağır ahşap kirişler, alçıpan gibi modern malzemelerle kaplanmak yerine onları işlevsel ve estetik açıdan ön plana çıkaracak şekilde oturma yeri, sergi mobilyası veya tabela olarak kullanılıyor. Atölyede bulunan orijinal toprak zemin, duvar setlerinde kullanılıyor ve bu yapılan müdahale tarihi döşemelerin bile yeniden tasarlanıp iç tasarıma dahil edildiği anlamına geliyor. En ilgi çekici olan ve ziyaretçiler tarafından büyük beğeni toplayan tasarım ise orijinal demirci ocağının tam çalışır duruma getirilmesi ve bununla beraber demirci ocağından gelen kokunun mekana yayılması, ziyaretçilere çoklu duyusal bir deneyimin keyfini çıkarabileceği bir alan tanıyor.
Lokomotif Atölyesi'nin dönüşüm projesi aslına bakılırsa, önemli bir miras alanın zengin tarihini korurken modern bir topluluğun ihtiyaçlarına hizmet edecek şekilde nasıl uyarlanabileceğinin de önemli bir örneği oluyor. Ziyaretçilerin tarihi ve kültürel bir etkileşim deneyimi yaşaması için iç tasarıma entegre edilen 3D projeksiyonlar, grafikler ve ekranlar tasarlanıyor. Bu yaklaşım mekana hayat veriyor ve ziyaretçileri birden fazla duyusal düzeyde meşgul ederek ziyareti daha sürükleyici ve eğitici hale getiriyor. Bununla beraber ziyaretçilerin geçmişle interaktif bağlantı kurmasını sağlıyor ve lokomotif atölyesinin en parlak döneminde yaptığı işlerden ötürü takdir edilmesine olanak tanıyor.
Özetle Mirvac Şirketinin yapmış olduğu tasarım yaklaşımı, ziyaretçiler tarafından büyük beğeni toplamaya devam ediyor. Önemli bir miras olan lokomotif atölyesinin orijinalliğini bozmadan günümüz ile buluşturması, ilgi çekici ve sürükleyici bir ziyaretçi deneyiminin oluşmasını sağlıyor. Bir zamanlar lokomotif atölyesinde çalışan ve yaşayan insanların hikayelerini günümüzün ziyaretçisiyle birleştirmesi tarihine verdiği önem ve saygıyı tekrardan gözler önüne seriyor.
Proje ile ilgili videoya linkten ulaşabilirsiniz.
Proje | Locomotive Workshop |
Mimar | Sissons architecture |
Alan | 31.000 m² |
Yıl | 2022 |
Yer | Avustralya |