Yangından sonra yeniden doğan kentsel simge: Yasemin Kafe

Karşıyaka Bostanlı’daki sosyalleşme, toplanma ve denize yaklaşma mekanı olan Yasemin Kafe, İzmir içerisinde önemli bir sembol olarak tanımlanıyor. Kent simgesi olan kafenin ağır hasar aldığı yangının ardından yeniden inşa edilmesi ve toplumsal bellekte yerini sürdürmesi amaçlanıyor. Mert Uslu Mimarlık bu projede, alanı kentsel açıdan yeniden ele alarak fiziksel etkileşimi geliştirmeyi planladı.

Renovasyon projesi, kafenin önceki dönemde sahip olduğu problemlere odaklanıyor. Zemin kotunun denizi görmemesi ve parçalı mekanların bütünsel bir karşılığı olmaması gibi temel sorunlar çözülüyor. Mevcut yapının kullanıldığı süre boyunca yaşadığı yıpranmalar ve yangın sonrası oluşan fiziksel yıkım ortadan kaldırılıyor. Yangının sadece servis alanlarına etki etmiş olmasına rağmen kafe bütünüyle yeniden tasarlanıyor.

İlk dönemlerinde denize oldukça yakın olan kafe, kıyı şeridinin doldurulması ve diğer bazı düzenlemeler sebebiyle denizden uzaklaşıyor. Bu değişimler, kafenin fiziksel olarak dezavantajlı duruma düşmesine sebep oluyor. Kapalı alanlardaki sık kolonlar ve alçak tavan, oldukça geniş mekanın bir bütün olarak algılanmasını engelliyor.

Kafenin ana caddeye bakan cephesinde yer alan servis alanları herhangi bir nitelikli mimari özellik barındırmıyor. Ayrıca oturma alanı ile cadde arasında bir set oluşturuyor. Bu bağlantı sorunu, hem görsel açıdan hem de mekansal açıdan kafe için olumsuz bir görsel algı meydana getiriyor.

Mert Uslu Mimarlık, yangın etkisinin yanında tespit edilen sorunlara yönelik bir tasarım gerçekleştiriyor. Yasemin Kafe’nin yeni halinin kentlinin hafızasında nasıl yer edeceğine odaklanılıyor. Özel olarak tasarlanmış bir mekan olarak sembolik değerinin artması hedefleniyor.

Servis alanlarında bulunan betonarme prefabrik duvarlar korunurken oturma alanındaki sık ve büyük kolonlar yıkılıyor. Denizle görsel temasın tekrar sağlanması için zemin kotu 70 cm yükseltiliyor. İç mekan hacmi azaldığı için özellikle basık olan ıslak mekan ve servis alanlarında çatı kotu arttırılıyor. Çelik taşıyıcılar ile yeni bir çatı düzlemi oluşturuluyor.

Yeni çatı, iç ve dış mekanlarda açık ve yarı açık alan oluşturacak hareketli bir sistem olarak geliştiriliyor. Çatı düzlemi, iklimsel veriler baz alınarak planlanıyor. Hareketli çatı sistemi ile oluşturulan yarı açık ve açık alanlar, biyoklimatik konfor sağlıyor. İç mekanlardaki ağaçlar, biyoklimatik konforu destekliyor.

Kafenin başta caddeye bakan cephesi olmak üzere belli alanları multi perfore alüminyum paneller ile kaplanıyor. Paneller, servis alanlarını gizlerken dikkat çekici bir görünüm sunuyor. Panellerin zikzak çizen formu ve delikli yapısı güneş ışığını farklı şekillerde yansıtıyor. Beyaz paneller üzerindeki gece aydınlatması ise cadde üzerinde kafenin dikkat çekmesini sağlıyor.

Paneller servis alanını çevreleyerek yapının denize bakan cephesine kadar uzanıyor. Yasemin bitkisi, panellerin yanına ekilerek zamanla boşluklara tutunması hedefleniyor. İç mekanlardaki peyzaj öğelerinin yanında panelleri saran yasemin bitkisi kafeyi simgeliyor.