Taş ocağından açık hava kütüphanesine: Quarry No:8 Book Mountain

DnA_Design and Architecture, 2004 yılında Xu Tiantian tarafından Pekin'de kuruluyor. Stüdyo, 2022 yılında Çin'in Jinyun ilçesinde bulunan binlerce ocak arasında yer alan terk edilmiş taş ocaklarını, bölgeyi yeniden canlandırma amaçlı daha geniş bir proje kapsamında yerli halk ve turistler için kamusal tesislere dönüştürüyor.

Bölgedeki zengin anıt ve kaya yazıtlarından yararlanan stüdyo, ocakların mevcut karakterini mümkün olduğunca vurgulamaya odaklanıyor.

9 No'lu Taş Ocağı'ndan birkaç metre ötede, iç kısımda çeşitli platformlara dağılmış okuma ve çalışma yeri olan 8 No'lu Taş Ocağı'nın girişi bulunuyor.

Alan, dağın içine yaklaşık 50 metre uzanıyor ve yaklaşık 40 metre yüksekliğe ulaşıyor.

İç kısımdaki yanal taş teraslar, ancak belirli bir çaba ile tırmanılabilen 12 metre yüksekliğe kadar beş seviye üzerinde gelişiyor. Merdivenlerle erişilebilen bu platformlarda, ziyaretçilerin kendilerini taş yazıtlara ve kaligrafi dünyasına kaptırabilecekleri kitap rafları ve çalışma alanları yer alıyor.

Kütüphane olarak programlanan 8 numaralı Taş Ocağı, orijinal taş ocağı platformunu ve ortasından yukarıya doğru küçük bir patikayı koruyarak 36 metre net yüksekliğe kadar oyuluyor.

Stüdyo modern kütüphane için "Her bir platform, kişinin okuyabileceği, taş sürtünmelerinden hat çalışması yapabileceği ve gelecekte e-kitaplara erişebileceği çok kültürlü bir çalışmadır.” ifadelerini kullanıyor.

Dağın şekliyle ters görünen mağara, yukarıya bakarken bir ritüel duygusu uyandırıyor. Taş ocağı çağdaş bir kamusal platform olarak yeniden kullanılırken bu ritüel ve kültürel metaforlar,zaman ve mekânın farklı boyutlarından birbirine bağlanıyor.

Galerilerden sonra 27 metre uzunluğundaki bir tünel ile 2 No'lu Taş Ocağı'na çıkılıyor.

Taş ocakları kazı yapılarak önceden var olan mekanlar olduğu ve tipik binalardan farklı bir tasarım süreci yaşadığı için kapsamlı tasarım eklemeleri gibi görünmeme sorunu yaşıyor. Tasarım ekibi bu konuda geleneksel düşünme biçiminden uzaklaşıyor ve taş ocaklarına minimum müdahale ile ölçek ve yön duygusu sağlıyor.

Quarry 8 adlı ilk taş ocağı açık bir kütüphaneye dönüştürülürken mevcut taş platformları korunuyor,çelik ve preslenmiş bambudan yapılmış yeni beton basamaklar ve oturma alanları taş ocağına uyarlanıyor.

İkinci çukur olan Quarry 9, konik, kavernöz formunun akustik özellikleri sayesinde performans alanı olarak kullanılıyor. Kaidesine düz taştan bir sahne ve gömme oturma alanı ekleniyor.

Üçüncü alan olan Quarry 10, taş ocakçılığı sürecini göstermek için ahşap detaylara sahip basamaklı bir oturma alanına dönüştürülüyor.

DnA ekibi taş ocakları projesi hakkında “Proje, kesintiye uğrayan doğayı onarmak için ekolojik bir gelişmedir; terk edilmiş taş ocaklarının yeniden kullanılması, yerel toplumu bin yıllık tarihi ve mirasıyla yeniden birleştiriyor.” diyor.

Taş ocağı projesi jeolojik güvenlik değerlendirmesi ve jeoteknik güçlendirme gerektiriyor. Bu yüzden inşaat gelenekselci bir inşaat müteahhidinden ziyade bir tünel mühendisliği şirketi tarafından yapılıyor.

Stüdyo, "İlk üç taş ocağı, terk edilmiş madenlerin ve taş ocaklarının yeniden kullanımı konusunda şimdiden dikkatleri ve tartışmaları artırdı." diyor.

Bölgedeki diğer taş ocaklarının daha da geliştirilmesinin yanı sıra, tüm yeni alanlar arasında doğal bir rota oluşturan bir yol üzerinde bir bilgi merkezinin inşa edilmesi planlanıyor.