Saint Bavo Katedrali’nin dikkat çeken renovasyonu

Gent Altar Panosu.
Gent Altar Panosu.

Van Eyck kardeşlerin 15. yüzyılda yaptığı dünyaca ünlü Gent Altar Panosu, yıllar süren titiz çalışmaların ardından restore edildi. Pano, Saint Bavo Katedrali içinde merkezi bir yere taşındı ve Bressers Architects panonun ihtişamını ziyaretçilere sunmak için katedral içerisinde yeni bir sirkülasyon planı tasarladı.

Renovasyon projesinin ana öğesi olan ziyaretçi giriş yapısı.
Renovasyon projesinin ana öğesi olan ziyaretçi giriş yapısı.

Hubert van Eyck ve Jan van Eyck’in yaptığı Gent Altar Panosu’nun orijinal boya katmanlarının yeniden ortaya çıkarılmasını içeren restorasyon çalışmaları Ekim 2012'de başlıyor ve ilk iki aşaması 2020 baharında tamamlanıyor. Son aşamanın 2022 ile 2025 yılları arasında yapılması planlanıyor.

Mahzen katında çeşitli mekan düzenlemeleri yapılıyor.
Mahzen katında çeşitli mekan düzenlemeleri yapılıyor.
Saint Bavo Katedrali gotik üslupta 13. yüzyılda tamamlanıyor.
Saint Bavo Katedrali gotik üslupta 13. yüzyılda tamamlanıyor.

Gent Altar Panosu, Belçika’nın Gent kentinde Saint Bavo Katedrali’nde yer alıyor ve katedralin kendisinden daha çok tanınıyor. Restorasyon çalışmaları yalnızca tarihi panoya odaklanmakla kalmıyor, katedral üzerinde modern eklentiler de tasarlanıyor. Bressers Architects’in geliştirdiği renovasyon projesi, yapıya dokunmadan katedralin yan duvarına yaslanan yeni bir ziyaretçi merkezi içeriyor. Bu sayede katedral, mahzen ve etkileyici Gent Altar Panosu ziyaret ediliyor.

Ziyaretçi merkezi yapısı, katedralin kuzeydoğusunda katlar arasında bağlantı sağlıyor.
Ziyaretçi merkezi yapısı, katedralin kuzeydoğusunda katlar arasında bağlantı sağlıyor.
Katedralin farklı noktalarındaki küçük ibadet alanlarında fiziki iyileştirmeler yapılıyor.
Katedralin farklı noktalarındaki küçük ibadet alanlarında fiziki iyileştirmeler yapılıyor.

Gent Altar Panosu, 1980’lerden restorasyon sürecine kadar katedralin Villa Şapeli kısmında bulunuyor. Yetkililer, dini ve kültürel turizmi iyileştirmek için panonun yerini katedral içerisinde değiştirmeye karar veriyor. Panonun yeni konumu, yüksek koronun merkezi ve katedralin en büyük apsisli şapeli olan Sacrament Şapeli olarak belirleniyor.

Parlak pirinç yüzeyler tarihi duvarların ve betonarme yüzeylerin sönük grisi içerisinde öne çıkıyor.
Parlak pirinç yüzeyler tarihi duvarların ve betonarme yüzeylerin sönük grisi içerisinde öne çıkıyor.

Katedralin içine girer girmez tarihi gotik yapının ihtişamı göze çarpıyor. Bressers Architects, ihtişam hissini geliştirmek için kuzey transeptindeki ziyaretçi girişini, katedrale uyum sağlarken aynı zamanda dikkat çekmek için tasarlıyor. Açık pirinç giriş kapısı dikkat çekiyor ve ziyaretçiyi yapıya girmeye davet ediyor. Giriş yapısında yer alan kilitli dolaplar, katedralde halihazırda bulunan ahşap, ince pirinç dolgu gibi malzemeler kullanılarak tasarlanıyor yapıyla bütünleşiyor. Bir duvar paneli işlevi gören dolaplar aynı zamanda güney transeptindeki giriş portalının karşıt panellerine atıfta bulunuyor.

Malzeme seçimi sayesinde ek yapı katedralin doğal bir parçası gibi gözüküyor.
Malzeme seçimi sayesinde ek yapı katedralin doğal bir parçası gibi gözüküyor.
Pirinç yüzeyler katedralin eski dokusuna uyum sağlıyor.
Pirinç yüzeyler katedralin eski dokusuna uyum sağlıyor.

Bressers Architects, katedralin bahçesindeki papazlar meclisi bölümünün olduğu yerde kamusal, yarı kamusal ve özel alanları birbirine bağlayan okunabilir ve sezgisel bir "gezinti yeri" tasarlıyor. Katedralin etrafındaki alanın tepeye doğru eğimi bulunması sebebiyle ziyaret edilecek çeşitli bölgeler farklı kotlarda konumlanıyor. Eğimler uygulanarak bina kabuğunda yeni açıklıklar oluşturuluyor ve bu gezinti yolu tüm alanları birbirine bağlıyor.

Gent’in kalbi olarak bilinen Sint Baafsplein Meydanı ve Saint Bavo Katedrali.
Gent’in kalbi olarak bilinen Sint Baafsplein Meydanı ve Saint Bavo Katedrali.

Renovasyon projesi kapsamında gerçekleştirilen ek alanlar katedralin farklı bölgelerinde yer alıyor. Birbirinden bağımsız olan bu alanlar; basit detaylandırma ve homojen malzeme seçimi ile karakterize edilen, tekrar eden net bir mimarinin entegre edilmesiyle bütünlük oluşturuyor. Ortak mimari dilin tekrar edilmesi, farklı mekanlar arasında bir kılavuz görevi görüyor.

Renovasyon projesinde belirgin bir mimari dil üzerinde çalışılıyor.
Renovasyon projesinde belirgin bir mimari dil üzerinde çalışılıyor.
Depolama ve sergileme alanları.
Depolama ve sergileme alanları.

Mevcut yapıdaki örneklerden hareketle seçilen pirinç malzeme, tarihi yapı içerisindeki yeni müdahalelerde yer alıyor. Rampalar, kapılar, merdivenler ve korkuluklar pirinç detaylarla kaplanıyor. Altın rengindeki parlak yüzeyler, ziyaretçiye yapı boyunca eşlik ediyor.

Pirinç yüzeyler, görünürlükleri sayesinde erişilebilir bir karakter oluşturuyor.
Pirinç yüzeyler, görünürlükleri sayesinde erişilebilir bir karakter oluşturuyor.

Ahşap mobilyalar pirincin ardından ikincil rolü üstleniyor. Pirinç net şekilde öne çıkarken ahşap müdahaleler, ziyaretçi merkezinin işleyişi için gerekli olan mobilyalara şekil veriyor. Katedralin mevcudunda pirinç ve ahşap unsurlar bol miktarda bulunuyor. Aynı malzemelerdeki yeni ekler, katedralin ahengine katkı sağlıyor. Son olarak beton, ek yapılarda destekleyici unsur olarak kullanılıyor. Betonun yumuşak grisi, ziyaretçinin dikkatini katedralin doğal taş unsurlarında tutuyor.

Ahşap müdahalelerde renk seçimi katedralde mevcut olan tonlar dikkat edilerek yapılıyor.
Ahşap müdahalelerde renk seçimi katedralde mevcut olan tonlar dikkat edilerek yapılıyor.
Ziyaretçi merkezi ile katedralin daha fazla insan tarafından deneyimlenmesi amaçlanıyor.
Ziyaretçi merkezi ile katedralin daha fazla insan tarafından deneyimlenmesi amaçlanıyor.

Katedraldeki geniş sanat hazineleri koleksiyonunu sergilemeyi kolaylaştırmak ve depolamak için mahzende yenileme yapılıyor. Restore edilmiş tarihi ortamda birçok sanat eseri ve koleksiyon sergileniyor. Bir dizi vitrin hem sanat eserlerini sergiliyor hem de ideal saklama koşulları sağlıyor.

Cam kaplı sirkülasyon alanı, katedralin tarihi duvarlarının görülmesine olanak tanıyor.
Cam kaplı sirkülasyon alanı, katedralin tarihi duvarlarının görülmesine olanak tanıyor.
Sirkülasyon alanından şapele giriş.
Sirkülasyon alanından şapele giriş.

Bressers Architects katedrale herkesin rahatlıkla erişebilmesi için geliştirmelerde bulunuyor. Öncesinde alanın sadece %30'u engellilerin erişimine açıkken artık tamamına erişim sağlanabiliyor. Bu amaçla tam teşekküllü bir asansör, korkuluklara sahip kolay erişilebilir merdivenler ile tarihi katedrale ulaşılıyor.

Sirkülasyon alanı ile kilise duvarı arasında mesafe bırakılıyor.
Sirkülasyon alanı ile kilise duvarı arasında mesafe bırakılıyor.
Özgün tasarım ile katedralin karakteri destekleniyor.
Özgün tasarım ile katedralin karakteri destekleniyor.

Katedral, yenilikçi mimari tekniklerle donatılarak sürdürülebilir bir yaklaşım sergileniyor. Yapı kabuğunda mümkün olan yerlerde yalıtım malzemeleri uygulanarak katedral enerji verimli hale getiriliyor. Elektrik, ısıtma, havalandırma ve yangın güvenliği altyapıları, katedrale incelikle entegre ediliyor.

Gotik üsluba sahip kilisenin yan nef alanı.
Gotik üsluba sahip kilisenin yan nef alanı.
Yeni eklentiler gotik iç mekana kıyasla oldukça sade bir görünüme sahip.
Yeni eklentiler gotik iç mekana kıyasla oldukça sade bir görünüme sahip.
Renovasyon projesi ile katedralin farklı katları aktif şekilde kullanılıyor.
Renovasyon projesi ile katedralin farklı katları aktif şekilde kullanılıyor.
Plan.
Plan.
Plan.
Plan.
Kesit.
Kesit.
Proje

Saint Bavo Cathedral VisitorsCentre

Mimar

Bressers Architecten

Yıl2021
Konum

Gent, Belçika

Fotoğraf

Tim Van de Velde