Rio Olimpiyat mekanlarından kamusal parka dönüşüm: Rita Lee Park
Rio merkezli Ecomimesis’in gerçekleştirdiği peyzaj ve kentsel planlama müdahalesi, Rio Olimpiyatları için inşa edilen Olimpiyat Parkı'nın bir bölümünü canlı bir kamusal alana dönüştürüyor. 2023'te 75 yaşında vefat eden Brezilyalı rock ikonu Rita Lee’nin adını alan ve toplam alanı 136 bin m² olan Parque Rita Lee, bölge halkına meydan, kaykay parkı, 120 m² tırmanma duvarı, çoklu spor sahaları, çocuk oyuncaklarının bulunduğu bir alan ve 200 ağaçlık orman sunuyor.
Rio Olimpiyatları'nın mirası, inşa edilen tesislerin sonrasında yeterli kullanımına ulaşamamasıyla "tutulmayan vaat" olarak nitelendiriliyor. Özellikle yerel topluluklardan alınan veya yerel toplulukların erişemeyeceği arazilere inşa edilen bu tesisler, bakımsız durumda kalıyor.
Park, başlangıçta büyük kalabalıkları ağırlamak ve halkın kullanımını için tasarlanıyor ve olimpiyatların sona ermesinin ardından Park'ın yeni kullanımlara uyarlanması planlanıyor.
2022 yılında Rio de Janeiro Belediyesi tarafından olimpiyat mirasınınhalka açık bir parka dönüştürülmesi için bir ihale açılıyor. Bu proje konsepti, alandaki bitki örtüsünün artırılmasını ve aktif halka açık alanlar oluşturmasını öngörüyor.
Rio Barra da Tijuca'daki Olimpiyat Parkı'nın bir parçası olan Olimpiyat Yolu, Tenis Merkezi ve Canlı Alan gibi 2016 Yaz Olimpiyatları'nınönemli mekanları birbirine bağlayan yaya yolu, yenileme planının bir parçası olarak dönüştürülüyor.
Olimpiyat Yolu ve yakın çevresinin yeniden geliştirilmesi ve toplam 140.000 metrekarelik Rita Lee Park’a dönüştürülmesi, Rio merkezli bir mimarlık firması olan Ecomimesis tarafından gerçekleştiriliyor.
Ecomimesis'in kamusal alanda peyzaj projesi, 2016 sonrası Olimpiyat alanının bazı dezavantajlarını ele alıyor. Yerel topluluğa sağlanan olanakları geliştirmeyi amaçlayan tasarım ekibi, yaya yolu boyunca dinlenme, peyzajlı teraslar ve oyun alanları serpiştirerek parkın işlevlerini çeşitlendirmeyi öneriyor.
Tasarım ekibi alanı, yol boyunca birbirine karışan farklı özelliklere sahip iki park tipolojisine bölmeyi öneriyor. Doğrusal Park (Linear Park) ve Kentsel Park (Urban Park)olarak adlandırılan parklar, erişilebilir, demokratik, dinamik ve birbirine bağlı alanlar kavramlarını temel alıyor.
Doğrusal Park, 60 metre genişliğinde ve 1,2 kilometre uzunluğunda geniş bir cadde olarak tasarlanıyor ve eğlence odaklı bir gezinti yolu işlevi görüyor ve gölgelik alanlar, umumi tuvaletler ve dinlenme ve sosyalleşme alanları ile destekleniyor.
Park girişini Lagün'e bağlayan bu kesintisiz cadde, halihazırda inşa edilmiş döşeme yapısının üzerine yerel Atlantik Ormanı ağaçlarının dikilmesiyle yeni bitki yataklarının oluşturulması,kentsel mobilyalarla dinlenme alanlarının oluşturulması ve Canlı Alan ile buluşma alanlarının oluşturulması yoluyla alanı yeniden tanımlama sürecini içeriyor.
Kentsel park, rekreasyon ve dinlenme alanları, oyun alanları, spor sahaları ve renkli bir kimlik ile ziyaretçileri çekmeyi amaçlıyor. Park yola bitişik alanları içeriyor ve projeyi komşu arazilere bağlıyor.
Spor aktiviteleri için dinamik bir alan olarak tasarlanan parkta alanların kullanımları zemin tasarımı ile dörde bölünüyor: 1. Farklı çocuklar için oyuncakların bulunduğu çocuk alanı, 2. Aileler için mobilyalar ve piknik alanı bulunan oturma ve toplantı alanı, 3. Futmesa, masa tenisi, basketbol ve tırmanma gibi sporları teşvik eden spor alanı ve 4. Kaykay parkı.
Mimarlar, Kent Parkı'nın tüm bireyler için erişilebilir olmasını ve sağlanan olanakların yerel topluluğun ihtiyaçlarını karşılamasını hedefleyerek kentsel planlama müdahalelerini tasarlıyor. Parkta ayrıca iki çok amaçlı saha, bir etkinlik alanı, bir çocuk oyun alanı, bir su oyun alanı, bir yaşlı fitness alanı, bir tırmanma duvarı bulunuyor.
2.600 metrekarelikıslak meydan alanı ağaçları simüle eden 47 metal yapısıyla çocukları eğlendirmeyi vaat ediyor. Arıtılmış su, kullanımının ardından filtreleniyor ve sisteme geri dönüyor.
1969'dan beri yaygın kentleşmenin neden olduğu ekolojik hasarı düzeltmeyi amaçlayan Rita Lee Park, şehir içindeki daha geniş bir peyzajlı alanlar ağının parçası olarak planlanıyor. Bu mavi-yeşil altyapı alanlar, yerel fauna ve flora ile inşa edilmiş çevre arasındaki anlamlı ekosistem etkileşimlerini yeniden kurmayı hedefliyor.
Ekolojik ilkelere dayanan plan, 800 metrekarelik Atlantik Ormanı korusu oluşturulmasını, 1.100 yeni yerel ağaç fidanıyla ağaç dikilmesini ve park boyunca 8.000 metrekarelik geçirgen yeşil alan eklenmesini de içeriyor. Bu sayede, yalnızca sitenin işlevsel programı ve renkli tasarımı değil, aynı zamanda bitki örtüsünün de canlanması ve daha yeşil bir park haline gelmesi planlanıyor.
Mimarların açıklamalarına göre Rita Lee Park projesi "sakinleri doğayla yeniden buluşturmayı, doğa-biyolojik çeşitlilik-toplum ilişkisine dair farkındalığı teşvik etmeyi" amaçlıyor.
Proje | Rita Lee Park |
Mimarlar | Ecomimesis Soluções Ecológicas |
Alan | 136.000 m² |
Yer | Barra da Tijuca, Rio de Janeiro, Brezilya |
Yıl | 2024 |
Mimar ekibi | Amanda Saboya, Caroline Fernandes ve Pierre-André Martin |
Video editörü ve fotoğrafçı | Rafael Salim |