Nehir kıyısındaki yeşil koridor: Atelier DYJG

Yungang Tesisi, Yangtze Nehriile Pengxi Nehri’nin birleştiği üçgen bir yamacakonumlanıyor. Bulunduğu bağlamın zorlu ve çeşitli kıyı sorunlarının yanında, alan yenilenme için de uygun bulunuyor. 2014 yılında yaklaşık 33 kilometre, 448 hektarlık sahil bölgesi tasarım alanı olarak ele alınıyor. Taranan alandan şehir merkezine yakın 10 kilometrelik sahil alanı için önerilen tasarım 2021 yılında kullanıcısıyla buluşuyor.

Mevcut proje alanında var olan niteliksiz ve çorak alanları çok yönlü işlevlere büründürerek farklı mekanlar oluşturuluyor ve 10 km’lik kamusal, ekolojik bir koridor elde ediliyor. Proje tasarım hamlesi olarak kıyı alanlarını nitelikli yeşil alanlarla çarpıştırarakalanın dinamik iç enerjisini kıyıya aktarmayı hedefliyor.

Yungang rıhtımında niteliksiz kamusal alan eksikliğinin yanında, ele alınan bir tasarım ve planlama sürecinden geçmemesi, alandaki çoklu problemleri göz önüne seriyor. Sahil bölgesinde bulunan büyük ölçekli yapılaşma durumu yeşil alan kopukluğuna neden oluyor. Bölgenin sahip olduğu topografik özellikler nedeniyle şehir ile su ilişkisi dikey bir bıçakla kesiliyor. Bu durum da nehri şehirden kopararak bir obje durumuna sokuyor.

Proje alanının zorlu durumu için belirlenen tasarım hamlelerinden ilki kamusal alan ve kıyı koşullarını entegre ederek beraber kurgulamak oluyor. Master plan ölçeğinde tüm kıyı boyunca trafik hareketini yavaşlatarak halkı nehir kıyısıyla bağlayacak, kentsel ara yüz oluşturan mekanlar kurgulanıyor. Kıyı da bulunan kentsel kanalizasyon boruları ve büyük köprüler gibi altyapı sorunları da giderilerek nitelikli kamusal alanlar oluşturuluyor.

Bütün alan sorunlarının kabulüyle beraber kıyıda, entegrasyonu sağlayacak iki farklı zemin tasarlanıyor. Alt ahşap zemin en yüksek su seviyesi boyunca yerleştirilerek yürüyüş ve bisiklet parkuru için uygun bir hal alıyor. Üst ahşap zemin ise altyapı sistemlerinin üzerine konumlandırılıyor. İki çapraz yerleştirilmiş zeminler sayesinde kıyı boyunca var olan kötü manzara engellenirken bölge ve nehir arasındaki kopukluğu giderecek kamusal bir arayüz oluşturuluyor.

Tasarım alanında farklı işlevlere sahip birbirinden farklı kamusal açık alanlar kurgulanıyor. Bunlardan ilki dalgalanma bölgesinde bulunan “Sunshine Beach” alanı oluyor. Alanda eski mevcut durumda niteliksiz bir yüzme havuzu ve buz pateni pisti bulunurken zemin yükseltme müdahalesiyle en yüksek su seviyesinin üzerine taşınıyor. Böylelikle tüm yıl boyunca işlevini kaybetmeden kullanılabilen açık kamusal bir alana dönüşüyor. Eski işlevini barındırmak niyetiyle doğu kısımda bir yüzme havuzu yerleştiriliyor. Batı kısımda ise çok işlevli büyük bir plaj kurgulanıyor.

Alanın mevcut durumu ve ihtiyacına göre noktasal ve bölgesel tasarım hamleleri yapılıyor. Bu hamlelerden biri de alanda meydana gelen sel felaketiyle sular altında kalan ve son yıllarda çok miktarda toprak yıkılarak çorak bir araziye dönüşen niteliksiz alanı “MoonlightLawn” adını verdikleri eğlence parkına dönüştürmek oluyor. Park, nehir ve dağ manzarası için nitelikli seyirlik mekanlar barındırsa da kıyı aktiviteleri için de doğru bir adres haline geliyor. Parkta nehir kenarında yürüyüş ve bisiklet parkurları, çim tiyatro ve seyir pergolası bulunuyor.

Diğer bir tasarım hamlesi ise Yangtze Nehir Köprüsü’nün altında bulunan üç tarafı sularla çevrili terkedilmiş yarımadayı kurguya dahil etmek oluyor. “Water Garden” olarak adlandırılan yarımada da mevsimsel bitki alanları bulunuyor. Her mevsim farklı güzellikleri barındıran su bahçesinin merkezinde ise yılın çeşitli zamanlarında çok işlevli açık bir kamusal alana dönüşen çimlik alan yer alıyor. Alanın doğusunda bulunan küçük ölçekli niteliğini kaybetmiş yapay ada, nehrin ortasına kadar ulaşan bir seyir platformuna dönüşüyor.

Tasarım alanında yer alan periyodik su depolamak için oluşturulan alanlar, su seviyesi azaldığında peyzaj görünümünü ve manzarayı kötü bir görünüme ulaştırıyor. Bu durum peyzaj mimarları için tasarım problemi haline geliyor. Her yıl baharın gelmesiyle beraber su seviyesinin azaldığını ve yerel bitki örtüsünün alanda doğal olarak filizlendiğini ve toprak yüzeyi kapladığını keşfediyorlar. Böylelikle bitkilerin yıllık büyüme oranlarını incelenip solma süreçlerini minimumda tutmak için mevcut durum korunuyor.

Kıyı boyunca var olan biyo-çeşitliliği ve manzarayı arttırmak için bazı yerli su bitkileri alana takviye ediliyor. Ayrıca düşük su seviyesindeki alanlara kullanıma açık yollar ve platformlar tasarlanıyor. Bu zeminler dalgalanma bölgesinde olduğundan dolayı suya dayanıklı malzemeler uygulanıyor. Böylelikle rezervuar bölgesi dalgalanma kuşağının sağladığı dinamik manzara Yungang nehir kıyısındaki yeşil kamusal alanla bütünleşerek kıyının bir parçası haline geliyor.

Yunyang Riverside Green Corridor projesi, alanın zorlu şartları karşısında başarıyla tamamlanıyor. Tasarımcıların gösterdikleri multidisilpliner çalışma düzeniyle yakaladıkları mutlak başarı sayesinde üç ülkede kentsel kıyı yönetimi ve iyi bir tasarım modeli olarak sunuluyor. Tasarımın doğa ile kurduğu kademeli ve saygılı ilişki kıyıdaki yapılaşmayı iyileştiriyor. Yapılan tasarım müdahaleler sayesinde küçük kasaba, zamanla yıldız bir şehir haline dönüşerek kentli sayısını artırıyor.