Ice Cubes Çin’in silüetini nasıl değiştirdi?

14 MAYIS 2023 , PAZAR 09:00

‘Buz Küpleri.’

Xinxiang Ice Cubes Kültürel Turizm Merkezi, yapılması planlanan kapalı kayak pisti bünyesinde kış sporlarına ev sahipliği yapacak yeni turizm bölgesinin mimari simgesini oluşturuyor. Projede, tüm bölgeyi birleştiren güçlü bir kentsel gösterge tasarlanması amaçlanıyor. Yapı, klasik bir binadan ziyade ölçeksiz bir heykel, saf ve anıtsal bir hacim olarak ziyaretçilerini karşılıyor.

Yapıda, bölgenin eğlenceli temasını yansıtan, üst üste konularak birbirini dengeleyen 9 ‘buz küpü’ yer alıyor. Bu basit görünüm, yaklaştıkça incelikli ve daha karmaşık hale geliyor. Cam cephelerin dokusu, ışığı ve içeriden gelen görüntüyü filtreleyen çok sayıda karışık yarı saydam buz kristalinden oluşuyor. Gizemi arttıran bu durum, göz önündekini saklarken ziyaretçileri yapıya yönlendiriyor. Buz kristalleri ışığı absorbe ederek geri yansıtıyor. Bu ışık oyunu yapıyı, içinde yaşanılan bir buz kütlesi gibi gösteriyor. Anıtsal görünüm, baskılı cam ve çelik kullanılarak inşa ediliyor. Dışarıdan herhangi bir destekleyici yapı görünmüyor. Cephedeki cam paneller, paslanmaz çelik kablo ve minimal çelik bağlantılarla monte ediliyor.

Cepheler, günün saatine, mevsime ve hava durumuna göre değişen gökyüzünün ışığını yakalıyor. Bazen güneşin altında, parlak beyaz; bulutlu havalarda buğulu; açık havalarda buzlu bir görünüm kazanıyor. Bazen de buzlu dokusuna akseden bulutları ve güneşi yansıtıyor. Binanın görünümü zamanla sürekli olarak değişiyor.

Kompleks her açıdan farklı bir keşif imkanı sunan heykelsi bir yapıl olarak tasarlanıyor. Her biri yaklaşık 17 metre yüksekliğindeki küplerden oluşan ‘yığın’, ziyaretçinin nerede durduğuna bağlı olarak çeşitli şekillerde algılanıyor. Dükkanların bulunduğu caddeden batıya doğru bakıldığında en üstteki küpün, yapı görünümünü vurgulamak üzere yerden 34 m yüksekte konsol yaparak yana kaydığı görülüyor. Güneyden, gölün sakinliğiyle dengelenen bir kompozisyon halini alıyor. Ana yaya girişinin yer aldığı kuzey tarafı, birbirine yaklaşan küpler arasında oluşan 34 metrelik dikey boşluk ile kullanıcıyı içeri davet ediyor. Daha şeffaf olan en üstteki küp, şeffaf kristali andıran yapısıyla, gökyüzünde asılı duran bir temaşa ve rahatlama yeri barındırıyor.

Işıkla donatılan yapı, ziyaretçileri çekerek tüm mahalle için bir kent simgesine dönüşüyor. Bina, karşı konulamaz bir şekilde göze çarpan ve iç yaşamın doğrudan görülmesini engelleyen tekdüze bir ışıltı yayıyor. En üstte yer alan Sky Lounge, manzarayı 360 derece seyretmeye olanak tanıyor.

Yapıların üzerinde yüzer gibi göründüğü su ve göl, yapı sürekliliğini devam ettiriyor. Su üzerindeki yansımayla sıvı hale dönüşen buz küpleri, metaforik olarak huzurlu ve dingin bir ortam sağlıyor.

Architizer, A+Awards kazananı proje hakkında daha fazla bilgi edinmek için Mathieu Forest Architecte'in Kurucusu Mathieu Forest ve Zone of Utopia Tasarım Müdürü Qiang Zou ile röportaj yapılıyor. Tasarımcılara sorulan soru, ‘yerin ruhu’ ile ilgili bir merak içeriyor. Düz bir bina hayal eden müşteriye gökyüzüne açılan, bölgeyi simgeleyen bir kule yapısı öneriliyor. Bu ticari ortamda kültür merkezi, “Ben buradayım!” diyor. Gece- gündüz her yerde görülebiliyor. Şehir perspektifinde, simge yapılar ve kaçış noktaları dikkate alınarak tasarlanıyor.

Tasarım için konsepte neyin ilham verdiğini şu şekilde cevaplanıyor: “Yalnızca yeryüzü ve gökyüzünün sınırlandırdığı manzaraya sahip bir bağlamda tasarıma başlıyoruz. Malzeme ve şekliyle gökyüzüne bağlı tek somut bağlam olan göğü, ‘havanın maddeselliği’ ile yansıtan bir bina olarak tasarlamak istiyoruz. Tasarımımız; mevsimlerin ritmi, iklim ve saatlerin değişimi ile ayna gibi sürekli görünüm değiştiriyor. Değişen gökyüzünün ve manzaranın güzelliğini ortaya çıkarıyor. Cepheler, benzersiz bir tasarımla hiçbir tekrar olmadan tasarlanmış cam baskılı devasa freskleri andırıyor.”

Projenin, Architezer’in 10. yıllık A+Awards ödülünü kazanmasının etmenlerini şu şekilde sıralıyor: “Tekniği ne kadar gelişmiş olursa olsun hislere hizmet eden şiirsel bir mimari içeriyor. Mevcut dünyanın çok fazla ve genele hitap eden, klonlanmış, standartlaştırılmış mimarisini reddetmemiz gerektiğini düşünüyoruz. Coğrafya ve bağlam hissini yeniden keşfederek ulaşılması gereken asıl amacın yaşama keyfi olduğunu asla unutmamalıyız. Kent sanatı olarak mimarlık, herkese hitap edebilmelidir. Bir miktar gizem arıyoruz. Bu gizem mimaride, gölün üzerinde yüzen bir buz kütlesini veya bir fener imgesini yansıtarak sağlanabilir.”

Proje sürecinde karşılaşılan en büyük zorluğun üstesinden nasıl gelindiğini şu şekilde anlatıyor: “En büyük zorluk, maddeselliği yansıtmayan daha manevi bir cephe tasarımı yapmaktı. Camın kalitesini ve rengini, desenlerin yoğunluğunu ve rengini uygun şekilde ayarlamak için birçok çalışma yapılması gerekiyordu.”

Projenin çevresel, sosyal ve kültürel bağlamının tasarımı hangi yönden etkilediğine şu şekilde değiniyor: “Bir mimar için en zor durumlardan biri referans alacak neredeyse hiçbir şey olmayan bir alanda tasarıma başladık. Yalnızca göl boyunca sıralanan turizm bölgesi ve dükkanların yer aldığı planlama aşamasında bir master plan vardı. Planda, yapılacak, kapalı kayak pisti ön plana çıkıyordu. 10.000 konuttan oluşan bölge, yaklaşık 30.000 nüfusu barındıracak. Yapılması planlanan 500.000 nüfuslu yeni Pinyuan kasabasının da bir parçası olacak. Çin endüstrisinin cam sektörünün dinamizminden de faydalandık. Rekor sürede üretilen büyük numuneler, olağanüstü termal performansla istenen rengi ve yoğunluğunu tam olarak geliştirmemize olanak sağladı.”

Projede kullanılan malzeme seçiminde neyin etkili olduğundan şu şekilde bahsediyor: “Yapı, çelik ve cam bir yapıdır. Çelik, prefabrikasyona ve hızlı montaja izin veren, hafif ve cüretkar bir mimariyle uygulanmıştır. Bölgenin kışları soğuk ve kurak, yazları sıcak ve yağışlı olan karasal iklimi dikkate alınarak camın, dezavantajlarını ortadan kaldırdık. Kontrollü havalandırmaya sahip su geçirmez bir çift cidar tasarladık. Kışın çift cidar kapanarak sera etkisi oluşturur ve ısı kaybının önlenmesini mümkün kılar. Yazın su yüzeyinde buharlaşarak soğutulan hava toplanarak çift cidarda dolaştırılır ve ısı birikintilerini tahliye eder. Böylece cephe soğuyarak iklimlendirme ihtiyacını azaltır.”

Tasarımcılar, projede en sevdikleri detaydan şu şekilde bahsediyor: “Yapının yok olarak geride sadece tesirinin kalmasını istiyoruz. Asma cephenin detayları, açılar, çıkıntılar ve hacimler arası geçişler kadar ortak alanlarda da gelişmeye açık kısımlar vardı. Cephe mühendisimiz ile minimalist prensipler üzerinde çalıştık. Çift cidarın her bir camı, yalnızca birkaç santimetrelik 4 adet çelik materyal tarafından tutulur. Basit şeffaf silikon bir parça, sızdırmazlığı sağlar.”

Tasarımda sürdürülebilirliğin etkisinden şu şekilde bahsediyor: “Enerji gereksinimlerini önemli ölçüde azaltan çift cidarlı bir cephe tasarladık. Kışın binayı ısıtmak için enerji harcamaya gerek yoktur. Yapılan termal araştırmalar, tasarımımızın geleneksel çift camlı cepheye kıyasla %50 enerji tasarrufu sağladığını göstermiştir. Birkaç yıl sonra, çift cidarlı kaplamaya yapılan yatırım tamamen telafi edilir ve 50 yıl sonra kazanç önemli ölçüde artar.”

Yapı; Silver in Architecture Kategorileri / Müze, Sergi, Pavyon and sergiler ile Silver in Architecture Kategorileri / Konsept kategorilerinde IDA Design Awards; Architecture + Glass ve Cultural & Expo Centers kategorilerinde 2022 Architezer Awards kazananı olmuştur.