Gelenekselin yorumlanması: Sağra Evi ve Misafirhanesi
Sağra Evi ve Misafirhanesi Ordu’nun ilk fındık sanayicisi Kahraman Sağra’nın iki oğlu (Yener ve Ünal Sağra) için inşa ediliyor. Yapı, Giresun-Ordu karayolu ile Karadeniz sahilleri arasında yer alıyor. 1979 yılında Mehmet Konuralp ve Salih Sağlamer tarafından tasarlanıyor.
Nemli, yağışlı ve ılıman iklime sahip bir bölgede bulunan arazi, Ordu ilinin eteklerinde yer alıyor. İki kardeşin ortak kullanacakları araziye, evlerin yanında bir de misafirhane tasarlanıyor. Mahremiyetin sağlanması için misafirhane evlerden ayrı şekilde planlanıyor.
Toprak kayması ve nem sorunlarına çözüm olması için yaşam alanları yerden yükseltiliyor. Yükseltilen alanlar yağmurlu günlerde saçak görevini üstleniyor. Üç bölüme ayrılan proje alanının güney kısmında havuz; merkezi bölümde konut ve misafirhane; kuzey kısmında ise plaj bulunuyor. Konutların iç tasarımında kullanıcı ailelerin geleneksel geçmişi ön plana çıkarılıyor.
Mehmet Konuralp’in, Sedad Hakkı Eldem’in aksine biçimsel bir referans vermeden ya da sous entendu (açıkça belirtilmemiş) bir referans verdiğini dile getiren Doğan Kuban, Arredamento Dekorasyon’un 11. sayısında yayınlanan yazısında söze şu şekilde devam ediyor: “Buna karşın, eski konut geleneğindeki üç temel düzene sahip çıkmış. Misafir evi- asıl konut selamlık- harem ayrımını anımsatıyor; evin oturma hacimlerinin üst kata alınması Türk konut geleneğinde birinci katın "piano nobile" olarak kullanılmasını sürdürüyor; hayatlı (Eldem’in dış sofa dediği) plan tipi de planlamada yönlendirici olmuş.”
Doğan Kuban, plan düzeni ve ortadaki hayatın bir duvarla kapanarak büyük bir dairesel delikle dışarıya açılmasını, zemin kat revağı ve merdivenlerin konumunu, yarım yüzyıl sonra Le Corbusier’İN Villa Savoye’unun yeniden hayata dönüşü olarak yorumluyor.
Genel yerleşimin uzun aksı boyunca deniz görüntüsünü şeffaf bırakan revak düşüncesini başarılı bulan Kuban, yazısında projenin S.H. EIdem’in varabildiği estetik düzeye de ulaşamadığını ifade ediyor.
Sinan ödüllü Mimar Mehmet Konuralp, Ordu’da tasarladığı Sağra Evi için 2004 yılında yalıtım dergisine vermiş olduğu röportajında şu ifadeleri kullanıyor: “Yörenin yapılarından seranderlerden esinlenmiştim, sonra onu tamamen modern mimari içinde tefsir etmeye çalıştım.”
Cins dergisinde Abdullah Asım Divleli, Emin Selçuk Taşar, Sedat Akdoğmuş tarafından hazırlanan “Yüzyılı anlamak için 100 mimarî eser” başlıklı yazıda Sağra Evi ve Misafirhanesi Türkiye mimarlığını anlamak adına listede yerini aldı.
Proje | Sağra Evi ve Misafirhanesi |
Yer | Ordu, Türkiye |
Program | Konut |
İşveren | Yener Sağra, Ünal Sağra |
Mimarlar | Mehmet Konuralp ve Salih Sağlamer |
Yıl | 1979 |