Dünyanın ilk asma demir yolu: Schwebebahn Wuppertal

Tarihi asma demir yolu nehrin üzerinden ilerliyor.
Tarihi asma demir yolu nehrin üzerinden ilerliyor.

Schwebebahn Wuppertal, 1901 yılında açılan ve o günden bu yana faaliyet gösteren dünyanın ilk çelik asma demir yolu olarak biliniyor. İşlevselliğinin yanı sıra görsel bir estetiğe de sahip olan demir yolu, aynı zamanda tarihi bir mühendislik becerisi olarak görülüyor.

Wuppertal Demir Yolu’nun cadde ile ilişkisini gösteren güncel bir fotoğraf.
Wuppertal Demir Yolu’nun cadde ile ilişkisini gösteren güncel bir fotoğraf.

Her gün yaklaşık 75.000 yolcu taşıyan hat, şehir için önemli bir ulaşım aracı. Ortalama 27.5 km/s hız ile yaklaşık 35 dakika süren 13.3 kilometrelik güzergâh, 20 istasyondan oluşuyor. Şehir için anıtsal bir niteliği olan demir yolu, fütüristik tasarımıyla her yıl birçok turisti bölgeye çekiyor.

Wuppertal hattının duraklarını gösteren bir harita.
Wuppertal hattının duraklarını gösteren bir harita.

 20. yüzyılın başlarında çekilmiş bir fotoğraf.
20. yüzyılın başlarında çekilmiş bir fotoğraf.

1900 yılında inşa edilirken çekilen bir fotoğraf.
1900 yılında inşa edilirken çekilen bir fotoğraf.

Almanya’nın Wuppertal şehrinde gelişen sanayi ile birlikte zamanla trafik yoğunluğu artıyor. Dar bir nehir etrafında gelişen şehirde, artan nüfusun ulaşım problemine Eugen Langen bir çözüm getiriyor. Tarihi adı Eugen Langen Ray Sistemi olan demir yolunun inşaatına 1898 yılında başlanıyor. İnşaat, Wilhelm Feldmann tarafından yönetiliyor ve 3 yılda tamamlanıyor.

20. yüzyılın başlarında çekilmiş bu fotoğrafta, vagonların arabalarla olan ölçek ilişkisi görülüyor.
20. yüzyılın başlarında çekilmiş bu fotoğrafta, vagonların arabalarla olan ölçek ilişkisi görülüyor.

Wuppertal Demir Yolu, tarihte tamamen çelik araçlardan oluşan ilk sistem olarak biliniyor. 26 araç ile faaliyete başlayan sistemden yalnızca bir araç korunuyor. İmparator II. Wilhelm'in 1901’de kullandığı bu araç, günümüzde yalnızca bazı özel günlerde çalışıyor.

İlk yıllarda kullanılan araçlardan yalnızca biri günümüzde çalışıyor.
İlk yıllarda kullanılan araçlardan yalnızca biri günümüzde çalışıyor.

Wuppertal Demir Yolu’nun çevresindeki binalar ile ilişkisini gösteren güncel bir fotoğraf.
Wuppertal Demir Yolu’nun çevresindeki binalar ile ilişkisini gösteren güncel bir fotoğraf.

Wuppertal Demir Yolu, hızlı gelişen sanayi kentinin ulaşım problemini hafifletiyor.
Wuppertal Demir Yolu, hızlı gelişen sanayi kentinin ulaşım problemini hafifletiyor.

1901 yılında inşa edilen demir yolu, zaman zaman nehrin üstünden, bazen de cadde üzerinden geçerek ilerliyor. 120 yıllık bir geçmişi olan demir yolu, tüm güvenirliliğini ve işlevselliğini sağlamak için birçok yenileştirmeden geçiyor.

Wuppertal Demir Yolu hat boyunca kullanıcılarına ilgi çekici şehir manzaraları da sunuyor.
Wuppertal Demir Yolu hat boyunca kullanıcılarına ilgi çekici şehir manzaraları da sunuyor.

Alınan birçok önleme rağmen, demir yolunun geçmişinde birçok kaza bulunuyor. Genellikle teknik bir hata veya arıza sonucu meydana gelen bu kazalarda, neyse ki yaralanma sayıları oldukça az. İlk kazasını 1903’de sürücü hatası yüzünden gerçekleştiren demir yolunda can kaybı yaşanmıyor.

Wuppertal Demir Yolu’nun 1999 yılında geçirdiği kazadan bir fotoğraf.
Wuppertal Demir Yolu’nun 1999 yılında geçirdiği kazadan bir fotoğraf.

Ray hattındaki en önemli ve tek ciddi hasarlı kaza, 1999 yılında, tüm trenin 10 m yükseklikten Wupper Nehri’ne düşmesiyle meydana geliyor. Rayların yenilenmesinde çalışan işçilerin ihmali yüzünden kaynaklanan kazada yolculardan 5’i vefat ederken 47’si ağır yaralanıyor.

Wuppertal Demir Yolu sunduğu farklı deneyim sayesinde çok sayıda kullanıcı çekiyor.
Wuppertal Demir Yolu sunduğu farklı deneyim sayesinde çok sayıda kullanıcı çekiyor.

Art Nouveau şeklinde tasarlanan Werther Brücke tren istasyonu.
Art Nouveau şeklinde tasarlanan Werther Brücke tren istasyonu.

Hat boyunca bazı istasyonların yenilenmesiyle birlikte, bazı bölgelerde Art Nouveaustili halen korunuyor.

Werther Brücke tren istasyonundan bir fotoğraf.
Werther Brücke tren istasyonundan bir fotoğraf.

Wuppertal Demir Yolu hattı ile şehrin çağdaş mimari ögeleri arasındaki ilişki.
Wuppertal Demir Yolu hattı ile şehrin çağdaş mimari ögeleri arasındaki ilişki.

Wuppertal Demir Yolu duraklarından biri olan Kluse İstasyonu.
Wuppertal Demir Yolu duraklarından biri olan Kluse İstasyonu.

1999 yılında inşa edilen Kluse, cam konstrüksiyonu ile çağdaş mimariyi temsil ediyor. Böylelikle demir yolu farklı istasyonlarıyla yolcularına farklı mimari uslüplarda sunmuş oluyor.

Wuppertal Demir Yolu araçlarından tasarım ödülü alan vagon.
Wuppertal Demir Yolu araçlarından tasarım ödülü alan vagon.

Yenilenen demir yolu vagonlarında, iç mekanlarda sade ve ferah bir tasarım tercih ediliyor. Mekân, zemin ve koltuk döşemesinde, güçlü bir renk kullanılarak vurgulanıyor. Ayrıca vagonlarda, toplu taşıma araçlarında sık karşılaşılmayan ahşap koltuklar kullanılıyor, böylelikle zeminle bir kontrast oluşturarak iç mekân tasarımı yalınlaştırılıyor. Büro Staubach tarafından tasarlanan vagon, 2017 yılında iF Design ödülüne layık görülüyor.

Wuppertal Demir Yolu araçlarının yenilenen iç mekan tasarımı.
Wuppertal Demir Yolu araçlarının yenilenen iç mekan tasarımı.

Wuppertal Demir Yolu araçlarının yenilenen iç mekan tasarımı.
Wuppertal Demir Yolu araçlarının yenilenen iç mekan tasarımı.

Güncel video:

1902 yılına ait video:

1902 ve 2015 yılı karşılaştırılmalı video:

Proje adı

Wuppertal Demir Yolu

Proje yeri

Wuppertal, Almanya

Tasarım

Eugen Langen

İnşa yılı

1898

Yapı malzemeleri

Çelik

KAYNAK / HTTPS://WWW.YOUTUBE.COM/WATCH?V=HQH4TS01JT4 HTTPS://WWW.GOOGLE.COM/SEARCH?Q=SCHWEBEBAHN+WUPPERTAL+%2F+SUSPENSİON+RAİLWAY&OQ=SCHWEBEBAHN+WUPPERTAL+%2F+SUSPENSİON+RAİLWAY&AQS=CHROME.0.69İ59J0İ22İ30.2343J0J1&SOURCEİD=CHROME&İE=UTF-8 HTTPS://BUERO-STAUBACH.DE/PROJECT/SCHWEBEBAHN-WUPPERTAL/?LANG=DE HTTPS://WWW.STERN.DE/P/PLUS/WİRTSCHAFT/İN-WUPPERTAL-FUNKTİONİERT-DİE-SCHWEBEBAHN-NİCHT-MEHR---SCHULD-İST-WOHL-AUCH--CORONA-9416650.HTML HTTPS://OSPE.ON.CA/COMMUNİTY/HİSTORİC-FEAT-ENGİNEERİNG-WUPPERTAL-SCHWEBEBAHN/ HTTPS://EN.İNFOGLOBE.CZ/TRAVELLER-GUİDE/GERMANY-WUPPERTAL-A-DREAM-OF-EVERY-RAİLWAY-FAN/