Dünyanın en büyük cam binası: Kristal Katedral

Kristal Katedral (The Crystal Cathedral).
Kristal Katedral (The Crystal Cathedral).

Kristal Katedral, ABD'nin Kaliforniya eyaletinde Garden Grove kasabasında yer alıyor. Phillip Johnson ve John Burgee tarafından tasarlanan cam katedral, 1977 – 1980 yılları arasında inşa ediliyor. Duvarlar ve tonozlar, binaya olağanüstü bir parlaklık veren 10.000 renkli cam panel ile kaplanıyor. Toplam 3000 kişilik cemaati aynı anda ağırlayabilen Kristal Katedral, her yıl yaklaşık 250.000 kişi tarafından ziyaret ediliyor.

Saydam cephesiyle dikkat çeken Kristal Katedral, sınırları yok edip tanrıya yakınlaşmayı simgeliyor.
Saydam cephesiyle dikkat çeken Kristal Katedral, sınırları yok edip tanrıya yakınlaşmayı simgeliyor.

Kristal Katedral, televizyon yoluyla misyonerlik yapan Pastor Robert Schuller isimli bir din adamının isteği üzerine Phillip Johnson ve John Burgee tarafından tasarlanıyor. İbadet mekânı ve televizyon stüdyosu olarak tasarlanan katedral 1980 yılında inşa ediliyor.

 Bina, metal bir yapı ile renkli cam panelleri birleştiren postmodern bir kilise olarak tanımlanıyor.
Bina, metal bir yapı ile renkli cam panelleri birleştiren postmodern bir kilise olarak tanımlanıyor.

Rahip Robert Schuller, 1955 yılında Garden Grove Topluluk Kilisesi’ni kuruyor. İbadetler ilk olarak Orange açık hava sinemasından (Drive-In Theatre) kiralanan bir alanda gerçekleştiriliyor.

 Rahip Robert H. Schuller, 1 Şubat 1978'de The Orange Drive-In arabalı sinema kilisesinde vaaz veriyor.
Rahip Robert H. Schuller, 1 Şubat 1978'de The Orange Drive-In arabalı sinema kilisesinde vaaz veriyor.

Schuller, Kristal Katedral'in "gökyüzüne ve dış dünyaya açık” olmasını istiyor. Mimarlar Johnson ve Burgee, bu isteğe yanıt olarak dünyanın en büyük yansıtıcı binasını hayal ediyor ve kiliseyi tamamıyla cam ile kaplıyor. Sık sık depremlere maruz kalan bir bölgede gerçekleştirilen projenin inşaatına 1977’de başlanıyor ve üç yıl sonra tamamlanıyor.

Crean Kulesi olarak da adlandırılan Çan Kulesi 1990'da tamamlanıyor. 72 metre uzunluğundaki paslanmaz çelik aynalı kule, 52 adet farklı boydaki çan koleksiyonundan oluşuyor.
Crean Kulesi olarak da adlandırılan Çan Kulesi 1990'da tamamlanıyor. 72 metre uzunluğundaki paslanmaz çelik aynalı kule, 52 adet farklı boydaki çan koleksiyonundan oluşuyor.

10,000’den fazla cam panel, çelik bir iskelete sabitlenerek katedralin cephesine döşeniyor. Cam panellerin birleşim detaylarının göze çarpmaması için, her bir cam yapısal silikonla yapıştırılarak yerleştiriliyor.

Kristal Katedral ve Çan Kulesi (The Bell Tower).
Kristal Katedral ve Çan Kulesi (The Bell Tower).

Yapıyı bütünüyle saran ve yapının kabuğunu oluşturan beyaz çelik kafes, katedralin hem duvarlarını hem de çatısını oluşturuyor. Kabuğun içinde üçgen şeklindeki beton balkonlar çelik çerçevenin içinde kalıyor gibi görünüyor ancakyapının köşe noktalarından büyük masif kolonlar ile destekleniyor.

Kilisenin iç mekânı.
Kilisenin iç mekânı.
Johnson ve Burgee, tek parçadan oluşan monolitik, monokromatik bir mekân oluşturmak için dört köşeli yıldız şeklinde bir plan geliştiriyor.
Johnson ve Burgee, tek parçadan oluşan monolitik, monokromatik bir mekân oluşturmak için dört köşeli yıldız şeklinde bir plan geliştiriyor.

Phillip Johnson ve John Burgee tarafından tasarlanan plan şeması, Hristiyan mimarisinde sıkça görülen Latin Haç plan düzleminin yorumlanması ile gerçekleştiriliyor. Kilisede bulunan tüm oturma yerlerinin, rahibin ve koronun bulunduğu mihraba yaklaştırılması için kilisenin nef (nave) kısmı kısaltılıyor ve transept kısmı genişletiliyor.

 Katedralin içi, yaklaşık 2.900 kişiyi ağırlayabilen geniş bir nef oluşturuyor.
Katedralin içi, yaklaşık 2.900 kişiyi ağırlayabilen geniş bir nef oluşturuyor.
 İç mekânın ortasında birkaç çeşme ve havuz da yer alıyor.
İç mekânın ortasında birkaç çeşme ve havuz da yer alıyor.
 Yekpare devasa hacim, 126 metre uzunluğa, 63 metre genişliğe ve 40 metre yüksekliğe varan ölçüleri ile ihtişamlı bir iç mekân sunuyor.
Yekpare devasa hacim, 126 metre uzunluğa, 63 metre genişliğe ve 40 metre yüksekliğe varan ölçüleri ile ihtişamlı bir iç mekân sunuyor.
Cam cephenin üzerinde basit dikdörtgen açıklıklar oluşturularak yerleştirilen girişler, işlevsellik göz önünde bulunarak tasarlanıyor.
Cam cephenin üzerinde basit dikdörtgen açıklıklar oluşturularak yerleştirilen girişler, işlevsellik göz önünde bulunarak tasarlanıyor.
Yapının içindeki merkezi transparan alana ulaşım, üçgen beton balkonun altından sağlanıyor.
Yapının içindeki merkezi transparan alana ulaşım, üçgen beton balkonun altından sağlanıyor.

Mimarlar, Los Angeles’ın araba kültürünü de dikkate alarak kilisenin otoparkını işlevsel hale getiriyor. Mihrabın yanında bulunan yaklaşık 27 metre uzunluğundaki yüksek kapılar, otoparka açılıyor.

 İnsanlar arabalarından inmeden vaaz dinleyebiliyor.
İnsanlar arabalarından inmeden vaaz dinleyebiliyor.
 Mihrabın iki tarafında 27 metre yüksekliğinde, otomatik olarak açılan elektronik bir sistemle donatılmış iki kapı bulunuyor.n
Mihrabın iki tarafında 27 metre yüksekliğinde, otomatik olarak açılan elektronik bir sistemle donatılmış iki kapı bulunuyor.n

Cemaati güneşten korumak için algoritmik olarak modellenmiş delikli alüminyum panellerısı kazanımını azaltıyor. Doğrudan yansımayı en aza indirmek için, panellerin yoğunluğu alçak alanlarda artırılıyor.

Katedralin dış cephesi.
Katedralin dış cephesi.

Kristal Katedral, sahip olduğu çevre dostu yaklaşımlar ile de ön plana çıkıyor. Katedralin cam cephesinde kullanılan aynalı cam paneller, dışarıdaki ışığın yalnızca %8’ini ve güneş enerjisinin %10’unu alıyor.

Aynalı cam paneller.
Aynalı cam paneller.

Pencereleri çalıştırmak için kullanılan mekanik kontrollerin yanı sıra katedraldeki hava dolaşımının tamamı pasif havalandırma ile sağlanıyor.

Kilise kampüsü.
Kilise kampüsü.

Kilise kampüsüne 1990 yılında Johnson ve Burgee tarafından tasarlanan, yüksek oranda yansıtıcı çelik çan kulesi ekleniyor. Ayrıca kampüste, Richard Meier tarafından tasarlanan ve 2000 yılında tamamlanan Ağırlama Merkezi bulunuyor.

 Çan kulesi, ışığı her yönden yakalayan cilalı bir aynaya sahip paslanmaz Needs Actionor plakalarından yapılıyor.
Çan kulesi, ışığı her yönden yakalayan cilalı bir aynaya sahip paslanmaz Needs Actionor plakalarından yapılıyor.
 Çan kulesi.
Çan kulesi.

2013 yılına kadar bina, Schuller tarafından kurulan Amerika'daki Reform Kilisesi'nin bir cemaati olan Kristal Katedral Bakanlıkları’nın başlıca ibadet yeri olarak kullanılıyor. 2010 yılında ise kilise kurulu 55 milyon dolarlık iflasını açıklıyor. Kristal Katedral ve bitişiğindeki kampüs, Şubat 2012'de gelecekte piskoposluğun yeni katedrali olarak kullanılmak üzere Orange Roma Katolik Piskoposluğu’na (Diocese of Orange) satılıyor.

Yapı, özellikle iç kutsal alan, Roma Katolik kilisesine uyum sağlamak için yenileniyor ve iklimlendirme yapılıyor.Yenileme projesi Johnson Fain (JF) firmasından Scott Johnson tarafından gerçekleştiriliyor. Ayrıca kampüs Rios Clementi Hale Studios tarafından yeniden tasarlanıyor.

Katolik ibadeti için yenilenmeden önce 2005'te katedralin içi.
Katolik ibadeti için yenilenmeden önce 2005'te katedralin içi.

Katedralin orijinal dört köşeli tasarımının üç köşesini dolduran asma kat korunacak olsa da zemin katta bazı değişiklikler yapılıyor. Schuller'in minberinin yerini bir sunak alıyor. Koyu ceviz rengindeki yeni sıralar radyal bir düzende hizalanıyor.

 2019'da Mesih Katedrali'nin içi.
2019'da Mesih Katedrali'nin içi.

Çeşme kaldırılıyor, 14 fit (4,27 m) yüksekliğindeki yeni iç duvarlar oluklu kireçtaşıyla kaplanıyor. İç mekânda ayrıca paslanmaz çelik, koyu bronz çelik, mermer ve kiraz ağacı kullanılıyor.

 Katedralde konsantrasyonu güçlendiren koyu renkler tercih ediliyor, sıraların rengi siyaha dönüştürülüyor.
Katedralde konsantrasyonu güçlendiren koyu renkler tercih ediliyor, sıraların rengi siyaha dönüştürülüyor.
Yenilemeden sonra iç mekânda gün ışığı kontrolü sağlanıyor.
Yenilemeden sonra iç mekânda gün ışığı kontrolü sağlanıyor.

Tamamlandığında dünyanın en büyük cam binası olarak lanse edilen ve Kristal Katedrali olarak tanınan kilise, 2019 yılından itibaren İsa Katedrali (Christ Cathedral) olarak isimlendiriliyor.

Belçika'da üretilen duvar halısı.
Belçika'da üretilen duvar halısı.
Yenilenen kilisenin iç mekânı.
Yenilenen kilisenin iç mekânı.

Yenileme projesi ile iç mekandaki ısı kazanımı azaltılıyor. Gölgeleme sistemi tasarlaması için görevlendirilen mühendislik ve aydınlatma firması Francis Krahe & Associates, Johnson ve Burgee'nin orijinal cephesini koruyor. Gölgeleme panellerinde, Gotik kilise mimarisinde yaygın olarak kullanılan dört yapraklı motiften esinleniliyor.

 Parlama, ısı ve gürültü kaybını azaltmak için (değişen opaklıklara sahip, beyaz toz kaplı, çelik folyolardan oluşan) bir güneşlik sistemi.
Parlama, ısı ve gürültü kaybını azaltmak için (değişen opaklıklara sahip, beyaz toz kaplı, çelik folyolardan oluşan) bir güneşlik sistemi.

Katedralde Fratelli Ruffatti eseri olan büyük bir müzik aleti (pipe organ) bulunuyor. Dünyadaki en büyük beş orgdan biri olan Hazel Wright orgu, 15.948 borudan oluşuyor.

Hazel Wright Org’unun ana kasası ve konsolu.
Hazel Wright Org’unun ana kasası ve konsolu.
Dünyanın beşinci en büyük borulu orgu olan orijinal Hazel Wright Orgu, yeni iç güneşliğe uyacak şekilde beyaza boyanıyor.
Dünyanın beşinci en büyük borulu orgu olan orijinal Hazel Wright Orgu, yeni iç güneşliğe uyacak şekilde beyaza boyanıyor.
Kristal Katedral, 34 dönümlük bir kampüste yer alıyor.
Kristal Katedral, 34 dönümlük bir kampüste yer alıyor.
Zemin kat planı.
Zemin kat planı.
Üst kat planı.
Üst kat planı.
Kesit.
Kesit.
Cephe birleşim detayı.
Cephe birleşim detayı.
Sütun dağılımı.
Sütun dağılımı.
Proje

Kristal Katedral

Mimarlar

Philip Johnson ve John Burgee

Alan

32000 ft² (2973 m²)

Yer

Garden Grove, Orange County, Kaliforniya, Amerika BirleşikDevletleri

Yapım yılı

1977- 1980

Yapı mühendisi

Robert H. Schuller

Yükseklik

39 m

Uzunluk

126,49 m

Fotoğraf

Archdaily’deki fotoğraflar çeşitli Flickr hesaplarındanalınıyor.